Πώς ένα φλυτζάνι καφές ωφελεί την υγεία

Η υπερκατανάλωση καφεΐνης βλάπτει την υγεία και έχουν καλούς λόγους όσοι θέλουν να την διακόψουν. Ωστόσο ο καφές που καταναλώνεται με μέτρο έχει πολλά οφέλη να παράσχει στην υγεία, αναφέρει ένας ειδικός από τη Βρετανία.

Τα οφέλη αυτά δεν αρχίζουν ούτε τελειώνουν με την καρδιαγγειακή υγεία, κατά τον Dr. Justin Stebbing, καθηγητή Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin.

Όπως γράφει στην επιστημονική πύλη The Conversation, ο καφές είναι πλούσιος σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως η ριβοφλαβίνη (Β2), το παντοθενικό οξύ (Β5), η θειαμίνη (Β1) και η νιασίνη (Β3). Περιέχει επίσης κάλιο, μαγγάνιο και μαγνήσιο. Σε κάθε φλιτζάνι περιέχονται μικρές ποσότητες από αυτά, που συμβάλλουν σημαντικά στην ημερήσια πρόσληψη όταν καταναλώνουμε αρκετά φλιτζάνια.

Ο καφές είναι επίσης πλούσιος σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Μάλιστα πολλοί άνθρωποι στη Δύση λαμβάνουν από τον καφέ τους περισσότερα αντιοξειδωτικά απ’ ό,τι από τα φρούτα και τα λαχανικά.

Είναι τονωτικός

Πώς επηρεάζει λοιπόν ο καφές την υγεία μας; Από τα πιο γνωστά δυνητικά οφέλη του είναι η τόνωση της ενεργητικότητας και η βελτίωση της νοητικής εγρήγορσης, ιδίως το πρωί ή κατά την μεσημβρινή υπνηλία.

Τα οφέλη αυτά αποδίδονται στην καφεΐνη, η οποία είναι η φυσική διεγερτική ουσία του. Η καφεΐνη δεσμεύει την αδενοσίνη στον εγκέφαλο. Η αδενοσίνη είναι μία ουσία (νευροδιαβιβαστής) με κατασταλτικές ιδιότητες, που ευνοεί τον ύπνο και καταστέλλει την εγρήγορση.

Η δέσμευσή της έχει ως αποτέλεσμα διέγερση της έκκρισης δύο άλλων ουσιών από τον εγκέφαλο. Οι ουσίες αυτές είναι η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. Η αυξημένη έκκρισή τους βελτιώνει την ψυχική διάθεση, τους χρόνους αντίδρασης και τη νοητική λειτουργία.

Στην σωματική υγεία

Ο καφές παρέχει σημαντικά οφέλη και στην σωματική υγεία, τονίζει ο Dr. Stebbing. Μακροπρόθεσμα η μέτρια κατανάλωσή του μειώνει τον κίνδυνο αναπτύξεως:

• Καρδιαγγειακών νόσων. Έχει βρεθεί ότι ο καφές μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού. Επιπλέον, 1 έως 2 φλιτζάνια την ημέρα μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια. Ακόμα κι αν κάποιος έχει καρδιακή αρρυθμία, ο καφές δεν τον βλάπτει, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες.
• Διαβήτη τύπου 2. Μπορεί να βελτιώνει την ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται τη γλυκόζη (σάκχαρο). Έτσι μειώνει τις πιθανότητες να αναπτυχθεί.
• Ηπατικής νόσου. Ο καφές μπορεί να δρα προστατευτικά και στο ήπαρ. Μάλιστα μελέτες έχουν δείξει ότι ο κανονικός και ο ντεκαφεϊνέ (χωρίς καφεΐνη) σχετίζονται με πιο υγιή ηπατικά ένζυμα. Η κατανάλωσή του σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο κίρρωσης του ήπατος και ηπατικού καρκίνου.
• Καρκίνου. Η κατανάλωσή του έχει σχετισθεί με μείωση κατά 18% του κινδύνου αναπτύξεως καρκίνου. Σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο ορισμένων καρκίνων, όπως του παχέος εντέρου και του ενδομητρίου.
• Νευροεκφυλιστικών παθήσεων. Ο καφές μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο αναπτύξεως νόσου Πάρκινσον, νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας. Μπορεί επίσης να βοηθά τους ασθενείς με Πάρκινσον να κινούνται καλύτερα.

Στην ψυχική υγεία και τη μακροζωία

Ο Dr. Stebbing σημειώνει στο άρθρο του ότι ο καφές παρέχει οφέλη και στην ψυχική υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι λάτρεις του έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη. Σχετίζεται επίσης με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο αυτοκτονίας.

Με όλα αυτά τα οφέλη, δεν προκαλεί έκπληξη το εύρημα ότι ο καφές σχετίζεται με αυξημένο προσδόκιμο ζωής. Μεγάλη μελέτη σε περισσότερους από 400.000 εθελοντές έδειξε ότι 4-5 φλιτζάνια την ημέρα παρέχουν το μεγαλύτερο όφελος.

Το κλειδί σε όλ’ αυτά είναι το μέτρο. Δεν πρέπει να πίνετε ατελείωτα φλιτζάνια κάθε μέρα, ενώ καλύτερα είναι να αποφεύγετε τη ζάχαρη και την κρέμα. Με αυτό τον τρόπο θα προστατευθείτε από τις αχρείαστες θερμίδες.

Η σύσταση των ειδικών είναι να μην υπερβαίνουμε τα 200 mg καφεΐνης σε μία λήψη και τα 400 mg την ημέρα, από όλες τις πηγές. 

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλείας των Τροφίμων (EFSA) οι περιεκτικότητες συνηθισμένων προϊόντων σε καφεΐνη (κατά προσέγγιση) έχουν ως εξής:

• Ένα φλιτζάνι καφές φίλτρου (200 ml) =  90 mg
• Ένας καφές εσπρέσο (60 ml) = 80 mg
• Ένα ενεργειακό ρόφημα (250 ml) = 80 mg
• Ένα φλιτζάνι μαύρο τσάι (220 ml) = 50 mg
• Ένα κουτάκι αναψυκτικό τύπου κόλα (355 ml) = 40 mg
• Η κοινή σοκολάτα (50 γρ.) = 25 mg
• Η σοκολάτα γάλακτος (50 γρ.) = 10 mg