19 Ιουλίου 1898
Μπαίνουμε σε μια μεγάλη εσωτερική αυλή, που περιβάλλεται από ψηλά τείχη και που καλύπτεται σε μεγάλο μέρος της από μια υπέροχη κληματαριά γεμάτη με φύλλα, που σκιάζει σχεδόν όλη την αυλή. Εδώ έχουν συγκεντρωθεί οι Κρήτες βουλευτές, 200 περίπου στον αριθμό, ο ένας πάνω στον άλλον, άλλοι όρθιοι, άλλοι γονατισμένοι, –προφανώς οι πιο σημαντικοί– καθισμένοι. Ο πρόεδρος κάθεται με τους πάρεδρούς του σε ένα ξύλινο τραπέζι, πάνω στο οποίο βρίσκονται απλωμένοι φάκελοι. Η εικόνα είναι πολύ πρωτότυπη. Όλοι αυτοί οι βουλευτές, που προέρχονται από τις τέσσερις γωνιές του νησιού, είναι εδώ με τις διαφορετικές τους ενδυμασίες, σχηματίζοντας ένα σύνολο από τα πιο περίεργα που μπορεί κανείς να συναντήσει. Ανάμεσά τους διακρίνουμε μερικούς κληρικούς και αναγνωρίζω στο βάθος έναν από τους μοναχούς της μονής Τοπλού. Διακρίνουμε μερικά υπέροχα πρόσωπα, έξυπνα και δυναμικά. […] Η είσοδός μας προκαλεί μια σχετική συγκίνηση, η συνάντηση, παρ΄ όλα αυτά, δεν διακόπτεται εξ αιτίας μας και η αταξία που δημιουργήθηκε καταπαύεται γρήγορα από τις εκκλήσεις του προέδρου που, μην έχοντας το βάρβαρο κουδούνι, χτυπά το τραπέζι με μια βέργα. […] Μας βάζουν να καθίσουμε, όχι πολύ μακριά από το τραπέζι του προέδρου. Πνιγόμαστε ανάμεσα σε αυτό το πλήθος, που είναι πατείς με πατώ σε ένα τόσο στενό μέρος.
(Απόσπασμα από το Ημερολόγιο 1898 του Émile-Honoré Destelle)
Η όλη περιοχή Λασιθίου, και ιδίως οι επαρχίες Ιεράπετρας και Βιάννου, αποτελούν το επίκεντρο της δράσης του Γάλλου συνταγματάρχη κατά το δεύτερο έτος της θητείας του στην Κρήτη ως επί κεφαλής, πλέον, της διοίκησης του Γαλλικού τομέα των Δυνάμεων Κατοχής της Κρήτης. Διαδικασίες όπως η προσπάθεια κατάπαυσης των εχθροπραξιών μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων, ο αφοπλισμός και των δύο παρατάξεων των αντιμαχομένων, τα δραματικά γεγονότα της 25ης Αυγούστου, η δραστηριότητα του Εκτελεστικού (διοικητικό όργανο των επαναστατών), η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί και η άφιξη του αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου συνιστούν τα μείζονα ιστορικά γεγονότα που καταγράφονται στις σελίδες του νέου αυτού τόμου. Διεξοδική και σε βάθος είναι η πληροφόρηση που μας παρέχει για την περιοχή της Ιεράπετρας, όπου έχει εγκαταστήσει τη διοίκηση του Τομέα, και την επαρχία της Βιάννου την οποία περιηγείται πολλές φορές ως μέρος των διοικητικών καθηκόντων του όσο προς ευαρέσκειάν του. Περιορισμός της ανομίας και υποβοήθηση της ειρηνικής ζωής των κατοίκων με έργα υποδομής είναι πάντα τα ζητήματα που απασχολούν τον ακάματο συνταγματάρχη, ο οποίος δικαιολογημένα το επόμενο έτος θα αναλάβει την διοίκηση όλων των στρατευμάτων των Μεγάλων Δυνάμεων στην Κρήτη.
Την ίδια ημέρα, και σε συνδυασμό με την παρουσίαση του Ημερολογίου 1898, θα γίνουν τα εγκαίνια της νέας περιοδικής έκθεσης Ο É.-H. Destelle και η Κρήτη, στον δεύτερο όροφο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης. Αξιοποιώντας πρωτότυπα τεκμήρια από το προσωπικό αρχείο του γάλλου αξιωματικού που πρόθυμα παραχώρησαν οι απόγονοί του, Jean-Pierre και Françoise Destelle, η έκθεση «αφηγείται» τη δράση του επί κρητικού εδάφους και τη σχέση που ανέπτυξε με τον τόπο και τους ανθρώπους εκείνης της εποχής, κρητικούς και ευρωπαίους. Προσωπικά χειρόγραφα, επίσημα έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα και ζωγραφικά έργα «δια χειρός» Destelle συμπληρώνουν παραστατικά τις ημερολογιακές του καταχωρήσεις και αναδεικνύουν τη διεθνή διάσταση του Κρητικού Ζητήματος κατά τη μετάβαση από τον οθωμανικό κόσμο στην εθνική αποκατάσταση. Η επιλογή του υλικού έγινε από τον Jean-Pierre Destelle και η επιμέλεια της έκθεσης από το επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου.
Η παρουσίαση του νέου τόμου της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών θα γίνει την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 19:30΄, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης στο αμφιθέατρο Γιάννη Περτσελάκη του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης.
Στην παρουσίαση θα λάβουν μέρος οι Jean-Pierre Destelle, εγγονός του É.-H.D. και συνεπιμελητής της έκθεσης, Σωκράτης Πετμεζάς, Καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, και Ελευθερία Ζέη, Επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης Ιστορίας στο ίδιο Τμήμα και η Κλαίρη Μιτσοτάκη, συγγραφέας, αντιπρόεδρος της ΕΚΙΜ.
Η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.
