H υπέρταση ευθύνεται για 7 εκατ. πρόωρους θανάτους

Η υπέρταση παραμένει ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και θανάτους διεθνώς. Είναι η πρώτη αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων στις αναπτυγμένες χώρες και αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και έναν από τους ισχυρότερους για στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια και άνοια.

Στην Ελλάδα πάνω από το 1/3 των Ελλήνων έχουν υπέρταση (περίπου 3.000.000 άτομα) και πάνω από το 1/2 των ηλικιωμένων έχουν υπέρταση. Το 30% των υπερτασικών είναι αδιάγνωστοι (περίπου 1.000.000). Από όσους έχουν διαγνωστεί το 30% έχουν επιτύχει καλή ρύθμιση με φαρμακευτική θεραπεία.

Οι άνδρες και οι νεότεροι υπερτασικοί έχουν συχνότερα αρρύθμιστη υπέρταση. Τα παραπάνω αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης.

Ετησίως, η αρτηριακή υπέρταση ευθύνεται για 7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους παγκοσμίως ενώ απορροφά το 4,5% των δαπανών της υγειονομικής περίθαλψης. Συνολικά, το 2000 το 26,4% του ενήλικου πληθυσμού της γης έπασχε από αρτηριακή υπέρταση (1 στους 4 ενηλίκους).

Το 2025 εκτιμάται πως το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 29,2% ποσοστό που ίσως υποεκτιμάται λόγω των ραγδαίων αλλαγών στον τρόπο ζωής. Ένας σημαντικός αριθμός των ασθενών αυτών δε γνωρίζει πως πάσχει από αρτηριακή υπέρταση, καθότι δεν προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα αν δεν προκαλέσει βλάβες σε συγκεκριμένα όργανα, αναφέρει ο Εμμανουήλ Καλλίστρατος, Αν. Διευθυντής Καρδιολογίας, Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας,.

Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζονται τιμές της αρτηριακής πίεσης >140mmHg για τη συστολική και/ή >90mmHg για τη διαστολική. Φυσικά για να τεθεί η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης θα πρέπει οι τιμές της πίεσης να βρίσκονται σταθερά αυξημένες σε διαδοχικές μετρήσεις. Η διάγνωση γίνεται μόνο με τη μέτρηση της πίεσης και απαιτεί σχολαστική μεθοδολογία και επιβεβαίωση με επανάληψη μετρήσεων της πίεσης, συχνά και εκτός ιατρείου (στο σπίτι ή με 24ωρη καταγραφή).

Κύριος στόχος της αντιϋπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της πίεσης σε επίπεδα χαμηλότερα από 140/90mmHg. Παρόλα αυτά, ακόμη και μικρή πτώση της αρτηριακής πίεσης (2mmHg) μειώνει σημαντικά τα καρδιαγγειακά επεισόδια, σημειώνει ο κ. Καλλίστρατος.

Η μακροχρόνια επίτευξη άριστης ρύθμισης της πίεσης μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και με τα θεραπευτικά όπλα που διατίθενται σήμερα, πάνω από 95% των ασθενών με υπέρταση μπορούν να ρυθμιστούν άριστα χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες, προσθέτει η Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης.

Αλλαγή στον τρόπο ζωής

Οι δύο επιστημονικές εταιρίες εστιάζουν στην αλλαγή του τρόπου ζωής. Η υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, η μείωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση (π.χ. γρήγορο βάδισμα για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας), η διατήρηση σωματικού βάρους σε φυσιολογικό επίπεδο, και η αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της πίεσης, αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνισή της. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και του σακχάρου (όταν συνυπάρχουν) είναι απαραίτητα για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Πρόγραμμα «Μάϊος μήνας μέτρησης» 

Την 17η Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης διοργανώνονται εκδηλώσεις και δραστηριότητες σε πολλές χώρες. Το 2017 η Διεθνής Εταιρεία Υπέρτασης ξεκίνησε το Παγκόσμιο Πρόγραμμα ΜΜΜ (May Measurement Month) όπου πραγματοποιούνται δράσεις κατά τη διάρκεια των οποίων διεξάγονται μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό κάθε Μάιο σε πάνω από 100 χώρες.

Το Παγκόσμιο πρόγραμμα ΜΜΜ έχει σκοπό να ενημερώσει τον γενικό πληθυσμό αναφορικά τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης της υπέρτασης και της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της.

Με στόχο τη βελτίωση της ενημέρωσης για την υπέρταση στην Ελλάδα, από το 2019, υλοποιείται το πρόγραμμα ΜΜΜ , από την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης, σε 11 αστικά κέντρα και έχουν πραγματοποιηθεί μετρήσεις πίεσης σε συνολικά 17.000 ενήλικες. Από τα δεδομένα που προέκυψαν φάνηκε ότι 40% αυτών που μετρήθηκαν είχαν υπέρταση. Από τους υπερτασικούς ασθενείς, το 25% ήταν αδιάγνωστοι και λιγότεροι από τους μισούς ήταν καλά ρυθμισμένοι με θεραπεία.

Το πρόγραμμα ΜΜΜ 2024 θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην Ελλάδα το Μάιο 2024 με στόχο να πραγματοποιηθούν μετρήσεις πίεσης σε πάνω από 10.000 άτομα σε 18 πόλεις.