Ο Κάιλ είναι ένας 29χρονος από το Σίδνεϊ που δεν γνώρισε ποτέ την εποχή που ο ιός HIV ήταν μια μόνιμη και ολέθρια απειλή – αλλά ξεκίνησε να παίρνει ένα χάπι προκειμένου να μη νοσήσει.
Το μπλε αντιιικό δισκίο, γνωστό ως Truvada, το οποίο ο Κάιλ παίρνει σε καθημερινή βάση, έγινε αντικείμενο μελέτης στην περιοχή Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας. Από τη μελέτη αυτή προέκυψε ότι σε λιγότερο από ένα χρόνο, οι νέες περιπτώσεις του ιού HIV που προκαλεί το AIDS μεταξύ των ομοφυλόφιλων και των αμφιφυλόφιλων ανδρών, ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1985 εξαιτίας του μπλε χαπιού.
«Αισθάνομαι πολύ καλά που αποτελώ μέρος αυτής της μελέτης», δήλωσε ο Κάιλ, που εντάχθηκε στην κλινική δοκιμή που ονομάζεται Προφύλαξη Πριν την Έκθεση (PrEP), τον Ιανουάριο επειδή ανησυχούσε ότι θα μολυνθεί από τον ιό HIV κατά τη διάρκεια του σεξ, στις περιπτώσεις που δεν χρησιμοποιούσε προφυλακτικό. «Νιώθω πολύ πιο ασφαλής», τόνισε.
Τριάντα έξι χρόνια μετά από μια σπάνια λοίμωξη του αναπνευστικού στους ομοφυλόφιλους άνδρες στο Λος Άντζελες που προανήγγειλε την επιδημία του AIDS στη Βόρεια Αμερική, αυτή η θανατηφόρα ασθένεια υποχωρεί σταθερά σε παγκόσμιο επίπεδο. Για πρώτη φορά, περισσότεροι από τους μισούς φορείς ή ασθενείς παίρνουν θεραπεία που καταστέλλει τον ιό, σχεδόν εξαφανίζει τα συμπτώματα και αποτρέπει την μετάδοσή του. Και χιλιάδες ακόμα άνθρωποι παίρνουν το χάπι Truvada της Gilead Sciences στα πλαίσια του προγράμματος PrEP, το οποίο περιορίζει την εξάπλωση του ιού σε κοινότητες από το Λονδίνο ως το Σαν Φρανσίσκο.
Το PrEP φαίνεται ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης HIV από τη σεξουαλική επαφή κατά 90% περισσότερο, αν το χάπι – ένας συνδυασμός σταθερής δόσης τενοφοβίρης, δισοπροξίλης και εμτρισιταβίνης- λαμβάνεται σε καθημερινή βάση. Όσο οι φαρμακευτικές διατηρούν χαμηλό το κόστος του χαπιού Truvada, τόσο οι γιατροί και οι ερευνητές της δημόσιας υγείας είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν την ικανότητά του να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης του HIV στον αναπτυσσόμενο κόσμο, ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική, όπου μεταδίδεται κυρίως μέσω ετεροσεξουαλικής σεξουαλικής επαφής.
Επιπτώσεις στην Αφρική
«Η επιδημία του AIDS εντοπίζεται κυρίως στην ανατολική και τη νότια Αφρική και σε μεγάλο βαθμό αφορά τις γυναίκες», δήλωσε ο Μίτσελ Γουόρεν, διευθυντής της ομάδας υποστήριξης AVAC , η οποία παρακολουθεί πάνω από 40 προγραμματισμένες και σε εξέλιξη μελέτες PrEP ανά τον κόσμο. «Για να βάλουμε οριστικό τέλος στην παγκόσμια επιδημία, πρέπει να καταλάβουμε εάν το χάπι μπορεί να έχει αντίκτυπο στην Αφρική όπως έχει σε άλλα μέρη».
Οι διαγνώσεις HIV στο πιο πολυσύχναστο κέντρο σεξουαλικής υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν πέρυσι κατά 42% ενώ και στο Σαν Φρανσίσκο τα περιστατικά μειώθηκαν στο μισό, αφότου το PrEP εγκρίθηκε από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων το 2012.
Η φαρμακευτική βιομηχανία Gilead υπολόγισε ότι 136.000 ανθρώποι έλαβαν το χάπι Truvada στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2017, σε σύγκριση με 60.000 έως 70.000 που αποτέλεσαν μέρος της έρευνας το προηγούμενο έτος. Και αυτός όμως ο αριθμός εξακολουθεί να είναι ένα μικρό μέρος των 1,2 εκατομμυρίων Αμερικανών ενηλίκων που διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV.
Τα κέρδη της φαρμακευτικής από το μπλε χάπι
Η προληπτική θεραπεία αντιπροσωπεύει τώρα περίπου το ήμισυ των πωλήσεων χαπιών στις ΗΠΑ, δήλωσε τον Ιούλιο ο Κέβιν Γιανγκ, διευθύνων σύμβουλος της Gilead. Οι πωλήσεις φαρμάκων έφθασαν τα 3,57 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 12% των εσόδων της εταιρείας με έδρα την Καλιφόρνια.
«Αυτή η έρευνα είναι σίγουρα μια ευκαιρία ανάπτυξης της εταιρείας στις ΗΠΑ – μέχρι τουλάχιστον να αναπτυχθούν τα γενόσημα», δήλωσε ο Asthika Goonewardene, βιοτεχνολογικός αναλυτής της Bloomberg Intelligence στη Νέα Υόρκη. «Πέρα από το κοινωνικό όφελος, πρόκειται για ένα παλιό φάρμακο και το περιθώριο κέρδους είναι πολύ καλό για τη Gilead».
Η Gilead δεν αναμένει ανταγωνισμό στο χάπι Truvada στις ΗΠΑ μέχρι το 2021, όπως δήλωσε τον περασμένο μήνα ο επικεφαλής Τζον Μίλιγκαν καθώς η νομική προστασία που έχει εξασφαλίσει η εταιρεία για την πατέντα της σημαίνει ότι το φάρμακο κοστίζει περίπου 17,258 δολάρια ανά άτομο ετησίως στις ΗΠΑ.
Παρενέργειες
Ενώ το χάπι θα βοηθήσει σίγουρα στην εξάλειψη του HIV, μπορεί να έχει και κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Ο Κάιλ, ο συμμετέχων στο πρόγραμμα PrEP στο Σίδνεϊ, δήλωσε ότι εμφάνισε χλαμύδια στους πρώτους έξι μήνες του στο πρόγραμμα και παραδέχεται ότι πια χρησιμοποιεί προφυλακτικό σπάνια.
Οι γιατροί παρακολουθούν και τα νεφρά καθώς υπάρχει μικρός κίνδυνος βλάβης από τη χρήση του Truvada και οι εξετάσεις αφορούν και την τυχόν μείωση της οστικής πυκνότητας που συνήθως συμβαίνει σε ανθρώπους μετά τη μακροχρόνια λήψη PrEP.
Τα οφέλη είναι μεγαλύτερα από τους κινδύνους
Οι νέες μολύνσεις από τον ιό HIV στους ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες μειώθηκαν κατά 10% το 2015, που είναι η μεγαλύτερη ετήσια πτώση στην ιστορία του ιού στη Νέα Υόρκη.
Ο Δημήτρης Δασκαλάκης, αναπληρωτής επίτροπος για τον έλεγχο των ασθένειας στη Νέα Υόρκη σημειώνει ότι τα οφέλη του προγράμματος είναι περισσότερα από τους πιθανούς κινδύνους και μέσω αυτής της μελέτης οι άνθρωποι μιλούν πια πιο ανοιχτά για τη σεξουαλική τους υγεία και τον HIV
