Του Βαγγέλη Δερμιτζάκη*
Όπως όλοι γνωρίζετε, διανύουμε μια από τις ωραιότερες εποχές του χρόνου. Ώ γλυκύ μου έαρ!!! Την άνοιξη των γιορτών, των αλλεργιών, την άνοιξη των σπόρων, την άνοιξη στην κυριολεκτική και μεταφορική της σημασία. Μια άνοιξη ψάχνουμε όλοι… Καθένας για το λόγο του. Άλλος για να βγει βόλτα στη φύση, άλλος για να ανανεωθεί ψυχολογικά, άλλος για να φυτέψει τα λαχανικά του. Κάπως έτσι βρέθηκαν …λόγω εποχής και τα λατινικά ξανά στα σχολεία.
Είδαν την εποχή στο κλεινόν άστυ, λιακάδα, κλειστά σχολεία και λένε:
-Πάμε να σπείρουμε;
- Καλή ιδέα!
-Και τι να σπείρουμε;
-Κάτι απλό και συνάμα εντυπωσιακό, μια ντομάτα, ένα αγγούρι;
- Έχω φυλάξει σπόρο στο σεντούκι από την γιαγιά μου, τη συγχωρεμένη, φύτευε Lycopersicon esculentum και Cucumis sativus.
-Μα τι λες; Η γιαγιά σου, από τη μεριά του πατέρα σου δεν ήταν αυτή που έμενε στο χωριό και φύτευε κάθε άνοιξη στον κήπο της αγγούρια, ντομάτες, κολοκυθάκια και άλλα λαχανικά;
- Ναι αλλά, δεν ξέρεις. Ξέχασα να σου πω. Η γιαγιά από τη μεριά της μάνας μου- αστή- με ευγενική καταγωγή, γαλλικά και πιάνο, τέλειωσε στην εποχή της-προ αμνημονεύτων χρόνων- γυμνάσιο. Και καθώς ήταν high society συνήθιζε τα κηπευτικά να τα λέει με τις λατινικές ονομασίες.
Θυμάμαι την απορία μου, μικρό παιδί, όταν με προσκαλούσε να φυτέψουμε Lycopersicon esculentum ή Cucumis sativus. Θεέ μου, έλεγα, τι είναι αυτά;
Χάθηκαν οι λέξεις να πει ντοματούλα ή αγγουράκι; Αυτές οι λέξεις έκρυβαν για μένα χρώμα, γεύσεις, εμπειρίες, περιπέτειες, συνήθειες.
Όμως η γιαγιά λόγω καταγωγής κι επειδή ήθελε να διατηρήσει το status της μέχρι τελευταίας στιγμής, συνέχιζε…
Πέρασαν τα χρόνια, η γιαγιά ακολούθησε τον κύκλο της και κάποια στιγμή είδε ανάποδα όλα τα λαχανικά που μου περιέγραφε με τέτοιο μεγαλείο, σαν να μιλούσε για κάποια σημαντική ανακάλυψη.
Μεγάλωσα πήγα λύκειο. Τρίτη λυκείου… Η γιαγιά αναστήθηκε. Όχι δεν έγινε θαύμα! Πού θαύματα στην εποχή μας! Και γιατί στη γιαγιά;
Για να είμαι ειλικρινής και να μην προκαλέσω συναισθήματα, συγχύσεις και αναπάντητα ερωτήματα σας ενημερώνω ευθέως: αναστήθηκαν τα Λατινικά της.
Το καλοκαίρι από τη Β’ στη Γ’ λυκείου μαζί με την κ. Ελένη, μέντορά μου στα Λατινικά, αναβίωσα και τη νεκρανάσταση της γιαγιάς, της ντομάτας και του αγγουριού. Αρχίσαμε μαζί, κι όπως αρμόζει σε κάθε μέντορα, προσπάθησε να μου εμφυσήσει την αγάπη γι’ αυτή τη γλώσσα. Εγώ πάλι, όποτε άκουγα Λατινικά, θυμόμουν τη ντοματοσαλάτα και τη γιαγιά, να τη σερβίρει στην πορσελάνινη πιατέλα!
Στο δωμάτιο που διάβαζα ο πατέρας μου – που ήταν ιδιαίτερα φιλόζωος- είχε ένα κλουβί με ένα παπαγαλάκι. Με συντρόφευε στις ατέλειωτες επαναλήψεις-παπαγαλίες-. Το καημένο το πτηνό… Ο παπαγάλος, παπαγάλιζε Λατινικά. Κόντευε να μάθει όλες τις κλίσεις στα ουσιαστικά, ενώ οφείλω να σας πω ότι το βοηθητικό sum το παπαγάλιζε παραχρήμα, μόλις με άκουγε να αρχίζω.
Η κ. Ελένη, να ‘ναι καλά, αν δεν ήταν αυτή πώς θα μάθαινα λατινικά; Η αλήθεια είναι ότι τα έμαθα απ’ έξω, με το νι και με το σίγμα, παπαγαλιστά όπως ο Λουκάς, ο παπαγάλος του πατέρα μου. Πέρασα Φιλοσοφική, στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών. Και για να μη μακρηγορώ, τέλειωσα στην ώρα μου. Λατινικά δε συνάντησα μπροστά μου κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Ούτε ένα μάθημα. Αντίθετα, συνάντησα πρόσωπα σημαντικά που δεν τους είχα ακούσει ποτέ ξανά. Τον Βέμπερ, τον Μάρξ, τον Ντυρκάιμ, τον Αλτουσέρ, τον Μπουρντιέ. Ένιωσα αμηχανία. Ένιωσα ντροπή. Ένιωσα, ένιωσα… Γιατί; Πολλά γιατί. Αμέτρητα.
Ξαναθυμήθηκα τη γιαγιά με τα πομπώδη Λατινικά της, και τη δικαιολόγησα. Άλλη εποχή, άλλη νοοτροπία, άλλες ανάγκες, άλλες…
Θυμήθηκα και την εποχή που με πήγαινε για να φυτέψουμε Lycopersicon esculentum ή Cucumis sativus. Μια τέτοια εποχή βρήκαν, άνοιξη, για να μου υπενθυμίσουν ότι φέτος θα σπείρουμε Lycopersicon esculentum ή Cucumis sativus κι όχι ντομάτα ή αγγούρι.
«Dum spiro… σπέρνω» λοιπόν, αλλά τι θερίζω;
-Lycopersicon esculentum - Cucumis sativus: ποικιλίες λαχανικών
* Ο Βαγγέλης Δερμιτζάκης είναι Δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο Μυρτιάς
