Εκεί που χτυπάει η καρδιά της Αφρικής και της...Ορθοδοξίας

του Αριστομένη  Ι. Συγγελάκη 

Από μικρό παιδί ήθελα να πάω στην Αφρική. Η εικόνα σκελετωμένων παιδιών, σαν τα Ελληνόπαιδα στην Κατοχή, με είχε συνταράξει. Δεν ήθελα όμως να επισκεφθώ ως τουρίστας τη Μαύρη Ήπειρο· δεν άντεχα την ιδέα να απολαμβάνω την διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία ενώ γύρω μου υπάρχει τόση δυστυχία. Και να που αξιώθηκα να μετάσχω στην ανθρωπιστική αποστολή του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας με διευθυντή τον σημερινό Πρόεδρο του Ιατρικού Τμήματος, Καθηγητή Χρήστο Χατζηχριστοδούλου) σε συνεργασία με το Εργαστήριο Προληπτικής & Κοινωνικής Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Καθηγήτρια Αργυρώ Πολυχρονοπούλου) κατόπιν πρόσκλησης της Ιεράς Μητρόπολης Ναϊρόμπι. 

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην τον συγκινεί το δράμα των λιμοκτονούντων ανθρώπων εκεί και ιδίως των παιδιών. Άλλωστε η υποσαχάρια Αφρική έχει χαραχθεί βαθιά στο συλλογικό υποσυνείδητο των ευρωπαϊκών λαών, που ίσως νιώθουν ντροπή και ενοχές για τη στάση των κυβερνήσεών τους: την ποικιλόμορφη και βαθιά εκμετάλλευση των αφρικανικών χωρών. Και γι’ αυτό σπεύδουν να βοηθήσουν. Όπως διαχρονικά έχει βοηθήσει την Αφρική η χώρα μας, με πρωτοβουλία κυρίως της Εκκλησίας, με εράνους μεταξύ των πολιτών, με σημαντική συνεισφορά του Δημοσίου, με πρωτοβουλίες εθελοντικών οργανώσεων. Μέχρι που ήρθε η κρίση και τα φαινόμενα υποσιτισμού των παιδιών εμφανίστηκαν ξαφνικά και δραματικά στη ζωή μας και η βοήθεια προς την Αφρική, που δυστυχώς εξακολουθεί να υποφέρει, μειώθηκε. 

Το ταξίδι μας στην Κένυα άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς. Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Ναϊρόμπι και Έξαρχος της Κένυας Μακάριος, ένας φωτισμένος Ιεράρχης, πνευματικό παιδί του Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχου Μακαρίου, μας περίμενε χαράματα της Κυριακής στο αεροδρόμιο! Να μας υποδεχθεί, να μας συνοδέψει στον ξενώνα της Εκκλησίας, να μας πει δυο ζεστές κουβέντες για να υπερνικήσει τους όποιους φόβους μας. Και χάρηκε ιδιαιτέρως με τον ενθουσιασμό μας! Είναι λογικό άλλωστε να πλέουμε σε πελάγη ευτυχίας και συγκίνησης αφού τον τόνο στην αποστολή δίνει η νεολαία μας: 19 από τα 25 μέλη της αποστολής είναι φοιτητές Ιατρικής, ηλικίας περίπου 23-24 ετών και διαπνέονται από τα ανθρωπιστικά ιδεώδη, χάρη κυρίως στις οικογένειες και τους καθηγητές τους.  Ο ανθός της νέας γενιάς της πατρίδας μας, που εν μέσω βαθιάς κρίσης παραμένει στην πατρίδα και αγωνίζεται με ήθος και σθένος. Οι φοιτητές μας και αυριανοί νέοι γιατροί που θα διεκδικήσουν μία θέση στο ΕΣΥ ή τον ιδιωτικό τομέα, μία θέση όχι προνομίων και εύκολης, πολυτελούς ζωής αλλά, αντίθετα, όπως οι ίδιοι το αντιλαμβάνονται, μία θέση προσφοράς και αγώνα για τον συνάνθρωπο! Και μακάρι τα επόμενα χρόνια η χώρα μας να έχει ξεφύγει από την οικονομική κρίση και να προσφέρει αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και ένα αποτελεσματικό Κράτος Πρόνοιας. Οι φοιτητές μας θυσίασαν χωρίς δισταγμό τις καλοκαιρινές τους διακοπές και την ξενοιασιά με τους φίλους τους για να προσφέρουν ιατρικό έργο στους σκληρά δοκιμαζόμενους συνανθρώπους μας. Και ιδίως στα παιδιά. 

Τα παιδιά της Κένυας μας κέρδισαν από την πρώτη στιγμή: με το χαμόγελο και την αγκαλιά τους ζέσταναν τις καρδιές μας τους. Χόρεψαν και τραγούδησαν μαζί μας, έπαιξαν με τη Χαρά, την Ελπίδα, την Ευαγγελία, όλα τα κορίτσια και τα αγόρια που τους πλησίασαν, έδειξαν πώς ξέρουν να αγαπούν όποιον τα αγαπά, πως δεν ξεχωρίζουν τους ανθρώπους από το χρώμα, τη φυλή και τη θρησκεία αλλά από τα αισθήματα!

Η πρώτη μας μέρα στην Κένυα ήταν Κυριακή και μεγάλη μέρα για την τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία: τελέστηκε το μνημόσυνο του Πρώτου Αφρικανού Μητροπολίτη Κένυας, του Arthur GeorgeGathuna, ο οποίος πρωτοστάτησε από τη δεκαετία του 1930 στο αντιαποικιοκρατικό απελευθερωτικό κίνημα της Κένυας αλλά και αγωνίστηκε για να ριζώσει η Ορθόδοξη Εκκλησία στη χώρα του. Ένας Ιεράρχης (υπαρχηγός των Μάο Μάο και στενός συνεργάτης του Κενυάτα, πρώτου Προέδρου της  Κένυας), που υπέστη σκληρές διώξεις, έμεινε στη φυλακή δέκα και πλέον χρόνια αλλά δεν κάμφθηκε και χθες, όλοι μαζί, Κενυάτες και Έλληνες, τιμήσαμε τη μνήμη του. Γιορτάσαμε παράλληλα τη χειροτονία ενός ιερέα (Ματθαίου) και την ανάδειξη σε πρωτοπρεσβύτερων άλλων δύο (Παρθένιου και Νεκτάριου) μετά από ευδόκιμη προσφορά οκτώ ετών. Η Εκκλησία των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο Thogoto, έξω από το Ναϊρόμπι) ήταν ασφυκτικά γεμάτη και η λειτουργία εξαιρετική: με εκκλησιαστικούς ύμνους στα Σουαχίλι που απέδωσε μοναδικά η χορωδία της Εκκλησίας (αποτελούμενη κυρίως από φοιτητές της εκκλησιαστικής σχολής του Ναϊρόμπι), μουσική και χορούς στους οποίους συμμετείχε όλο το εκκλησίασμα, πρωτοστατούντος του Δεσπότη. Ο ίδιος μας εξήγησε ότι η καινοτομία αυτή είχε ως σκοπό να εναρμονιστεί η Εκκλησία με την κουλτούρα των Κενυατών. Και τα κατάφερε: μικροί και μεγάλοι, χαρούμενοι και ενθουσιασμένοι, συμμετείχαν επί ώρες στη λειτουργία. Και αμέσως μετά, όλοι μαζί, μοιραστήκαμε παραδοσιακό φαγητό, που μαγείρεψαν οι γυναίκες της ενορίας (μαζί με τη Θεοδώρα, φοιτήτρια της Ιατρικής) κατά την ώρα της λειτουργίας. Όλοι μαζί, φτωχοί και λιγότερο φτωχοί Κενυάτες και επισκέπτες, γύρω από το ίδιο τραπέζι με τον Σεβασμιώτατο Μακάριο να τρώει μαζί μας και να ευλογεί το γεύμα μας. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα του πολύπλευρου και πολύτιμου έργου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κένυα: η ενότητα και η αγάπη. Η Ορθοδοξία με το σπουδαίο έργο της ενώνει τους ανθρώπους!

Όμως πρέπει να σας αφήσω. Σε λίγο επισκεφτόμαστε το πρώτο από τα έξι Ιατρικά Κέντρα της Μητρόπολης Ναϊρόμπι όπου θα εξετάσουμε ασθενείς, θα δώσουμε φάρμακα και θεραπεία, θα κάνουμε πρόληψη. Τις επόμενες μέρες θα επισκεφθούμε και την ύπαιθρο, με αποκορύφωμα την Πέμπτη όπου θα φτάσουμε έως το Κιλιμάντζαρο για παροχή ιατρικού έργου στον περήφανο αλλά με πολλά προβλήματα λαό των Μασάι. Αλλά γι’ αυτά τα σημαντικά θα σας ενημερώσουμε σε επόμενο σημείωμά μας.

Να είστε όλοι καλά.

Ο Δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης

είναι Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Προληπτικής & Κοινωνικής Οδοντιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.