Οι καλύτερες (και οι χειρότερες) συνήθειες για την όρασή μας

Αν σας μάλωσαν ποτέ ως παιδί, επειδή διαβάζατε στο σκοτάδι ή αν έχετε χρησιμοποιήσει γυαλιά που μπλοκάρουν το μπλε φως, όταν δουλεύατε στον υπολογιστή, ίσως έχετε λανθασμένες ιδέες για την όραση, αλλά και την υγεία των ματιών σας. Περίπου 4 στους 10 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο απώλειας όρασης, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Αλλά πολλές οφθαλμικές παθήσεις είναι θεραπεύσιμες ή μπορούν να προληφθούν, δήλωσε ο Dr. Joshua Ehrlich, επίκουρος καθηγητής οφθαλμολογίας και οπτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Michigan. Ακολουθούν εννέα κοινές -περί όρασης- πεποιθήσεις που έχουν οι άνθρωποι σχετικά με την υγεία των ματιών τους και όσα έχουν να πουν οι ειδικοί γι' αυτές.

Το να διαβάζετε ένα βιβλίο ή να κοιτάτε από κοντά μια ηλεκτρονική συσκευή βλάπτει την όρασή σας 

Είναι αλήθεια. Τα μάτια μας δεν είναι προορισμένα να εστιάζουν σε αντικείμενα κοντά στο πρόσωπό μας για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δήλωσε ο Dr. Xiaoying Zhu, αναπληρωτής κλινικός καθηγητής οπτομετρίας και επικεφαλής ερευνητής μυωπίας στο SUNY College of Optometry στη Νέα Υόρκη. Όταν το κάνουμε αυτό, ειδικά κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας, ενθαρρύνουμε τον βολβό του ματιού να επιμηκυνθεί, γεγονός που με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσει μυωπία.

Για να μειώσετε την καταπόνηση των ματιών σας, ο Δρ Zhu συνιστά να ακολουθείτε τον κανόνα 20-20-20: Μετά από κάθε 20 λεπτά ανάγνωσης, κοιτάξτε κάτι σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρων για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.

Το διάβασμα στο σκοτάδι μπορεί να επιδεινώσει την όρασή σας

Λάθος. Ωστόσο, αν ο φωτισμός είναι τόσο αμυδρός που πρέπει να κρατάτε το βιβλίο ή το tablet σας κοντά στο πρόσωπό σας, αυτό μπορεί να αυξήσει τους κινδύνους που αναφέρθηκαν παραπάνω και να δημιουργήσει κόπωση των ματιών, η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο γύρω από τα μάτια και τους κροτάφους, πονοκέφαλο και δυσκολία συγκέντρωσης. Αλλά αυτά είναι συνήθως προσωρινά συμπτώματα, δήλωσε ο Dr. Zhu.

Το να περνάτε περισσότερο χρόνο έξω βοηθάει την όραση

Αλήθεια. Ορισμένες έρευνες (που επικεντρώνονται κυρίως σε παιδιά) δείχνουν ότι ο χρόνος που περνάει κανείς στην ύπαιθρο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης μυωπίας, δήλωσε η Maria Liu, αναπληρώτρια καθηγήτρια κλινικής οπτομετρίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. Οι ειδικοί δεν κατανοούν πλήρως γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι το έντονο ηλιακό φως μπορεί να ενθαρρύνει τον αμφιβληστροειδή να παράγει ντοπαμίνη, η οποία αποθαρρύνει την επιμήκυνση του βολβού των ματιών (αν και αυτά τα πειράματα έχουν διεξαχθεί κυρίως με ζώα, δήλωσε η Δρ Ζου).

Το υπερβολικό υπεριώδες φως μπορεί να βλάψει την όραση

Αλήθεια. Υπάρχει λόγος που οι ειδικοί λένε να μην κοιτάμε τον ήλιο. Η υπερβολική έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες Α και Β του ηλιακού φωτός μπορεί να «προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη»  στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, δήλωσε ο Δρ Ehrlich. Αυτό μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη, εξηγεί.

Η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο μάτι, δήλωσε ο Δρ Ehrlich - αν και ο κίνδυνος αυτός είναι χαμηλός. Η χρήση γυαλιών ηλίου, γυαλιών ή φακών επαφής που μπλοκάρουν τις υπεριώδεις ακτίνες μπορεί να προσφέρει προστασία.

Το διάλειμμα από τη χρήση γυαλιών μπορεί να αποτρέψει τη χειροτέρευση της όρασής σας

Λάθος. Ορισμένοι ασθενείς που χρειάζονται γυαλιά λένε στον Safal Khanal, επίκουρο καθηγητή οπτομετρίας και επιστήμης της όρασης στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, ότι δεν φορούν τα γυαλιά τους όλη την ώρα επειδή πιστεύουν ότι αυτό θα επιδεινώσει την κατάστασή τους. «Αυτό δεν είναι αλήθεια», λέει. Αν χρειάζεστε γυαλιά, θα πρέπει να τα φοράτε.

Ακόμα και λίγο μπλε φως από τις οθόνες είναι επιβλαβές για τα μάτια σας

Λάθος. Ενώ ορισμένες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η έκθεση στο μπλε φως μπορεί να βλάψει τον αμφιβληστροειδή και ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα όρασης με την πάροδο του χρόνου, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι αυτό συμβαίνει ακόμα και με σποραδική έκθεση στο μπλε φως, δήλωσε ο Δρ Ehrlich.

Επίσης, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η χρήση γυαλιών που εμποδίζουν το μπλε φως θα βελτιώσει την υγεία των ματιών, πρόσθεσε.

Αλλά οι οθόνες μπορεί να κάνουν κακό στην όραση με τους άλλους τρόπους που περιγράφηκαν παραπάνω, μεταξύ άλλων προκαλώντας ξηροφθαλμία, δήλωσε ο Δρ Zhu. «Όταν κοιτάμε μια οθόνη, απλά δεν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας τόσο συχνά όσο θα έπρεπε», επισημαίνει και αυτό μπορεί να προκαλέσει κόπωση των ματιών και προσωρινά θολή όραση.

Το κάπνισμα είναι κακό για την υγεία των ματιών

Είναι αλήθεια. Μια μελέτη του 2011 του C.D.C. συνέδεσε το κάπνισμα με οφθαλμικές παθήσεις σε ηλικιωμένους ενήλικες, συμπεριλαμβανομένου του καταρράκτη και της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, μιας ασθένειας όπου μέρος του αμφιβληστροειδούς καταρρέει και θολώνει την όρασή σας. Οι τοξικές χημικές ουσίες του τσιγάρου εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και βλάπτουν τους ευαίσθητους ιστούς των ματιών, συμπεριλαμβανομένων του αμφιβληστροειδούς, του φακού και της ωχράς κηλίδας, δήλωσε ο Δρ Khanal.

Τα καρότα κάνουν καλό στα μάτια σας

Αλήθεια. Παρόλο που μια διατροφή γεμάτη καρότα δεν θα σας χαρίσει τέλεια όραση, ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι τα θρεπτικά συστατικά τους είναι καλά για την υγεία των ματιών. Μια μεγάλη κλινική δοκιμή, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα που περιέχουν θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στα καρότα, συμπεριλαμβανομένων αντιοξειδωτικών όπως το β-καροτένιο και οι βιταμίνες C και Ε, θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.

Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά δεν θα αποτρέψει απαραίτητα την εμφάνιση μιας οφθαλμικής νόσου, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμη «ιδιαίτερα για τα άτομα με πρώιμο εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας», δήλωσε ο Δρ Ehrlich.

Η επιδείνωση της όρασης είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της γήρανσης

Λάθος. Οι περισσότερες αιτίες μείωσης της όρασης στην ενήλικη ζωή - συμπεριλαμβανομένης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, του καταρράκτη και του γλαυκώματος - μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν εάν τις προλάβετε έγκαιρα, δήλωσε ο Δρ Ehrlich. Εάν η όρασή σας αρχίζει να φθίνει, μην το αποδίδετε αποκλειστικά στο γήρας. Η τακτική επίσκεψη σε έναν οπτομέτρη ή οφθαλμίατρο (ιδανικά σε ετήσια βάση, ακόμα κι αν δεν αντιμετωπίζετε κανένα πρόβλημα) θα σας δώσει τις καλύτερες πιθανότητες να αποφύγετε αυτές τις παθήσεις, καταλήγει.