Αντιλήψεις για μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική

Το 1989, στην δημοκρατική Ευρώπη κυριαρχούσαν οι πολιτικές φυσιογνωμίες του Κολ και του Μιτεράν, ηγεσίες που ανδρώθηκαν μέσα από τα ερείπια και τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καταφέρνοντας να επιζήσουν από τις ολέθριες συνέπειες του εθνικισμού. Στην Ευρώπη του 1989, ήταν ακόμα εμφανείς οι συνέπειες των δυο παγκοσμίων πολέμων, τα δεινά της μεταπολεμικής διαίρεσης, με τις κοινωνίες της Ανατολικής Ευρώπης να αποκόπτονται βίαια από τον ιστορικό τους χώρο.
Τότε η ΕΟΚ έκανε τους πρώτους βηματισμούς της για την περαιτέρω ενοποίηση της, στοχεύοντας στην εμβάθυνση της, στην περιφερειακή, οικονομική και κοινωνική συνοχή της, στην πολιτική της ενοποίηση. Η δυναμική του ευρωπαϊκού μέλλοντος χαρακτηρίζονταν από τις θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, τις δημοκρατικές, φιλελεύθερες αξίες.
Οι δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, τα εκατομμύρια των νεκρών και των τραυματιών, των κατεστραμμένων πόλεων και χωριών, τα χρόνια των εθνικιστικών διαιρέσεων και διχασμών, οδήγησαν οραματιστές πολιτικούς στην αναγκαιότητα υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων των χωρών τους, μέσα από την δημιουργία μιας υπερεθνικής, δημοκρατικής κοινότητας.
Ένα οριοθετημένο παράδειγμα της σημερινής ΕΕ είναι η θεσμική της διάρθρωση, που πολλές φορές με ασάφεια, λειτουργεί αδύναμα ως προς τον Πολίτη, να αντιληφθεί τι εκπροσωπεί το ευρωπαϊκό νομοθετικό σύστημα. Σε τελική ανάλυση, σε ποιο βαθμό αναπτύσσεται εμπιστοσύνη της Κοινωνίας προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και πως αυτή αντιδρά.
Παρά το ότι έχουν περάσει επτά 10ετίες κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας, στην ήπειρο μας δεν έχουν εκλείψει οι αναζωπυρώσεις διαιρέσεων και της ανάδυσης εθνικιστικών τάσεων, που ενισχύονται από τις κρίσεις των τελευταίων ετών. Αλλά και από την αδυναμία της ΕΕ να κινηθεί προς την πολιτική της ένωση.  
Η πορεία της ΕΕ προς το μέλλον, προϋποθέτει την αναθεώρηση των κοινοτικών συνθηκών, στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης. Να μεταφερθούμε στον πεδίο της υπερεθνικής διακυβέρνησης, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όλες τις προκλήσεις της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
Τριάντα τρία χρόνια μετά από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και  του  ανατολικογερμανικού κομμουνιστικού καθεστώτος, η Ευρώπη έχει αλλάξει, τόσο στην ιστορική της πορεία και διαδρομή με θετικά πρόσημα, αλλά και με υπαρκτά ακόμα ελλείμματα που δυσχεραίνουν την εξέλιξη του ενοποιητικού σχεδίου. Η ευρωπαϊκή ιστορία έχει αλλάξει άρδην τα τελευταία αυτά 33 χρόνια, οι συνθήκες στην ήπειρο μας έχουν διαμορφωθεί μέσα από τεκτονικές αλλαγές.
Στην Ευρώπη σήμερα συνεχίζουν να κάνουν την εμφάνιση τους κινήματα δημαγωγικά, ευρωσκεπτικιστικά, ευρωαρνητικά, που παγιδεύουν τους πολίτες μέσα σε διλήμματα, καλλιεργώντας την εχθρότητα απέναντι στις αρχές και στις αξίες που πρεσβεύει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Στο παρελθόν της ενοποιητικής της διαδρομής, η Ευρώπη δεν έδειξε ικανότητα για να χαράξει μια κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας. Έλλειμμα ικανότητας προερχόμενο από τις ίδιες τις εθνικές αρχές, τα κράτη-μέλη, τις εθνικές κυβερνήσεις, αφήνοντας την Ευρώπη με ημιτελή αρχιτεκτονική.
Η Ευρώπη της οικονομικής και εμπορικής οντότητας και ισχύος, έχει έρθει η ώρα να διαμορφώσει την πολιτική της ταυτότητα, τον γεωπολιτικό της ρόλο, από τον οποίο δεν μπορούν να απουσιάζουν η ικανότητα ανάπτυξης ευρωπαϊκού βραχίονα ασφάλειας και άμυνας.
Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα, οι κοινοτικοί θεσμοί, οι εθνικές αρχές στα κράτη-μέλη, τα κόμματα σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, οφείλουν να ενισχύσουν προσπάθειες και πολιτικές που θα ενισχύουν το ενδιαφέρον των Πολιτών για την Ευρώπη. Για να κατανοήσουν, ότι το μέλλον τους διαμορφώνεται από την προώθηση της ευρωπαϊκής προσπάθειας, των σχεδίων του Σπινέλι, του Τσώρτσιλ, του Σουμάν και όχι από την επιστροφή στην εσωστρέφεια των εθνικών διαδρομών.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης , είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.

Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο Cretalive.gr