Επιθυμία του μεγάλου ζωγράφου να "επιστρέψει" στη γενέτειρά του

Της Ελένης Βακεθιανάκη

Στη γενέτειρά του το Ηράκλειο θα «επιστρέψει» την προσεχή Πέμπτη 26 Ιανουαρίου για να αναπαυθεί ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος Γιάννης Μιγάδης, όπως ήταν η επιθυμία του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος αλλά και του ίδιου.

Η εξέλιξη αυτή προέκυψε μετά την απόφαση που έλαβε το απόγευμα της Δευτέρας, στη διάρκεια της συνεδρίασής του, το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης, να παραχωρηθεί μόνιμος χώρος στο νέο κοιμητήριο προκειμένου να γίνει η ταφή. Σύμφωνα μάλιστα με την αντιδήμαρχο Πολιτισμού Αριστέα Πλεύρη, ήταν η ελάχιστη προσφορά που θα μπορούσε να κάνει ο Δήμος και η πόλη σε αναγνώριση της προσφοράς του καταξιωμένου δημιουργού. Υπενθυμίζεται ότι ο εκλιπών είχε τιμηθεί από τον Δήμο Ηρακλείου το 2007 με το Βραβείο «Ν. Καζαντζάκης».

Σήμερα Τετάρτη, θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία στην Αθήνα, στον Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη στις 12 το μεσημέρι και το ίδιο βράδυ η σωρός θα «ταξιδέψει» για το Ηράκλειο προκειμένου την Πέμπτη στις 10π.μ. να μεταφερθεί στον Ιερό Ναό του Άγιο Τίτου, πριν οδηγηθεί στην τελευταία της κατοικία στις 12π.μ.

Ο Γιάννης Μιγάδης, που ζούσε μόνιμα στην Αθήνα, «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών ενώ νοσηλευόταν, καθώς αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Εκτός από το σημαντικό ζωγραφικό του έργο, το οποίο παρουσίασε σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις από το 1953-από τις πρώτες του εκθέσεις στη Λέσχη Επιστημόνων Ηρακλείου το 1955-56- διακρίθηκε και ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος, εικονογράφησε βιβλία, ημερολόγια και περιοδικά ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά περιοδικά. 

Μεταξύ άλλων, ο Γιάννης Μιγάδης είχε συνεργαστεί με τον Κάρολο Κουν δημιουργώντας τα σκηνικά για περίπου επτά έργα, μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη υπήρξαν καλλιτεχνικοί σύμβουλοι στην ταινία του Ζυλ Ντασσέν «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται», βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη που γυρίστηκε το 1956 στην Κριτσά ενώ συνεργάστηκε και με τον Μάνο Κατράκη στα σκηνικά του «Καπετάν Μιχάλη». 

Συνεργάστηκε επίσης με τον σκηνοθέτη Αλέξη Δαμιανό. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στην Πινακοθήκη Πιερίδη, στο Μουσείο Βορρέ και σε άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. 

Με πολλές διακρίσεις, το 1998 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την καλλιτεχνική του προσφορά και το 2003 τού απονεμήθηκε το βραβείο «Πάνου Αραβαντινού» για το σκηνογραφικό και ενδυματολογικό του έργο.

«Η ζωγραφική είναι το “λεξοτανίλ” μου»

Τον Γιάννη Μιγάδη τον συνάντησα ένα βροχερό απόγευμα, τέτοιες μέρες του 2006 στο σπίτι-ατελιέ του στον Λυκαβηττό. Στον φυσικό του χώρο, περιτριγυρισμένος από δεκάδες τελάρα, πινέλα, καβαλέτα, σημειώσεις και σχέδια, με διάχυτη τη μυρωδιά των χρωμάτων. Μιλήσαμε επί ώρα για τη ζωή, τη δουλειά του, τη ζωγραφική γενικότερα, τους σύγχρονους καλλιτέχνες αλλά και τη γενέτειρά του το Ηράκλειο.

«Έφυγα από το Ηράκλειο μετά τον πόλεμο, μόλις τέλειωσα το Γυμνάσιο. Στους γονείς μου είπα ότι θα δώσω στην Πάντειο αλλά πέρασα στην Σχολή Καλών Τεχνών από τους πρώτους Έγινα μαθητής του Παρθένη, μου έμαθε την «άλφα-βήτα», το «ντο-ρε-μι» της ζωγραφικής. Είχα καθηγητή και τον Πρεβελάκη. Τώρα που μεγάλωσα η ζωγραφική πλέον μου δίνει ηρεμία. Αισθάνομαι ότι κάνω αυτό που μπορώ και αυτό που είμαι. Η ζωγραφική είναι το «λεξοτανίλ» μου», είχε πει χαρακτηριστικά.

Στο Ηράκλειο συγκινούμαι

Για το αν σκεφτόταν να επιστρέψει κάποια στιγμή στο Ηράκλειο, είχε ξεκάθαρα απαντήσει πως όχι. 

«Στο Ηράκλειο έρχομαι με ανάμεικτα συναισθήματα. Ξέρω ακόμα και τα ντουβάρια της πόλης αφού είχαμε δύο σπίτια. Εγώ έμενα στη γιαγιά μου, στην πλατεία του Αγ. Μηνά αλλά και στον Αγ. Τίτο, στο σπίτι του πατέρα μου. Έχω ωραίες γλυκές παιδικές αναμνήσεις. Όταν έρχομαι στο Ηράκλειο συγκινούμαι γιατί το αγαπώ. Όμως νοιώθω σαν τουρίστας. Έχω κρατήσει την παλιά ωραία εικόνα αλλά εκτός από την αδελφή μου δεν βλέπω πια φίλους. Όταν φεύγω αλαφρώνω συγκινούμε πολύ όταν έρχομαι» ανέφερε.

Όσο για το αν η Κρήτη, ως επαρχία, περιορίζει τους καλλιτέχνες, είχε τονίσει χαρακτηριστικά ότι «μια επαρχία σού στερεί πολλά πράγματα, όμως σου διασφαλίζει την προσωπικότητά σου. Η επαρχία είναι καλή, ίσως όμως όταν ωριμάσεις».