Ομάδα ερευνητών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Κιότο, βρήκαν μια πιθανή εξήγηση για το λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι μερικές φορές δυσκολεύονται να διατηρήσουν οπτική επαφή, με το συνομιλητή τους.
Στην εργασία τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cognition, οι Shogo Kajimura και Michio Nomura περιγράφουν τα πειράματα που διεξήγαγαν προκειμένου να διερευνήσουν το φαινόμενο και εξηγούν τα συμπεράσματά τους, τα οποία επικεντρώνονται στη λειτουργία του εγκεφάλου.
Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η διατήρηση οπτικής επαφής με ένα άλλο πρόσωπο κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης μπορεί μερικές φορές να είναι δύσκολη, ενώ η παρόρμηση για να μεταφερθεί αλλού το βλέμμα είναι εντυπωσιακή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι σαφές ότι τέτοιου τύπου διαλείμματα είναι φυσιολογικά, προκειμένου να διευκολυνθούν οι συνομιλητές, ωστόσο σε άλλες, ενδέχεται να είναι και ένδειξη ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο έχει βαρεθεί τη συζήτηση. Αυτό, όμως, που βρήκαν οι ερευνητές είναι ότι πρόκειται για μία προσπάθεια του εγκεφάλου να προφυλαχτεί από την υπερφόρτωση για να μπορέσει να εκπληρώσει τα καθήκοντά του.
Για να κατανοήσουν καλύτερα το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο, οι ερευνητές διεξήγαγαν ένα πείραμα: ζήτησαν από 26 εθελοντές να συμμετάσχουν σε ένα παιχνίδι λέξεων, κατά το οποίο έδειχναν στον καθέναν από αυτούς μία λέξη (ουσιαστικό) και εκείνοι θα έπρεπε να έχουν μια άμεση αντίδραση (ρήμα). Για παράδειγμα, αν η λέξη ήταν «μπάλα» η αντίδραση θα ήταν «ρίχνω».
Στο εργαστήριο, οι εθελοντές αλληλεπιδρούσαν με ένα πρόσωπο σε υπολογιστή, το οποίο μερικές φορές κοίταζε αλλού. Δεδομένου ότι έπαιζαν το παιχνίδι με διαφορετικούς τύπους λέξεων που οι ερευνητές είχαν προεπιλέξει, μερικές φορές το παιχνίδι ήταν εύκολο, ενώ άλλες ήταν πιο δύσκολο να βρεθεί ένα ρήμα, λόγω έλλειψης επιλογών, όπως για παράδειγμα για τη λέξη «ουρανός».
Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τις αντιδράσεις στις λέξεις και το χρόνο που χρειάστηκαν οι εθελοντές για την κάθε μία από αυτές αλλά και την τάση τους να «ξεφύγουν» από την επαφή με τα μάτια. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν πως οι εθελοντές ήταν πιθανότερο να χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να ανταποκριθούν στις δυσκολότερες λέξεις, αλλά ο χρόνος μειωνόταν, όταν έπαιρναν το βλέμμα τους από τα μάτια του… συνομιλητή τους.
Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει ότι η διατήρηση επαφής με τα μάτια (και η στενή σχέση που αυτή συνεπάγεται), ενώ ο εγκέφαλος προσπαθεί να εκπληρώσει κάποια υποχρέωση, είναι ιδιαίτερα απαιτητικό καθήκον. Για να καταφέρει λοιπόν να αντεπεξέλθει, «σπάζει» την επαφή με τα μάτια, ώστε να μπορέσει να επικεντρωθεί αποκλειστικά και μόνο στην εκπλήρωση της υποχρέωσης του.
