Κορωνοϊός: Φόβοι για έξαρση της πανδημίας λόγω πολέμου

Αντιμέτωπη με μία ακόμη έξαρση της επιδημίας κορωνοϊού βρίσκεται η χώρα, με την εξάπλωση της Omicron 2, της ιδιαίτερα μολυσματικής υποπαραλλαγής BA.2 της μετάλλαξης Omicron να είναι το χαρακτηριστικό της. Στο 24% των νέων κρουσμάτων ανιχνεύεται πλέον η συγκεκριμένη υποπαραλλαγή, έχοντας μάλιστα υπερδιπλασιαστεί μέσα σε μία εβδομάδα. Ωστόσο, η σημαντική εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, που φτάνει στο 83% των ενηλίκων, συγκρατεί τις σοβαρές μολύνσεις με covid-19 και συνεπώς τις εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία, επιτρέποντας να συνεχιστεί απρόσκοπτα η πορεία επανόδου στην κανονικότητα.

Αυτό που πυροδοτεί περισσότερο την ανησυχία των αρμοδίων επιστημονικών και υγειονομικών αρχών για την εξέλιξη της επιδημίας στη χώρα μας, όπως και σε όλη την Ευρώπη, είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σε περιπτώσεις πολεμικών επιχειρήσεων είναι αναμενόμενη η έξαρση των λοιμωδών νοσημάτων, όμως στην προκειμένη περίπτωση η κατάσταση είναι εξαρχής πολύ δύσκολη καθώς ένα λοιμώδες νόσημα, το covid-19, είναι ήδη κυρίαρχο. Με δεδομένο ότι το ποσοστό εμβολιασμού στον μαχόμενο πλέον πληθυσμό της Ουκρανίας δεν ξεπερνά το 35% και οι όμορες χώρες δέχονται κύματα προσφύγων, μεταξύ των οποίων και ανεμβολίαστοι, ουδείς αποκλείει νέες «εκρήξεις» του κορωνοϊού στην Ευρώπη. Μάλιστα, οι ειδικοί προβληματίζονται και για το ενδεχόμενο εμφάνισης νέας μετάλλαξης από τη συγκεκριμένη δεξαμενή ανεμβολίαστων, όπως συνέβη με τα μεταλλαγμένα στελέχη που εμφανίστηκαν τους προηγούμενους μήνες στην Ασία και την Αφρική.

Προσώρας, τα δεδομένα, που έχουν στη διάθεσή τους οι ειδικοί της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, δείχνουν τη σαφή αποκλιμάκωση της επιδημίας αλλά και την ξεκάθαρη αποσύνδεση των (χιλιάδων ημερησίως) νέων θετικών κρουσμάτων από τους λεγόμενους «σκληρούς δείκτες» που απειλούν το ΕΣΥ, δηλαδή από τις νέες εισαγωγές, τις διασωληνώσεις και τους θανάτους των ατόμων μεcovid-19. Είναι ενδεικτικό πως την τελευταία εβδομάδα παρά τις χιλιάδες νέες μολύνσεις και την εκτίναξη του δείκτη αναπαραγωγής της λοίμωξης, Rt, οριακά στη μονάδα, 0,99 για την ακρίβεια, οι εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία κυμαίνονται στις 300 ημερησίως έχοντας υποχωρήσει σημαντικά. Οι νοσηλευόμενοι έχουν μειωθεί στους 2.700 και οι διασωληνωμένοι στους 356. Έναν μήνα πριν οι νοσηλευόμενοι έφταναν στους 4.383 και οι διασωληνωμένοι τους 516.

Στο πλαίσιο αυτό οι επιστήμονες κατά την εβδομαδιαία συνεδρίασή τους, την περασμένη Τετάρτη, συνεχίζοντας να αίρουν περιορισμούς και να καταργούν μέτρα που είχαν τεθεί σε εφαρμογή τον περασμένο Δεκέμβριο, εισηγήθηκαν να αυξηθεί η πληρότητα θεατών στους ποδοσφαιρικούς αγώνες στο 75%, σε σχέση με το 50% που ήταν, και στα πλοία να φτάσει στο 100%.

Μάλιστα, στην επόμενη συνεδρίαση αναμένεται η εισήγηση για τη μείωση των self test που υποβάλλονται οι μαθητές, από δύο σε ένα την εβδομάδα. Θα είναι το πρώτο βήμα για τις αλλαγές που δρομολογούνται και στο πεδίο του διαγνωστικού ελέγχου για τον κορωνοϊό (testing) το επόμενο διάστημα. Σε ό,τι αφορά τον μαθητικό πληθυσμό ο προληπτικός έλεγχος μέσω του ενός self test την εβδομάδα πιθανόν να ισχύσει από τον Απρίλιο, αν και υπάρχουν και οι ειδικοί που ζητούν να παραμείνει το testing ως έχει μέχρι τις 15 Απριλίου που θα κλείσουν τα σχολεία για τις διακοπές του Πάσχα. Πάντως, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων έχει δρομολογήσει τη συζήτηση για τον γενικότερο περιορισμό του ελέγχου σε όσους έχουν συμπτώματα λοίμωξης covid-19 και στις ευπαθείς ομάδες. Δεν αναμένεται, ωστόσο, να βαδίσει σύντομα και η Ελλάδα στην πεπατημένη της Ευρώπης όπου δεν θα απαιτούνται πιστοποιητικά εμβολιασμού για τις δραστηριότητες σε κλειστούς χώρους -έχει αποκλειστεί κάθε συζήτηση για άρση των περιορισμών στους ανεμβολίαστους.

Τι σηματοδοτεί η εξάπλωση της Omicron 2

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Eθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, η Omicron 2 εξαπλώνεται με ταχύ ρυθμό στην επικράτεια, ενώ κατά τόπους όπως στην Κρήτη περιορίζει δραστικά το μέχρι τώρα κυρίαρχο στέλεχος Omicron 1.

Από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του δειγματοληπτικού ελέγχου για τα μεταλλαγμένα στελέχη προκύπτει πως η υποπαραλλαγή Omicron 2 ανιχνεύεται στο 24% των κρουσμάτων Omicron στην επικράτεια. Αναλυτικότερα, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, τα δεδομένα του ΕΟΔΥ έδειχναν ότι όπου κυριαρχεί απόλυτα η Omicron στο 11% των κρουσμάτων ανιχνευόταν η υποπαραλλαγή ΒΑ.2. Έκτοτε το στέλεχος καταγράφει τάσεις ταχείας επικράτησης αφού μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων τετραπλασιάστηκε η κυκλοφορία του (από το 6% στο 11% και στη συνέχεια στο 24%). Στη δε Κρήτη όπως δείχνουν τα στοιχεία των δειγματοληπτικών ελέγχων το 40-50% των κρουσμάτων της Omicron είναι Omicron 2. Έχει εντοπιστεί επίσης στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, την Πιερία, την Αχαϊα, την Κόρινθο, τη Λάρισα.

Δεδομένου πως η Omicron 2 είναι μία ακόμη πιο μολυσματική εκδοχή του κορωνοϊού (1 – 1,5 φορές πιο μεταδοτική από την υποπαραλλαγή Omicron 2), που παράλληλα διαφεύγει ακόμη περισσότερο της προστασίας από τον εμβολιασμό, γίνεται αντιληπτό ότι έχει ήδη ξεκινήσει ένας νέος γύρος μολύνσεων που συνεπακόλουθα θα διατηρήσει υψηλά τον ημερήσιο αριθμό κρουσμάτων και θα επηρεάσει ελαφρά και τις νοσηλείες.

Η ισχυρή προστασία του εμβολιασμού

Τη σημαντική προστασία που προσφέρει η αναμνηστική δόση του εμβολίου έναντι της μόλυνσης από το στέλεχος Omicron του κορωνοϊού στη χώρα μας, αναδεικνύουν τα ερευνητικά στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Όπως προκύπτει από την ανάλυση των θανάτων και των διασωληνώσεων ανεμβολίαστων και εμβολιασμένων ατόμων κατά το διάστημα 20 Δεκεμβρίου 2021 έως 30 Ιανουαρίου 2022, η αναμνηστική δόση του εμβολίου είχε αποτελεσματικότητα 62% έναντι μόλυνσης από κορωνοϊό, 91% έναντι διασωλήνωσης και 87% έναντι θανάτου.

Μάλιστα, υπογραμμίζουν οι ειδικοί ότι με δεδομένο ότι το στέλεχος Omicron διαθέτει χαρακτηριστικά ανοσιακής διαφυγής, δηλαδή ικανότητας να μολύνει τα άτομα που έχουν εμβολιασθεί ή προηγουμένως μολυνθεί με άλλα στελέχη του ιού, η αποτελεσματικότητα (62%) έναντι μόλυνσης χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα ικανοποιητική.