Με εντυπωσιακή συμμετοχή και μεγάλο ενδιαφέρον ολοκληρώθηκε ο κύκλος σεμιναρίων για το ρυθμό και τα κρουστά που υλοποίησε το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε συνεργασία με τη Περιφέρεια Κρήτης στα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Πρόκειται για ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απαντά στην ανάγκη για διαρκή επιμόρφωση και επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό του τόπου, διευρύνοντας την ανάπτυξη και την προαγωγή της ρυθμικής ικανότητας και της μουσικής αντίληψης των συμμετεχόντων.
Πεντακόσιοι τριάντα συμμετέχοντες και συμμετέχουσες από τις τρεις Περιφερειακές Ενότητες, στην πλειονότητά τους εκπαιδευτικοί Γενικής και Ειδικής Αγωγής όλων των ειδικοτήτων, φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο και του Πολυτεχνείου Κρήτης στα Χανιά καθώς και επαγγελματίες υγείας, είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν προσωπικές, κοινωνικές και επαγγελματικές δεξιότητες μέσα από την διερεύνηση της σχέσης τους με τον ρυθμό, τη μουσική και τα κρουστά.
Ιδιαίτερη έμφαση στο πλαίσιο του προγράμματος δόθηκε στην πολυπολιτισμική διάστασή του, την προαγωγή της κοινωνικής-παιδαγωγικής ένταξης των νέων μεταναστών και προσφύγων μαθητών, την αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων αλλά και την ανάπτυξη ομαδοσυνεργατικού πνεύματος.
Το πρόγραμμα διεξήχθη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και συγκεκριμένα με το εργαστήρι Ψυχολογίας και Ειδικής Αγωγής του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Ψυχολογίας στο Παιδαγωγικό τμήμα κ. Ηλία Κουρκούτα, το εργαστήρι Κοινωνικής και Οπτικής Ανθρωπολογίας με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών κ. Γεώργιο Νικολακάκη και το τμήμα Φιλολογίας με επιστημονικό υπεύθυνο τον Επίκουρο Καθηγητή Θεατρολογίας του τμήματος Φιλολογίας κ. Μανώλη Σειραγάκη.
Εισηγητής του προγράμματος ήταν ο μουσικός Γιάννης Παπατζανής και υπεύθυνη συντονισμού - βοηθός διδασκαλίας η μουσικός Ανθή Φουρκή. Προσκεκλημένοι εισηγητές, η χορογράφος Μέτη Παναγιωτοπούλου (σχέση ρυθμού και κίνησης), ο Γιώργος Γυπάκης (κατασκευή μουσικών οργάνων από ανακυκλώσιμα υλικά) και οι μουσικοί Δημήτρης Σιδερής και Γιώργος Ζαχαριουδάκης.
Όταν φορείς όπως το Πανεπιστήμιο και η Περιφέρεια Κρήτης υιοθετούν νέες ιδέες, οι οποίες μετουσιώνονται σε καινοτόμες δράσεις, επιτυγχάνουν μια ακόμη σημαντική συμβολή προς την εκπαιδευτική κοινότητα και όχι μόνο, εναρμονιζόμενη πλήρως με την ποιοτική αναβάθμιση της ανθρώπινης ζωής και με το σύγχρονο πνεύμα της εκπαίδευσης.
Πως το βρήκαν
‘’Ένα ενδιαφέρον εναλλακτικό-βιωματικό μάθημα μύησης στη μουσική στο οποίο συμμετείχα και εγώ. Ήταν μια ενδιαφέρουσα ανθρώπινη ζωντανή συνάντηση ανάμεσα σε ανθρώπους που ήθελαν να αναπνέουν τον ίδιο αέρα, να ρέουν στο ίδιο ποτάμι και να μοιράζονται τις αισθήσεις τους, που μερικές φορές μετασχηματιζόταν σε μορφή δημιουργικού αυτοσχεδιασμού και συλλογικής τελετουργίας και γιορτής. Στο εργαστήριο συμμετείχαν αρκετά άτομα σε συστηματική βάση και κυρίως φοιτητές από διάφορα τμήματα, εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και άτομα με διάφορες ειδικότητες, όπως ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, θεατρολόγοι, κ.α. Είμαι σίγουρος ότι ο καθένας από μας είχε κάθε φορά κάτι ενδιαφέρον και δημιουργικό να πάρει από το εργαστήριο: είτε την εκμάθηση βασικών αρχών της μουσικής παιδείας είτε/και τη χαρά της ομαδικής μουσικής συμμετοχής και δημιουργίας είτε/και την εκτόνωση και αποφόρτιση από το άγχος της καθημερινής ζωής είτε/και επικοινωνιακές παιγνιώδεις μουσικο-κινητικές ιδέες για την εφαρμογή τους στο πλαίσιο των δικών τους ομάδων εργασίας (π.χ. με τους μαθητές στο σχολείο). Οι συναντήσεις μας ήταν ένα ενεργειακό ξέφωτο όπου μπορούσε κανείς να πάρει ουσιαστική δύναμη και φόρα για πετάγματα ψυχής και πνεύματος πάνω από την γκρίζα, μονότονη καθημερινή μας πραγματικότητα. Συγχαρητήρια στον Γιάννη για την πρόταση και τη ζωντανή του παρουσία να μοιραστεί μαζί μας τις μουσικές του γνώσεις και πρακτικές. Εύχομαι το εργαστήριο αυτό να έχει συνέχεια…’’ είπε ο Μάριος Πουρκός Καθηγητής Από το Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κρήτης
‘’Από την άλλη μεριά, όταν κάνω κάτι που μου αρέσει, δεν μπορεί παρά να έχει αντίκτυπο και στην τάξη μου, έστω κι αν ακόμα δεν έχω εφαρμόσει συνειδητά πράγματα από το σεμινάριο. Σίγουρα, με παροτρύνετε να σκεφτώ και νέους τρόπους για να χρησιμοποιήσω το ρυθμό ακόμα περισσότερο στην τάξη μου. Και σίγουρα, επειδή το κάνω κι εγώ τώρα, μαθαίνω στα παιδιά της τάξης μου να ακούν αλλιώς τη μουσική και τα τραγούδια και να αναζητούν ρυθμούς παντού! Ρωτώντας τα παιδιά τι δεν μπορούσαν να κάνουν όταν ήρθαν το Σεπτέμβριο και τι έχουν μάθει τώρα (για να το χρησιμοποιήσουμε στη γιορτή μας), πολλά μου είπαν ότι δεν ήξεραν να κρατούν το ρυθμό και δεν ήξεραν να παίξουν μουσική με τα όργανα, ενώ τώρα τα καταφέρνουν περίφημα!...’’ ανέφερε η Μαρίλυ, Νηπιαγωγός, από το Ηράκλειο.
‘’Η πιο σημαντική εμπειρία ήταν όταν επετεύχθη η πλήρης σύνδεση της ομάδας με ομαδικό αυτοσχεδιασμό σε κύκλο, με ρυθμικά παλαμάκια, βήματα, φωνητικές φόρμες και παραλλαγές, παίζοντας με την ένταση και το tempo. Ο κόσμος χρειάζεται την μουσική. Συνδέει τους ανθρώπους. Μπορεί να ξεκλειδώσει την ψυχή και τα συναισθήματα των ανθρώπων. Ο ρυθμός της είναι μέσα μας, παραμένει βασικό εργαλείο έκφρασης και καθρεφτίζεται έντονα στη γλώσσα μας , στα βήματα μας ,στη μουσική παράδοση μας. Ένα σεμινάριο σαν αυτό μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το εργαλείο και να εκφράζουμε τον εσωτερικό μας κόσμο με τον ρυθμό και την φωνή ώστε να φέρουμε σε ισορροπία τον εαυτό μας. Της αξίζει μια καλύτερη θέση στη εκπαίδευση και στην κοινωνία και να είναι άμεσα προσβάσιμη για όλες τις ηλικίες…’’ είπε η Bianca, Εκπαιδευτικός, από το Ηράκλειο .
‘’Ήταν ένα καλό μίγμα επαγγελματισμού και οριοθετημένης φιλικότητας. Η σχετική ακρίβεια στο χρόνο και η αποφυγή χαλαρότητας ή και ασυνέπειας νομίζω ότι λειτούργησε θετικά… Μια ξεχωριστή εμπειρία που δεν βασίστηκε μόνον σε δεδομένες γνώσεις μουσικής αλλά μπόρεσε ν' αγκαλιάσει και να ενσωματώσει και όλους εμάς που δεν έχουμε σχετικές γνώσεις… Αυτή η συνύπαρξη νομίζω ότι ήταν η προστιθέμενη αξία του σεμιναρίου αυτού. Όσον αφορά τα συναισθήματά μου, ένοιωσα χαρά, ευχαρίστηση, εγρήγορση, χαλάρωση και γενικότερη ευεξία…’’ ανέφερε η Αίθρα από τα Χανιά .
‘’Τα μαθήματα αυτά δεν ήταν τυπικά και συμβατικά μαθήματα μουσικής, εγώ τα βίωσα σαν παιχνίδι, δίχως άγχος αν θα τα καταφέρω να μάθω κάτι, που σίγουρα κάτι έμαθα ή έστω άρχισα να μαθαίνω. Κάθε μάθημα ήταν μια έκπληξη, έφερνε κάτι καινούργιο και άνοιγε πολλές δυνατότητες ψαξίματος, παρατήρησης μα και έκφρασης. Ένιωθα χαρούμενη κάθε φορά και παρά τη βαριά καθημερινότητα δεν έχασα κανένα μάθημα. Συγκινήθηκα και επικοινώνησα με άλλους ανθρώπους όταν παίζαμε όλοι μαζί, και σε κάποιο χιλιοστό του χρόνου γινόμασταν ένα.. Ήμουν ελεύθερη από στόχους ,το είδα σαν εμπειρία γι αυτό το απόλαυσα…’’ δήλωσε η Μαρία, Νηπιαγωγός από το Ηράκλειο
‘’Τελικά, στις συναντήσεις μας συνέβη κάτι συναρπαστικό: άνθρωποι διαφορετικοί, άγνωστοι οι πιο πολλοί μεταξύ μας, συμμετείχαμε με ενθουσιασμό και κέφι, καταφέραμε να συντονιστούμε και να γίνουμε κι εμείς ένα μέρος ουσιαστικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας του σεμιναρίου. Πολλές και πρωτόγνωρες οι εμπειρίες που ζήσαμε μέσα από την προσωπική μας επαφή με διάφορους σπουδαίους και ταλαντούχους ανθρώπους της παραδοσιακής μουσικής, του χορού, της ηχοπαιδαγωγικής κλπ…’’ είπε η Στέλλα, δασκάλα από τα Χανιά.
‘’Η σημαντικότερη εμπειρία που είχα ήταν αυτή η ομαδικότητα, ο συντονισμός που καταφέρναμε αρκετές φορές να έχουμε . Επίσης, το body percussion που κάναμε, θεωρώ ότι μας έδινε την δύναμη, την αυτοπεποίθηση για να συνεχίσουμε δυναμικά όλη την συνάντηση μας και να συντονιστούμε καλύτερα ως ομάδα… Ήταν ένα διαφορετικό εργαστήριο από όλα αυτά που έχω παρακολουθήσει. Ενώ ξεκίνησε καθαρά για να εφαρμοστεί στην δουλειά, ήρθε περισσότερο για να εφαρμοστεί στην καθημερινότητά μου. Συχνά προχωρούσα στον δρόμο σκεπτόμενη αυτά που μάθαινα κάθε Τρίτη. (Σπάνιο αυτό για σεμινάριο). Είχα μια έντονη χαρά, ενθουσιασμό, αισιοδοξία και ανυπομονησία να μάθω περισσότερα. Συμπέρασμα είχε γίνει ένα σεμινάριο που λαχταρούσα να έρθει η ώρα να κάνω μάθημα σαν να ήμουν ένα παιδί που περίμενε πως και πως την ώρα του παιχνιδιού… Εύχομαι και ελπίζω αυτή η προσπάθεια ενσωμάτωσης μας στην κουλτούρα του ρυθμού, που έχει ξεχαστεί από την ζωή μας και πολλές φορές λειτουργούμε μηχανικά με αποτέλεσμα δυστυχώς να μεταφέρουμε αυτό τον τρόπο στα παιδιά, να συνεχιστεί ώστε να μάθουμε και να ανακαλύψουμε περισσότερα για τον ρυθμό και να μεταδώσουμε και εμείς με την σειρά μας στα παιδιά, αυτό που με μεγάλο πάθος μας μετέφεραν οι εκπαιδευτές του εργαστηρίου.
Εν κατακλείδι, πιστεύω ότι η μουσική δημιουργεί μια προοδευτική ανάπτυξη διαθέσεων και αισθημάτων στοχεύοντας στην υγιή, δημιουργική προσωπικότητα…’’ τόνισε η Ροδάνθη, Κοινωνική λειτουργός, από το Ηράκλειο.
