Πάνω από το 40% των εφήβων έχει δοκιμάσει τσιγάρο ή ναργιλέ

Μεταξύ τσιγάρου παραδοσιακού ή ηλεκτρονικού, καθώς και ναργιλέ, πειραματίζονται οι μαθητές λυκείου στη χώρα μας, αφού το 41,5% έχει καπνίσει τουλάχιστον μια φορά ηλεκτρονικό ή παραδοσιακό τσιγάρο και άλλο ένα 26,8% έχει καπνίσει ναργιλέ. Τα κορίτσια συνήθως προτιμούν ηλεκτρονικό ή παραδοσιακό τσιγάρο, ενώ ναργιλέ αναφέρουν συχνότερα τα αγόρια.

Τα ευρήματα αυτά προκύπτουν από την Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων και η οποία αφορά το κάπνισμα στους εφήβους στην Ελλάδα, με στοιχεία από το 2022.

Σύμφωνα με την έρευνα, η πλειονότητα των μαθητών Α΄ Λυκείου δεν έχει καπνίσει, όμως:

• Το 41,5% έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό ή/και παραδοσιακό τσιγάρο.
• Σχεδόν οι δύο στους 5 (38,6%) έχουν καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ τουλάχιστον ένας στους 4 έχει καπνίσει παραδοσιακό (28,2%) και ναργιλέ (26,8%).
• Περίπου ένας στους 9 έχει καπνίσει 3+ φορές ηλεκτρονικό (10,8%) και παραδοσιακό (11,7%) τσιγάρο πολύ πρόσφατα (στις 30 τελ. ημέρες).
• Σχεδόν όλοι οι μαθητές της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν και κάπνισμα ηλεκτρονικού (≥1 φορά).
• Κορίτσια και αγόρια δεν διαφέρουν στο κάπνισμα, αν και σε υψηλότερα ποσοστά τα κορίτσια έχουν πειραματιστεί με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ σε υψηλότερα ποσοστά τα αγόρια κάνουν ναργιλέ.
• Συγκριτικά με το Ν. Αττικής, το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περισσότερο διαδεδομένο στο Ν. Θεσσαλονίκης και σε (όλες μαζί) τις Λοιπές περιοχές.
• Ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια)
• Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν στους μαθητές της Α’ Λυκείου, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια.

Τσιγάρο ηλεκτρονικό ή παραδοσιακό;

Πάνω από δύο στους 5 μαθητές της Α’ Λυκείου (41,5%) στην Ελλάδα έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό ή και παραδοσιακό τσιγάρο.

Ηλεκτρονικό τσιγάρο

• Σχεδόν δύο στους 5 μαθητές της Α’ Λυκείου (38,6%) έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ ένας στους 4 (25,1%) έχει επαναλάβει τη χρήση 3 και πλέον φορές.
• Ένας στους 5 (20,0%) έχει καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες), ενώ την ίδια περίοδο, ένας στους 9 (10,8%) καπνίσει τουλάχιστον 3 φορές.
• Τα 2/3 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν καπνίσει και παραδοσιακό τσιγάρο.

Τσιγάρο παραδοσιακό

• Τουλάχιστον ένας στους 4 μαθητές της Α’ Λυκείου (28,2%) έχει καπνίσει τσιγάρο έστω και μία φορά, ενώ ένας στους 5 (18,6%) πάνω από 3 φορές.
• Ένας στους 6 (16,6%) έχει καπνίσει τσιγάρο τις 30 τελευταίες ημέρες, και μάλιστα ένας στους 8 (11,7%) πάνω από 3 φορές.
• Ένας στους 9 (11,1%) καπνίζει τσιγάρο σε εβδομαδιαία βάση, ενώ ένας στους 12 (7,8%) καπνίζει καθημερινά.
• Τα 9/10 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν επίσης χρήση ηλεκτρονικού.

Ναργιλές

• Τουλάχιστον ένας στους 4 μαθητές της Α’ Λυκείου (26,8%) έχει καπνίσει έστω και μία φορά ναργιλέ, ενώ ένας στους 7 (14,6%) πάνω από 3 φορές.
• Ένας στους 10 (10,4%) έχει καπνίσει ναργιλέ τον τελευταίο μήνα και ένας στους 17 (4,5%) πάνω από 3 φορές.

Αττική – Θεσσαλονίκη

Από όλους τους δείκτες που μετρήθηκαν στη Θεσσαλονίκη το κάπνισμα είναι συχνότερο τόσο σε σύγκριση με την Αττική, όσο και με τις λοιπές περιοχές της χώρας.

• Συγκεκριμένα τους 13 από τους 15 δείκτες, η συχνότητα του καπνίσματος τείνει να είναι υψηλότερη στο Ν. Θεσσαλονίκης, συγκριτικά με το Ν. Αττικής (13 δείκτες) ή τις λοιπές περιοχές (8 δείκτες).
• Το κάπνισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι επίσης σημαντικά υψηλότερο στις λοιπές περιοχές, συγκριτικά με το Ν. Αττικής.

Γονείς που καπνίζουν

Οι μαθητές της Α’ Λυκείου ρωτήθηκαν αν έστω κι ένας από τους γονείς τους καπνίζει, έστω και σπάνια,  ακόμη και ηλεκτρονικό ή θερμαινόμενο τσιγάρο).

• Σχεδόν δύο στους 3 (62,1%) μαθητές ανέφεραν «έστω και ένα γονέα που καπνίζει», σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό οικογενειών χαμηλότερου αναλογικά οικονομικά επιπέδου (70,2%), συγκριτικά με οικογένειες μέσου (60,4%) ή υψηλότερου (56,2%) οικονομικού επιπέδου.
• Στους 13 από τους 15 δείκτες, ο επιπολασμός του καπνίσματος ήταν σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας γονιός κάπνιζε (έστω και σπάνια).

Διαχρονικές τάσεις

Το 2022,

• Και οι τέσσερις δείκτες για το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με το 2018 (με την αύξηση να είναι στατιστικά σημαντική στους 3 εξ αυτών. Η αύξηση είναι εντονότερη στα κορίτσια.
• Και οι έξι δείκτες για το παραδοσιακό τσιγάρο είναι σταθεροί σε σχέση με το 2018, αλλά βελτιωμένοι (στατιστικά σημαντική μείωση) συγκριτικά με πριν από 8 ή 12 χρόνια, δηλαδή το 2014 ή το 2010, αντίστοιχα.