Επιχείρηση "Πανάκεια": Ο σχεδιασμός για τον εμβολιασμό του πληθυσμού

Στη διεθνή αρθρογραφία η επιχείρηση εμβόλιο κατά του κορωνοϊού περιγράφεται ως το μεγαλύτερο πρότζεκτ logistics όλων των εποχών. Το ίδιο σκέφτονται και στην κυβέρνηση. Σύμφωνα με ΤΑ ΝΕΑ πίσω από τις φράσεις «σύνθετο υγειονομικό εγχείρημα», «το μεγαλύτερο σχέδιο που οργάνωσε η χώρα» και «εθνικό στοίχημα» κρύβονται οι αγωνίες της για τυχόν εκτεταμένα στραβοπατήματα, η επιτακτική ανάγκη να λειτουργήσουν ως καλοκουρδισμένος μηχανισμός υπουργεία, φορείς και υπηρεσίες που ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν στενούς διαύλους συνεννόησης ούτε σχετική εμπειρία, καθώς και η προσπάθεια για πρόβλεψη του… απροόπτου.

Με τα λόγια του Κυριάκου Μητσοτάκη απαιτείται «πολλή και σοβαρή τεχνοκρατική υποστήριξη» για τους στόχους της ασφάλειας και της ταχύτητας. Με το σκεπτικό των στελεχών του στο Μαξίμου και στα υπουργεία Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που τρέχουν την ελληνική «Πανάκεια», ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες που ξεπηδούν κατά την επεξεργασία κάθε σταδίου της διαδικασίας.

Εξού και στο σερί κλειστών συσκέψεων μπαίνουν στο τραπέζι τα πρώτα «plan b». ‘Η αλλιώς προτάσεις, σκέψεις και σχέδια επί χάρτου προς αξιοποίηση στην περίπτωση που «καταρρεύσουν» αρχικοί σχεδιασμοί ή διαπιστωθεί ανάγκη για ενίσχυση των υποδομών και του προσωπικού που θα τεθούν από τον Ιανουάριο στην πρώτη γραμμή. Με άλλα λόγια, αυτό που επιχειρεί η κυβέρνηση είναι να σταθμίσει έγκαιρα όλους τους παράγοντες στα δύο σκέλη του πρότζεκτ: μεταφορά – αποθήκευση – διανομή του εμβολίου και προσέλευση – εμβολιασμό – καταγραφή των πολιτών.

Η μάχη της «ψυχρής αλυσίδας»

Οι μεγαλύτερες ανησυχίες εστιάζουν στην αποθήκευση και τη μεταφορά του εμβολίου καθώς οι εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες που απαιτούνται δημιουργούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις διαχείρισης. Εξού και στο σχέδιο ετοιμότητας της κυβέρνησης περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και χαρτογράφηση του… εγχώριου στοκ υπερ-ψυγείων. Φαίνεται πως επιδιώκεται να είναι καταγεγραμμένα τα «όπλα» που θα μπορούσαν να επιστρατευθούν, αν χρειαστεί, στη μάχη της «ψυχρής αλυσίδας». Αν και για την Ελλάδα προβλέπονται 14 θάλαμοι βαθείας ψύξης (οι επτά έχουν ήδη παραληφθεί και οι υπόλοιποι περνούν τα σύνορα από μέρα σε μέρα), εξετάζονται οι δυνατότητες περαιτέρω υποστήριξης με υπάρχουσες δομές. Ηδη στα χέρια των αρμόδιων φαίνεται ότι βρίσκεται ένας «χάρτης» με ψυκτικούς θαλάμους που διαθέτει ο ΕΛΓΟ «Δήμητρα» με πρόθεση του οργανισμού να τους παραχωρήσει στην κυβέρνηση. Επίσης τις δικές της προτάσεις απευθύνει στους υπουργούς η Ελληνική Ενωση Βιομηχανιών Ψύχους και Logistics χαρακτηρίζοντας τη διανομή του εμβολίου ως τη μεγαλύτερη πρόκληση στα χρονικά του κλάδου. Αλλη καταγραφή – χαρτογράφηση εξελίσσεται και σε ό,τι αφορά τις δομές υγείας που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα μέχρι στιγμής 1.018 εμβολιαστικά κέντρα και τα κινητά συνεργεία. «Αν έρθουν ταυτόχρονα περισσότερα εμβόλια ίσως χρειαστούν περισσότερες υποδομές για τον εμβολιασμό των πολιτών. Και αυτό θα πρέπει γίνει γρήγορα» επισημαίνουν πρόσωπα με γνώση της προετοιμασίας.

To στοίχημα του call center

Αλλη μία πρόκληση και εναλλακτικά σενάρια κρύβονται στο ραντεβού των πολιτών με το εμβόλιο. Η κυβέρνηση προκρίνει εμφατικά τα ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας (την πλατφόρμα emvolio.gov.gr που στήνεται εκτάκτως και την υπάρχουσα δομή της άυλης συνταγογράφησης) όμως και το παραδοσιακό… call center. Και το ερώτημα είναι, όπως το θέτουν με έναν τόνο ανησυχίας αρμόδιες πηγές, «κατά πόσον ένα τηλεφωνικό κέντρο θα αντέχει 2 εκατομμύρια κλήσεις-ραντεβού τον μήνα;».

Είναι σχεδόν αδύνατον, εκτιμούν οι ίδιες πηγές, να προχωρήσουν ομαλά οι διαδικασίες αν το βάρος πέσει στο τηλεφωνικό κέντρο, όσο… γιγάντιο κι αν είναι, αφού είναι ορατή η απειλή να μπλοκάρει το σύστημα ήδη από την αφετηρία. Γι’ αυτό, κατά πληροφορίες, παράλληλα με τη λειτουργία του «head desk», όπου οι ενδιαφερόμενοι θα τηλεφωνούν για να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους, εξετάζεται και η λύση της παραπομπής του πολίτη σε προκαθορισμένα σημεία (με φυσική παρουσία δηλαδή), προφανώς πλησίον της κατοικίας του. Την υλοποίηση όλων των μηχανισμών επικοινωνίας τρέχει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με εμφανείς ήδη τις προσπάθειες να επισημαίνει την ανάγκη και την ευκολία της ψηφιακής ενημέρωσης. Και μόνο αυτό μαρτυρά τους προβληματισμούς.

Επιχείρηση «πειθώ» πόρτα – πόρτα

Στην ίδια κατεύθυνση γίνονται σκέψεις αφενός για διπλό σποτ ενημέρωσης της κοινωνίας και αφετέρου επιστράτευση φορέων και ΜΚΟ στην επικοινωνιακή εκστρατεία. Η κυβέρνηση δίνει αγώνα δρόμου ώστε το πρώτο, βασικό σκέλος της επιχείρησης «πειθώ» να ξεκινήσει ακόμα και παραμονές Χριστουγέννων. Στόχος είναι η πληροφορία να φτάσει «ακόμα και πόρτα – πόρτα, μέχρι το τελευταίο σπίτι της χώρας», όπως λένε κυβερνητικά στελέχη. Κύκλος επαφών θα ανοίξει τις επόμενες μέρες για την εθνική εκστρατεία εμβολιασμού, η οποία επισήμως τοποθετείται χρονικά στο τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021.

Αρχικά υπήρχε απόφαση για καμπάνια στη λογική «ελάτε να εμβολιαστείτε». Ωστόσο η καμπάνια λαμβάνει πλέον χαρακτηριστικά ευρύτερης στρατηγικής με παράθεση επιστημονικών στοιχείων και απαντήσεις στις ανησυχίες των πολιτών. Θεωρείται βέβαιο ότι η επικοινωνιακή καμπάνια θα εξελίσσεται στην πορεία και όλα δείχνουν ότι υπάρξει και δεύτερη φάση: μετά το «εμβολιαστείτε», δηλαδή, το «πώς θα το κάνετε» (ξεχωριστά σποτ για τα ραντεβού και την προσέλευση στα εμβολιαστικά κέντρα). Οι συσκέψεις για την επικοινωνιακή διαχείριση εντείνονται με τη συμμετοχή στελεχών του Μαξίμου (όπως ο διευθυντής ψηφιακών μέσων Ερικ Παρκς κ.ά.), του υπουργείου Υγείας (όπως ο γενικός γραμματέας Μάριος Θεμιστοκλέους, ο Θάνος Τριανταφύλλου σύμβουλος του Βασίλη Κικίλια κ.ά.) και του Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Back up για τη µεταφορά

Για «back up plan» και σε ό,τι αφορά την ασφαλή μεταφορά των εμβολίων σε καθένα από τα 1.018 κέντρα ανά τη χώρα συζητούν τα κυβερνητικά στελέχη. «Ουσιαστικά ένας θα είναι ο βασικός πάροχος που θα κατανέμει το εμβόλιο, όμως απαιτούνται εγκαίρως και εναλλακτικά σχέδια δράσης» περιγράφουν ενημερωμένες πηγές, χωρίς να εισέρχονται προς το παρόν σε επιχειρησιακές λεπτομέρειες. Οπως είναι γνωστό μέσα από δηλώσεις του ελληνα επικεφαλής της Pfizer, έχουν σχεδιαστεί ειδικά ψυχόμενα δοχεία μεταφοράς, που ουσιαστικά επιτρέπουν τη διακίνηση του εμβολίου με συνηθισμένα φορτηγά χωρίς ειδικό εξοπλισμό ψύξης. Αυτό λύνει τα χέρια στην κυβέρνηση που ρίχνει πλέον το βλέμμα της σε κάθε μέσο της εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας (στα οχήματα φαρμακοβιομηχανιών για παράδειγμα) αλλά και του Στρατού καθώς και στις δυνατότητες συνδρομής της τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ συνολικά στη διαδικασία μεταφοράς αναμένεται αυξημένη επίβλεψη από την Αστυνομία. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο προκρίνεται η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων με έναν νέο ρόλο ειδικά για τα αεροσκάφη C-130 σε τυχόν έκτακτες συνθήκες και ιδίως σε ό,τι αφορά την ανάγκη μεταφοράς του εμβολίου χωρίς καθυστερήσεις σε απομακρυσμένες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας και στα νησιά.

«Εφεδρείες», όχι σπατάλη

Συνολικά στην κυβέρνηση μιλούν για «εμβόλιο». Πάντα σε ενικό αριθμό, δηλαδή. Ποτέ δεν λένε «τα εμβόλια». Και η αγωνία τους είναι η μικρότερη δυνατή… σπατάλη του πολύτιμου «προϊόντος», όταν αυτό θα αρχίσει ανά κύματα να φτάνει στη χώρα. Για τον λόγο αυτό επιχειρείται να προβλεφθούν όλα τα στάδια της πολυδαίδαλης αλυσίδας προκειμένου να μη σημειωθεί εκτεταμένη αχρήστευση εμβολίων λόγω αστοχιών ή καθυστερήσεων. Θεωρείται πάντως ότι σε κάθε περίπτωση καλύπτεται η επάρκεια με τις 25 εκατομμύρια δόσεις υπό την ομπρέλα των συμβάσεων προαγοράς που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ενωση με φαρμακευτικές εταιρείες (Pfizer, Biontech, Astra Zeneca, Johnson & Johnson κ.λπ.) και με κυβερνητικό στόχο τον εμβολιασμό τουλάχιστον στο 60-70% του πληθυσμού.

Φωτογραφία: pexels.com