Νέο μενού στα κυλικεία των σχολείων

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη –37,5%– υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2 έως 14 ετών), με τα περισσότερα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών. Με στόχο την προώθηση της υγιεινής διατροφής στο σχολικό περιβάλλον για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας, τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας σε συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή Διατροφής προχωρούν στην αναθεώρηση των διατροφικών προτύπων και των προϊόντων-τροφίμων που θα δίνονται στα κυλικεία των σχολείων.

Πρόκειται ουσιαστικά για επικαιροποίηση των συστάσεων προς τα σχολικά κυλικεία, οι οποίες, όπως ανέφερε μιλώντας στην «Καθημερινή» η κ. Ανδρονίκη Νάσκα, καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αντιπρόεδρος της επιτροπής ειδικών σε θέματα διατροφής της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων, προέκυψαν από έρευνα και ανάλυση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα και βασίζονται στις εθνικές και διεθνείς διατροφικές συστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντηρίων γραμμών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οπως εξηγεί η κ. Νάσκα, «η σύσταση ξεκινά με την ιδέα, “σκέψου εάν πραγματικά θες να καταναλώσεις ένα τρόφιμο”».

Ετσι, οι βασικές συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Διατροφής προς τους μαθητές και τους γονείς τους είναι οι ακόλουθες:

• Αποφεύγετε τα ενεργειακά πυκνά τρόφιμα με φτωχή διατροφική αξία, όπως αναψυκτικά, σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά, που ενισχύουν την πρόσληψη κενών θερμίδων και συνδέονται με το υπερβάλλον βάρος και την παχυσαρκία.
• Μειώστε την πρόσληψη κορεσμένων λιπιδίων, των οποίων η αυξημένη κατανάλωση συνδέεται με την αύξηση της LDL-χοληστερόλης και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
• Περιορίστε τα trans-λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν δοσο-εξαρτώμενη επίδραση στη LDL-χοληστερόλη. Πίσω από αυτούς τους επιστημονικούς ορισμούς κρύβονται τα προϊόντα σφολιάτας (π.χ. τυρόπιτες) και τα αντίστοιχα προϊόντα αρτοποιίας όπως λουκουμάδες και ντόνατ.
• Αποφύγετε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων. Σε αυτή την κατηγορία τροφίμων περιλαμβάνονται τα προϊόντα αλλαντοποιίας. Και οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή σε μία αντίληψη που έχουν πολλοί. Μπορεί ένα κρέας να είναι καλύτερο από ένα άλλο (π.χ. της γαλοπούλας από το χοιρινό), αλλά δεν συστήνεται από τη στιγμή που έχει υποστεί επεξεργασία για να συντηρηθεί.
• Περιορίστε την πρόσληψη σακχάρων. Η σύσταση είναι θεμελιώδης, λόγω της σχέσης τους με την ανάπτυξη χρόνιων παθήσεων, όπως η οδοντική τερηδόνα και η παχυσαρκία.
• Αποφύγετε τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά, μάθετε να καταναλώνετε στο σχολείο νερό, ακόμη και αν δεν διψάτε πολύ.

Πέραν αυτών, οι νέες κατευθύνσεις προβλέπουν τη μείωση της πρόσληψης νατρίου, ενός αναγνωρισμένου παράγοντα κινδύνου για υπέρταση, καθώς και την αύξηση της πρόσληψης διαιτητικών ινών, η οποία είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την προαγωγή του αισθήματος κορεσμού.

Μια καινοτομία, η οποία κρίνεται σημαντική από το υπουργείο Υγείας, αφορά την προώθηση διατροφικών επιλογών που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Η ενσωμάτωση βιώσιμων πρακτικών διατροφής, που συνδυάζουν την υγεία με τη βιωσιμότητα, θα συμβάλει στην υιοθέτηση συνηθειών που ωφελούν τόσο τον άνθρωπο όσο και τον πλανήτη, βοηθώντας στην επίτευξη των βιώσιμων αναπτυξιακών στόχων του ΟΗΕ. Οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Διατροφής θα αποτυπωθούν σε κατάλογο προϊόντων που θα φτάσει στα κυλικεία των νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων της χώρας.

Ο ρόλος της οικογένειας

Βέβαια, ας μη γελιόμαστε. Μπορεί το σχολείο να γίνεται το δεύτερο… σπίτι των παιδιών, αλλά όλα ξεκινούν από την οικογένεια. Οταν οι γονείς παραμελούν τη διατροφή τους, δημιουργούν αρνητικό πρότυπο στο παιδί. Ετσι, για να διασφαλιστεί ότι οι νέες διατροφικές οδηγίες θα ενσωματωθούν στην καθημερινότητα των παιδιών, θα οργανωθεί στρατηγική ενημέρωσης και εκπαίδευσης που θα απευθύνεται στους μαθητές, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους εργαζομένους στα κυλικεία. «Και το κυλικείο είναι σχολείο για τα παιδιά, μαθαίνουν από εκεί», σημειώνει η κ. Νάσκα.

Οπως παρατηρεί η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, «το σχολικό περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό, γιατί είναι το μέρος όπου τα παιδιά μας περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας τους και διαμορφώνουν πολλές από τις διατροφικές τους συνήθειες. Αν τα κυλικεία προσφέρουν υγιεινές επιλογές, τα παιδιά μας θα μάθουν να προτιμούν φρέσκα και θρεπτικά τρόφιμα αντί για επεξεργασμένα σνακ. Ετσι, θα υιοθετήσουν από νωρίς έναν υγιή τρόπο ζωής, όλα τα απαραίτητα εφόδια που χρειάζονται για να εξελιχθούν σε υγιείς, ενεργούς πολίτες, ικανούς να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος».

Από την άλλη, δεν φτάνουν μόνον οι οδηγίες, απαιτούνται και έλεγχοι για την τήρησή τους, ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και το κόστος, με δεδομένο ότι η τιμή συνήθως είναι αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», η Εθνική Επιτροπή Διατροφής θα προτείνει τα πιο υγιεινά προϊόντα στα κυλικεία να είναι πιο προσιτά οικονομικά και να επιχορηγούνται.