Επιστροφή στη Γουχάν: Ο ΠΟΥ ξεκινά έρευνα για την προέλευση του κορωνοϊού

Διεθνής ομάδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ξεκινά έρευνα για την προέλευση του πανδημικού κορωνοϊού SARS-CoV-2, ένα φιλόδοξο εγχείρημα που περιπλέκεται από την ευαίσθητη πολιτική κατάσταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Η έρευνα, η οποία αρχικά θα εστιάσει στην κινεζική πόλη της Γουχάν όπου καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα, θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για την αποτροπή μελλοντικών επιδημιών. Η προσπάθεια αναμένεται να διαρκέσει χρόνια, ίσως όμως αποδειχθεί αδύνατο να οδηγήσει σε οριστική απάντηση.

Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο νέος κορωνοϊός προήλθε από τις νυχτερίδες, πιθανώς όμως μεταπήδησε στον άνθρωπο μέσω ενός ενδιάμεσου ξενιστή όπως οι παγκολίνοι. Από τις νυχτερίδες πιστεύεται εξάλλου ότι προήλθε ο συγγενικός κοροναϊός που προκάλεσε την επιδημία SARS το διάστημα 2002-04. Σε εκείνη την περίπτωση, ενδιάμεσος ξενιστής ήταν πιθανότατα ο νηκτερευτής (Nuctereutes procyonoides), ένα ζώο που μοιάζει με ρακούν και εκτρέφεται στην Ασία για τη γούνα του.

«Το να εντοπίσεις ένα ζώο με λοίμωξη SARS-CoV-2 είναι σαν να ψάχνεις για βελόνα στο μεγαλύτερο σωρό από άχυρα σε όλο τον κόσμο. Μπορεί να μην το βρουν ποτέ» σχολίασε στο Nature η Άντζελα Ράσμουσεν, ιολόγος του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης.

«Κινεζικός ιός»

Οι εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ, των οποίων τα ονόματα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, κινδυνεύουν να βρεθούν ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά των ΗΠΑ και της Κίνας. Ο απερχόμενος αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιμένει να κάνει λόγο για «κινεζικό ιό», ενώ «η κινεζική κυβέρνηση κάνει τα πάντα για να αποδείξει ότι αυτό δεν ισχύει» λέει ο Λίνφα Ουάνγκ, ιολόγος του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης.

Ο Ουάνγκ, ο οποίος ήταν μέλος της ομάδας του ΠΟΥ που διερεύνησε την προέλευση του SARS, υποστηρίζει μάλιστα, λόγω της πολιτικής διένεξης, τα ευρήματα ερευνών που διεξάγονται ήδη στην Κίνα δεν έχουν γνωστοποιηθεί.

Ο Τραμπ έχει κατηγορήσει τον ΠΟΥ ότι εξυπηρετεί τις θέσεις του Πεκίνου και απέσυρε τις ΗΠΑ από τον οργανισμό. Ο νεοεκλεγείς διάδοχός του Τζο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί να αναστρέψει την απόφαση Τραμπ, κάτι που δημιουργεί πιο θετικό κλίμα, είπε ο Ουάνγκ.

Η έρευνα θα ξεκινήσει από τη Γουχάν και θα διερευνήσει μεταξύ άλλων αν ο ιός ξεπήδησε από την κεντρική κρεατταγορά της πόλης. Πολλοί από τους πρώτους ασθενείς της Covid-19 είχαν επισκεφθεί την αγορά, παραμένει όμως ασαφές αν αυτό ήταν το σημείο μηδέν της πανδημίας.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο ιός δεν εντοπίστηκε σε δείγματα κατεψυγμένων ζώων που πωλούνταν στην αγορά, ανιχνεύτηκε όμως σε περιβαλλοντικά δείγματα που προήλθαν κυρίως από λύματα. Οι εμπειρογνώμονες θα δώσουν προτεραιότητα σε θηλαστικά που είναι γνωστό ότι προσβάλλονται από κοροναϊούς, όπως τα βιζόν και τα αιλουροειδή.

Θα πάρουν επίσης συνεντεύξεις από τους πρώτους ασθενείς και θα εξετάσουν δείγματα αίματος που είχαν ληφθεί από το υγειονομικό προσωπικό της Γουχάν τους μήνες που προηγήθηκαν της εμφάνισης του ιού.

Έρευνα και εκτός Κίνας

Η έρευνα πιθανότατα θα επεκταθεί και εκτός Κίνας. «Το πού γίνεται αρχικά αντιληπτή μια επιδημία δεν αντιστοιχεί απαραίτητα στο πού ξεκίνησε» ανέφερε σε έκθεσή του ο ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι θραύσματα του γενετικού υλικού του SARS-CoV-2 είχαν ανιχνευτεί σε δείγματα λυμάτων πριν από την καταγραφή του πρώτου κρούσματος πέρυσι τον Δεκέμβριο.

Η επισήμανση του ΠΟΥ ενδεχομένως αναφέρεται σε αδημοσίευτη μελέτη, διαθέσιμη μόνο ως προδημοσίευση, η οποία εξέτασε αναδρομικά δείγματα λυμάτων στην Ισπανία από τον Μάρτιο του 2019 έως σήμερα. Αν τα ευρήματα ευσταθούν, ο ιός βρισκόταν ήδη στην Ισπανία πριν ξεσπάσει η κρίση στη Γουχάν.

Η επέκταση της έρευνας πέρα από την Κίνα είναι λογικό βήμα, δεδομένου ότι πολλοί επιστήμονες υποψιάζονται ότι ο άμεσος πρόγονος του SARS-CoV-2 προήλθε από νυχτερίδες εκτός Κίνας, λέει ο Δρ Ουάνγκ.

Σε κάθε περίπτωση, η μεγάλη έρευνα θα βασιστεί αποκλειστικά στην επιστήμη, διαβεβαιώνει ο ΠΟΥ. Εκπρόσωπος του οργανισμού δήλωσε πως η διερεύνηση της υπόθεσης «θα είναι ανοιχτόμυαλη, ενδελεχής, χωρίς να αποκλείει οποιαδήποτε υπόθεση».