Περιοδεία στην Κρήτη για την παρουσίαση του νέου του βιβλίου "Συναξάρια της μικρής Πατρίδας”, από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματοποιεί ο γνωστός συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου και με την ευκαιρία αυτή μίλησε στο cretalive.gr
Τα «Συναξάρια της μικρής πατρίδας» έρχονται να ολοκληρώσουν την τριλογία του Μακεδονικού Αγώνα, μετά της «Γυναίκες της μικρής πατρίδας» και τα «Λιανοκέρια της μικρής πατρίδας». Τι σας ενέπνευσε για να ασχοληθείτε με την ιστορία της συγκεκριμένης περιοχής και ιστορικής περιόδου;
Η άγνωστη, δυστυχώς, νεότερη Ιστορία της πατρίδας μας είναι η πηγή έμπνευσής μου για τα Ιστορικά Μυθιστορήματά μου. Μετά την περίοδο του Εμφυλίου με τις «Κόρες της Λησμονιάς», ακολούθησαν οι «Ζωές του Φθινοπώρου» που αναφερόταν στην εποχή της Δικτατορίας. Και τώρα οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ, τα ΛΙΑΝΟΚΕΡΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ και ΤΑ ΣΥΝΑΞΑΡΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ, μια τριλογία Ιστορικών Μυθιστορημάτων που διαδραματίζεται στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα. Τον παρακολουθεί βήμα προς βήμα και γεγονός προς γεγονός χωρίς όμως να χάνει διόλου, θέλω να ελπίζω, την αναγνωστική απόλαυση από την εξέλιξη της συνταρακτικής και αγωνιώδους πλοκής.
Πόση και τί είδους έρευνα διεξήγατε κατά τη διάρκεια της συγγραφής της τριλογίας σας;
Η έρευνα η οποία προηγείται της συγγραφής ενός Ιστορικού Μυθιστορήματος, τουλάχιστον όπως το εννοώ εγώ, είναι το δυσκολότερο κομμάτι όλης της προσπάθειας. Διότι ως έρευνα, δεν εννοώ μόνο αυτή τη γελοιότητα με το αφερέγγυο Google, ούτε μόνο τις μελέτες σε αραχνιασμένες βιβλιοθήκες. Εννοώ επιτόπια έρευνα, με παρατηρήσεις, με συζητήσεις, με μαρτυρίες, με γνώση του περιβάλλοντος χώρου και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας προκειμένου να υπάρχει κατά το δυνατόν μια πιστότερη αποτίμηση και περιγραφή του χώρου και των γεγονότων. Έτσι η περπατησιά μου έφτασε από τη Φιλιππούπολη και τη Δράμα, μέχρι την Φλώρινα, το Μοναστήρι και την Καστοριά, μέχρι την Αθήνα και τα Χανιά. Περπάτησα απ’ άκρη σ' άκρη τα άγια χώματά της πατρίδας μας και μίλησα με εκατοντάδες ανθρώπους για να αξιωθώ να γράψω τούτα τα μυθιστορήματα του Μακεδονικού Αγώνα. Αυτοί μου άνοιξαν το σεντούκι της μνήμης τους και μου αφηγήθηκαν όσα άκουσαν από τους παππούδες τους. Τους αφουγκράστηκα, τους ένιωσα, συγκινήθηκα μαζί τους και πάσχισα όλα τούτα να τα μεταφέρω στο χαρτί για τους αναγνώστες μου.
Πόσο εύκολη είναι η συνύφανση της λογοτεχνικής πλοκής με τα ιστορικά γεγονότα κατά τη συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος;
Είναι εξαιρετικά δύσκολη γιατί ενυπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος, η ξύλινη γλώσσα. Διότι για να γράψει κανείς ιστορικό μυθιστόρημα, και όχι απλώς ένα μυθιστόρημα εποχής με γενικόλογες περιγραφές, χρώματα, φρου φρου κι αρώματα, θα πρέπει να έχει εντρυφήσει στην Ιστορία της περιόδου και θα πρέπει να μελετήσει πολλές πηγές έτσι ώστε να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του. Τα ιστορικά δοκίμια όμως και τα επίσημα έγγραφα είναι διατυπωμένα σε μια περίεργη γλώσσα, εντελώς διαφορετική από τη γλαφυρότητα και την εκφραστικότητα που πρέπει να διέπουν ένα μυθιστόρημα. Ένας ακόμη κίνδυνος, νομίζω πως είναι ο ακκισμός και η επίδειξη γνώσεων. Υπάρχει ένα όριο όπου η παράθεση γεγονότων ή στοιχείων επικαλύπτει την ίδια την πλοκή. Κάποιες φορές λοιπόν, οι συγγραφείς θέλουν να αναφέρουν όλα όσα έχουν διαβάσει κι έτσι τα στριμώχνουν άτσαλα μέσα στην αφήγηση. Αυτό είναι μια κατάρα για κάθε ιστορικό μυθιστόρημα.
Τι αποκομίσατε από την έρευνα και τη συγγραφή των βιβλίων σας ως άνθρωπος και συγγραφέας και τι ευελπιστείτε να εισπράξει ο αναγνώστης ολοκληρώνοντας την ανάγνωσή τους;
Θα σας πω τι ένιωσα. Και τι νιώθω ακόμη. Σεβασμό κι απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη. Για όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες εκείνης της εποχής που ανιδιοτελώς θυσίασαν τα πάντα, πολλοί και τη ζωή τους για να προσφέρουν σε όλους εμάς τα μέγιστα αγαθά της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Δεν μας δόθηκαν ως δώρο γιατί είμαστε περιούσιος λαός. Κατακτήθηκαν με αίμα, αγώνες και θυσίες από τους παππούδες και τους προπάτορές μας που πάτησαν πριν από μας τούτα τα χώματα.
Έχετε δηλώσει πως «η αρνησιπατρία έγινε μόδα και η φιλοπατρία καθυβρίζεται». Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό;
Η Φιλοπατρία, η μεγίστη από αρχαιοτάτων χρόνων αρετή, έπεσε στις μέρες μας θύμα των μικροκομματικών συμφερόντων και σκοπιμοτήτων. Η αγάπη για την πατρίδα, την κοινή σκέπη όλων μας, είναι ένα συναίσθημα που διαπερνά οριζόντια ολάκερη την ελληνική κοινωνία, ανεξάρτητα από πολιτικές θέσεις, απόψεις και ιδεολογίες. Πώς μπορεί ένας αριστερός να μην είναι πατριώτης όταν όλοι γνωρίζουμε τι πρόσφεραν οι αριστεροί κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης; Και γιατί ένας δεξιός ή ένας κεντρώος γίνεται αυτομάτως φασίστας όταν υπερασπίζεται με σθένος την πατριωτική του ευαισθησία; Στο κάτω κάτω, πόσο είναι σωστό και καλό για τη δημοκρατία μας να χαρίζουμε τούτη την αρετή στους ακραίους και να τους αφήνουμε να την μονοπωλούν; Προσωπικά δεν μου καίγεται καρφί αν με χαρακτηρίσουν πατριδολάγνο, σοβινιστή, ακόμη και φασίστα. Αγαπώ απλώς την πατρίδα μου και σε πείσμα των καιρών, περηφάνια μόνο νιώθω γι’ αυτήν και τη λαμπρή Ιστορία της.
Στις σελίδες των μυθιστορημάτων της τριλογίας παρελαύνουν εμβληματικές ιστορικές προσωπικότητες. Είναι αυτό από πλευράς σας ένας τρόπος να αποτίσετε φόρο τιμής στους ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα;
Ασφαλώς. Για τούτο και το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας είναι αφιερωμένο επώνυμα στις ηρωικές Ελληνίδες δασκάλες που ολομόναχες ανέβηκαν στα απομονωμένα χωριά της σκλάβας Μακεδονίας να διδάξουν γλώσσα, πίστη και Ιστορία στα Μακεδονόπουλα. Με το αναγνωστάρι στο χέρι το πρωί, με το πιστόλι το βράδυ, ατρόμητες, επίμονες, αποφασισμένες. Ίδια τιμή πρέπει και στον Πρωτομάρτυρα Παύλο Μελά, ίδια και στον Τέλλο Άγρα, ίδια και στους εκατοντάδες εθελοντές από την Κρήτη και την Πελοπόννησο που απόμειναν για πάντα στα σπλάχνα της Μακεδονικής γης.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται από πλευράς σας και στις Γυναίκες του Μακεδονικού Αγώνα, οι οποίες ομολογουμένως μέχρι πρότινος υπήρξαν αφανείς ηρωϊδες. Τι σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση;
Η Ιστορία αγαπά τους ήρωες, τους πολεμιστές, τους άνδρες, αυτούς έχει καταγεγραμμένους στα βιβλία της, αυτούς μνημονεύει. Και μαζί της όλοι εμείς. Πίσω όμως από όλους αυτούς τους ήρωες υπάρχουν χιλιάδες, άγνωστες και ανώνυμες γυναίκες που πάλεψαν κι αγωνίστηκαν, που μάτωσαν για την πατρίδα μας. Πόσες γνωρίζουμε; Τη Μπουμπουλίνα; Τη Μαντώ Μαυρογένους; Τις Σουλιώτισσες; Ελάχιστες. Στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, υπήρξαν εκατοντάδες τέτοιες γυναίκες. Νοσοκόμες που περιέθαλπαν λαβωμένους Μακεδονομάχους, ταχυδρόμοι που μετέφεραν έγγραφα, κώδικες, ακόμη και πυρομαχικά στα μισοφόρια τους, αγρότισσες που εφοδίαζαν με τρόφιμα τα Ελληνικά Σώματα και έκρυβαν κυνηγημένους. Μα πρωτίστως, υπήρχαν οι δασκάλες. Εκατοντάδες δασκάλες στα χωριά της Μακεδονίας και της Θράκης που ολομόναχες, με το κομιτατζήδικο μαχαίρι στον σβέρκο τους, πάλεψαν να διδάξουν τη γλώσσα, το φρόνημα και την ψυχή του Ελληνισμού στα παιδιά μας, πολλές φορές θυσιάζοντας την ίδια τη ζωή τους, όπως η Βελίκα Τράικου ή η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου.
