Τα δυο νέα του πονήματα παρουσιάζει ο συγγραφέας Γιώργος Κουμάκης.
DIALECTIC AND DEMOCRACY
STUDIES ON PLATO AND ARISTOTLE
Romi Publishing, Thessaloniki, 2016, σσ. 311
Στο παρόν πόνημα «Διαλεκτική και Δημοκρατία. Σπουδές στον Πλάτωνα και Αριστοτέλη» εξετάζονται θεμελιώδη ζητήματα της διαλεκτικής και της δημοκρατίας, που άπτονται της λογικής και της πολιτικής, στους δύο κορυφαίους φιλοσόφους της κλασικής αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Πρόκειται για αναδημοσίευση μελετών μου από επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων με ενιαία θεματική ενότητα. Οι περισσότερες απ αυτές είναι γραμμένες στην Αγγλική γλώσσα, άλλες στη Γερμανική και μία στη Γαλλική. Το κέντρο βάρους και ο πυρήνας των εισηγήσεων αυτών εστιάζεται στην ανεύρεση του βέλτιστου τρόπου διακυβέρνησης μιας χώρας, δηλαδή του αρίστου πολιτεύματος τόσο κατά Πλάτωνα όσο και Αριστοτέλη. Αυτή είναι η μέση πολιτεία, στην οποία δεν δημιουργούνται ούτε πάμπλουτοι ούτε πάμπτωχοι, αφού αφενός μεν προβλέπεται πρόνοια για τους αδύνατους αφετέρου δε τίθενται φραγμοί για τον απεριόριστο και ανεξέλεγκτο πλουτισμό. Η εκάστοτε Κυβέρνηση εκλέγεται αξιοκρατικά από τον κυρίαρχο λαό, ενώ αρχές είναι περιορισμένου χρόνου. Η δε δικαιοσύνη εδράζεται περισσότερο στη γεωμετρική παρά στην αριθμητική ισότητα. Βάθρο του πολιτεύματος είναι η διαλεκτική, δηλαδή ο διάλογος καθώς και ο σεβασμός της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Στο πόνημα αυτό εξετάζονται επίσης ηθική και πολιτική, το πρόβλημα της ελευθερίας και φιλοσοφία του αθλητισμού και της ιστορίας. Κεντρικός άξονας των διαλογισμών των δύο φιλοσόφων είναι ότι από την πολιτική επιστήμη και πράξη, η οποία χαρακτηρίζεται αρχιτεκτονική και μέγιστη δύναμη, πηγάζει το ανθρώπινο και το πολιτικό αγαθό, που είναι το δίκαιο, δηλαδή το κοινό συμφέρον. Γνώμονας του κάθε ανθρώπου σε μια ευνομούμενη πολιτεία θα πρέπει να είναι η κατευθυντήρια γραμμή των δύο αυτών φιλοσόφων, που προέρχεται από τη σοφία του Σωκράτη, η οποία έγκειται στο ότι τόσο το να αδικεί κανείς όσο και να αδικείται είναι κακά πράγματα. Χειρότερο όμως από τα δύο είναι το να αδικεί κανείς, διότι αυτό συντελείται με κακία και μοχθηρία. Η δημοκρατία τόσο στον Πλάτωνα όσο και στον Αριστοτέλη, όταν στηρίζεται στην αριθμητική ισότητα, οπότε ισοπεδώνονται η προσφορά και οι ανάγκες του ανθρώπου, είναι παράνομη και παρέκβαση των ορθών πολιτευμάτων. Αντίθετα, όταν η δικαιοσύνη στηρίζεται κατ ‘,εξοχήν στη γεωμετρική ισότητα, δηλαδή στην αναλογία και την αξιοκρατία, είναι το άριστο πολίτευμα, όπως αυτό εξυμνείται από μεν τον Πλάτωνα στον Μενέξενο, από δε τον Αριστοτέλη στα Πολιτικά, η οποία ονομάζεται πολιτεία, που είναι το κοινό όνομα όλων των πολιτευμάτων.
Ο λόγος του συγγραφέα είναι καθαρός, κατανοητός, σαφής και εύληπτος. Είναι δε σπάνιο φαινόμενο ένας συγγραφέας να μπορεί να γράφει επιστημονικές μελέτες σε τρεις διαφορετικές γλώσσες, και μάλιστα εκείνες που επικρατούν παγκοσμίως. Είναι επίσης τεκμηριωμένος και διακρίνεται για τη βαθύνοιά του. Τα θέματα που πραγματεύεται ο συγγραφέας είναι αποτελούν κεντρικούς άξονες της πλατωνικής και αριστοτελικής φιλοσοφίας αλλά και γενικότερου ενδιαφέροντος, όπως είναι η ελευθερία του ατόμου , η φιλοσοφία του αθλητισμού και της ιστορίας. Το βιβλίο είναι πρωτότυπη εργασία σε καίρια σημεία της κλασικής αλλά και της παγκόσμιας φιλοσοφίας.
Το Νοημα Των Ολυμπιακών Αγώνων
Εκδόσεις Ρώμη, Θεσσαλονικη, 2016, σσ. 110.
Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται γενική θεώρηση του αθλητικού πνεύματος στην αρχαία Ελλάδα, την κοιτίδα και το λίκνο του πολιτισμού, και ειδικότερα αποτίμηση και ανάδειξη του Ολυμπιακού ιδεώδους . Κατ ’αρχήν γίνεται σύντομη ιστορική επισκόπηση των γνωμών των διαφόρων στοχαστών της κλασικής αρχαιότητας για το γεγονός των Ολυμπιακών αγώνων, οι οποίες είναι τόσο θετικές όσο και αρνητικές. Τονίζεται ωστόσο η παράλληλη καλλιέργεια σώματος και πνεύματος, όπου η ψυχή και το πνεύμα κατέχουν την πρωτοκαθεδρία. Εξετάζονται επίσης ο τρόπος τέλεσης και η σημασία των Ολυμπιακών αγώνων άλλοτε και τώρα, δηλαδή διαχρονικά. Η σάρκα μετουσιώνεται σε ύλη.
Καταβάλλεται επίσης η προσπάθεια εντοπισμού των ωφελειών, που αντλεί η ανθρωπότητα από τη συνέχιση τέλεσης των αγώνων και ει δυνατόν στη χώρα που τους γέννησε, τους εξέθρεψε και γαλούχησε γενεές επί σειρά ετών. Προεξάρχοντα οφέλη είναι η συμφιλίωση και η αγάπη μεταξύ των λαών καθώς και η κοινωνική εξίσωση των δύο φύλων. Οι αγώνες έχουν τη σφραγίδα της αρχαίας δημοκρατίας, αφού στη φάση της αφετηρίας και της εκκίνησης των δρομέων είναι όλοι ίσοι, διαφοροποιούνται ωστόσο κατά την πορεία. Εξετάζονται τέλος η δυνατότητα, η πραγματικότητα και η αναγκαιότητα των Ολυμπιακών αγώνων, δηλαδή οι τρεις τρόποι του είναι τους.
Το βιβλίο είναι γραμμένο με σαφήνεια και αρκετή καθαρότητα, ώστε να είναι εύκολα κατανοητό. Είναι επίσης τεκμηριωμένο από αρχαίες πηγές και τη διεθνή βιβλιογραφία και χρήσιμο για όσους θέλουν να εμβαθύνουν στο νόημα των Ολυμπιακών αγώνων, οι οποίοι είναι πάντα επίκαιροι, διότι κατά τη διεξαγωγή τους υπάρχουν παράλληλες ιδέες του Ολυμπιακού πνεύματος με εκείνο της δημοκρατίας, αφού και στις δύο περιπτώσει ς έχομε ισότητα και ελευθερία. Στο σημείο εκκίνησης των αθλητών είναι όλοι ίσοι, στη συνέχεια ο καθένας κάνει τις επιδόσεις του ανάλογα με τις δυνατότητες του σ’ ένα στίβο έντιμου ανταγωνισμού και ευγενούς άμιλλας.
