Γράφουν οι Μαργαρίτα Γερούκη και Πόπη Κασσωτάκη
Σύμφωνα με στοιχεία από το Χαμόγελο του Παιδιού, τη UNICEF και άλλους οργανισμούς, στη χώρα μας πάνω από 1400 παιδιά έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, τη χρονιά που μας πέρασε. Για την πανευρωπαϊκή καμπάνια «1 στα 5», το ποσοστό των σεξουαλικά κακοποιημένων παιδιών στην Ελλάδα αγγίζει το 16%, ενώ φαίνεται ότι μόνο ένα στα τρία περιστατικά καταγγέλλονται. Σεξουαλική κακοποίηση θεωρείται όχι μόνο η παραβίαση και ο βιασμός αλλά επίσης η θωπεία των γεννητικών οργάνων αλλά και η έκθεση σε πορνογραφικό υλικό. Η μεγαλύτερη ηλικιακή ομάδα των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης είναι μεταξύ 7 και 12 ετών. Αν λάβουμε, μαζί με τα παραπάνω, υπόψη ότι η πλειοψηφία των θυτών σεξουαλικής κακοποίησης προέρχονται από το στενό οικογενειακό, φιλικό ή κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού, αντιλαμβανόμαστε τη σημασία και το ρόλο που μπορεί να παίξει το σχολείο στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων και στην προστασία των παιδιών.
Γίνεται λοιπόν η σεξουαλική αγωγή ασπίδα προστασίας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, με τον όρο «σεξουαλική αγωγή ορίζουμε τη διδασκαλία θεμάτων σεξουαλικότητας και διαπροσωπικών σχέσεων που συμβαδίζει με την ηλικία και πολιτισμικό υπόβαθρο των εκπαιδευόμενων και προσφέρει επιστημονικά τεκμηριωμένη, ρεαλιστική πληροφόρηση. Η σεξουαλική αγωγή προσφέρει την ευκαιρία να διερευνήσουμε τις αξίες, τις συμπεριφορές και τις στάσεις μας και να καλλιεργήσουμε ικανότητες επικοινωνίας, λήψης αποφάσεων και μείωσης ρίσκου γύρω από ζητήματα σεξουαλικότητας». Στόχος των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων σεξουαλικής αγωγής είναι η υγεία: σωματική, ψυχική και συναισθηματική.
Για τα μικρά παιδιά, μέσα στο πλαίσιο προστασίας από φαινόμενα σεξουαλικής κακοποίησης, θεωρείται απαραίτητη η γνώση της σωστής ονομασίας των γεννητικών τους οργάνων αλλά και των κοινωνικών διακρίσεων ανάμεσα στην έννοια του «δημόσιου» και του «προσωπικού», όσο αφορά το σώμα και τα γεννητικά τους όργανα. Με άλλα λόγια για να μπορέσει ένα μικρό παιδί να αντιληφθεί την παραβίαση στο σώμα του ως κάτι μη επιτρεπτό θα πρέπει καταρχήν να γνωρίζει τα γεννητικά του όργανα για να έχει σημείο αναφοράς. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζει ότι το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων ή η έκθεσή τους σε κοινή θέα γίνεται μόνο κάτω από συνθήκες φροντίδας και υγιεινής και μόνο από το γονέα ή από το γιατρό, παρουσία του γονέα. Η τάση να μειώνουμε τη σημασία της ιδιωτικότητας των γεννητικών οργάνων των παιδιών, να αποκρύπτουμε τη σωστή ονομασία τους ή να την αντικαθιστούμε με αδόκιμους όρους, συχνά επιφέρει σύγχυση στα μικρά παιδιά και μειώνει την αξιοπιστία των ενηλίκων, ενώ δεν τα προστατεύει από τους πραγματικούς κινδύνους.
Το ελληνικό σχολείο με κατάλληλες παιδαγωγικές διαδικασίες μπορεί και πρέπει να φροντίζει την ενημέρωση της οικογένειας και κυρίως την ενδυνάμωση των παιδιών. Οι εκπαιδευτικοί μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί να καταλάβει ότι δε φταίει ποτέ γι’ αυτό που του συμβαίνει και ότι πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα το προστατέψει. Όσοι αντιστέκονται σε τέτοιες προσπάθειες βρίσκονται είτε σε βαθύτατη, εγκληματική, άγνοια είτε έχουν πραγματικά κάτι να χάσουν...
Η Μαργαρίτα Γερούκη είναι Σχολική Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης 4ης περιφέρειας Χανίων και η Πόπη Κασσωτάκη Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Εκπαίδευσης Χανίων
