Με υπέρταση πάνω από 3.000.000 Ελληνες

Η 17η Μαΐου ήταν αφιερωμένη στην υπέρταση (Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης), ενώ παραδοσιακά τον τελευταίο μήνα της άνοιξης τρέχει το παγκόσμιο πρόγραμμα ΜΜΜ (May Measurement Month) με μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό σε 100 χώρες. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση, δεδομένου ότι η υπέρταση αποτελεί ένα ιδιαίτερα συχνό πρόβλημα υγείας.

Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με την Εθνική Επιδημιολογική Μελέτη ΕΜΕΝΟ (2015-16), που έγινε σε 6.000 ενηλίκους σε όλη τη χώρα, πάνω από το 1/3 των Ελλήνων (περίπου 3.000.000 άνθρωποι) και πάνω από το 1/2 των ηλικιωμένων έχουν υπέρταση.

Τα ανησυχητικά συμπεράσματα όμως δεν σταματούν εδώ: το 30% των υπερτασικών είναι αδιάγνωστοι (περίπου, δηλαδή, 1.000.000 άνθρωποι), όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, ενώ το 30% των ασθενών έχουν επιτύχει καλή ρύθμιση με φαρμακευτική θεραπεία. Τι άλλο, συνεπώς, αποκαλύπτουν τα παραπάνω ποσοστά; Οτι περίπου 2.000.000 ασθενείς, παρότι γνωρίζουν πως πάσχουν από υπέρταση, είναι αρρύθμιστοι.

Εν τω μεταξύ, η ίδια έρευνα κατέληξε και σε ορισμένα δημογραφικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι άνδρες και οι νεότεροι υπερτασικοί έχουν συχνότερα αρρύθμιστη υπέρταση.

O δεκάλογος για την υπέρταση

Υπό τα δεδομένα αυτά και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης οι ειδικοί της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης ανέπτυξαν έναν «δεκάλογο» για την υπέρταση, δημιουργώντας έτσι έναν χρήσιμο οδηγό για όσα οφείλουμε να γνωρίζουμε.

Η υπέρταση παραμένει ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και θανάτους διεθνώς. Είναι η πρώτη αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων στις αναπτυγμένες χώρες και αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και έναν από τους ισχυρότερους για στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια και νεφρική ανεπάρκεια. Στην Ευρώπη περίπου το 50% των θανάτων σε άνδρες και γυναίκες αποδίδονται στα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Η διάγνωση γίνεται μόνο με τη μέτρηση της πίεσης. Η αξιόπιστη διάγνωση απαιτεί σχολαστική μεθοδολογία και επιβεβαίωση με επανάληψη μετρήσεων της πίεσης, συχνά και εκτός ιατρείου (με 24ωρη καταγραφή ή στο σπίτι).

Υπάρχουν διάφορα μέσα για να μειωθεί η πίεση χωρίς φάρμακα αλλά και καλά μελετημένα δραστικά φάρμακα, ώστε η υπέρταση να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και να προληφθούν οι επιπλοκές της.

Η υγιεινή διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, η μείωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση (π.χ. γρήγορο βάδισμα για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας), η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους και η αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της πίεσης αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνισή της.

H διακοπή του καπνίσματος και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και του σακχάρου (όταν συνυπάρχουν) είναι απαραίτητα για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Υπάρχουν διάφορες επιλογές για φαρμακευτική θεραπεία, η οποία εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η στρατηγική της θεραπείας προσαρμόζεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς (εξατομίκευση).

Η θεραπεία είναι καθημερινή (συνήθως πρωινή) και όχι περιστασιακή ή μεταβαλλόμενη ανάλογα με τις τιμές της πίεσης που βρίσκει ο ασθενής στο σπίτι.

Η μακροχρόνια επίτευξη άριστης ρύθμισης μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Με τα θεραπευτικά όπλα που διατίθενται σήμερα, πάνω από 95% των ασθενών με υπέρταση μπορούν να ρυθμιστούν χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.

Μάιος: μήνας μέτρησης της πίεσης

Το πρόγραμμα ΜΜΜ 2023 με κεντρικό μήνυμα «Μήπως έχεις υπέρταση; Μέτρησε την πίεσή σου» θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην Ελλάδα τον Μάιο 2023 στοχεύοντας στη μέτρηση της πίεσης σε πάνω από 10.000 ανθρώπους σε 11 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Ηράκλειο, Βόλο, Καβάλα, Καλαμάτα, Λάρισα, Τρίπολη και Χανιά). Οι μετρήσεις θα πραγματοποιηθούν σε ειδικά διαμορφωμένους δημόσιους χώρους από μέλη των Ιατρικών Σχολών, γιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά και πολλούς φοιτητές της Ιατρικής Σχολής (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί), με τη χρήση πιστοποιημένων πιεσομέτρων.

Συντονιστής του ΜΜΜ Ελλάδα είναι ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Στεργίου, ενώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης με πρόεδρο τον Μιχαήλ Δούμα, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Ιπποκράτειο.

Για την ιστορία, από αντίστοιχες δράσεις το 2019 και το 2022 – σε 5 και 11 αστικά κέντρα αντίστοιχα όπου πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πίεσης σε συνολικά 12.000 ενηλίκους -, διαπιστώθηκε ότι το 42% των Ελλήνων έχουν υπέρταση. Από τους υπερτασικούς ασθενείς, 25% ήταν αδιάγνωστοι και λιγότεροι από τους μισούς ήταν καλά ρυθμισμένοι με θεραπεία.