Πράσινο φως στον (επανα)καθορισμό των αρχαιολογικών ζωνών σε μείζονες αρχαιολογικές περιοχές του Ηρακλείου έδωσε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το οποίο «βλέπει» προς το παρόν τη δυνατότητα να…ελιχθούν περισσότερο οι υπηρεσίες του συνδυάζοντας την προστασία των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου με τα αιτήματα πολιτών που βλέπουν τις περιουσίες τους εδώ και χρόνια δεσμευμένες.
Το ΚΑΣ ενέκρινε ήδη τη διαδικασία επανακαθορισμού των ζωνών σε μια περιοχή που αναπτύσσεται με εντατικούς ρυθμούς όπως είναι ο Κερατόκαμπος της Βιάννου, καθώς και τον καθορισμό ζωνών στις περιοχές της Αμνισού και του σπηλαίου της Ειλειθυίας, στο δρόμο προς Ελιά και Επισκοπή.
Οι αρχαιολογικές ζώνες έχουν καθοριστεί εκεί –Αμνισό και Καρτερό- από τη δεκαετία του 1980 καθώς τα ευρήματα στην περιοχή ήταν πολύ σημαντικά, ενώ στον Κερατόκαμπο από τη δεκαετία του 90.
Μετά την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου η υπουργός Πολιτισμού κ.Κονιόρδου όρισε την επιτροπή η οποία θα διενεργήσει την αυτοψία για να κάνει την σχετική εισήγηση στο ΚΑΣ.
Στην επιτροπή αναμένεται να συμμετάσχουν κορυφαίοι αρχαιολογοι και καθηγητές όπως:
-κ. Νικόλαος Σταμπολίδης, Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
-κ. Ελευθέριος Πλάτων, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
-κ. Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
-κ. Αναστασία Τούρτα, Αρχαιολόγος, Επίτιμη Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ.
-κ. Ελένη Μπάνου, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών.
Οι περιοχές
Πάντως οι συγκεκριμένες περιοχές είναι από τις πλέον σημαντικές στο Ηράκλειο (εννοείται εξαιρουμένων Κνωσού, Φαιστού και Μαλίων που είναι οι «κορυφες»)/
Πρώτη αναφορά για το σπήλαιο της Ειλειθυίας συναντάμε στον Όμηρο. Η περιγραφή του ποιητή είναι σαφής. Δίπλα στο δύσκολο λιμάνι της Αμνισού. Το γεγονός ότι προσδιορίζει το λιμάνι με βάση το σπήλαιο καταδεικνύει και τη σπουδαίοτητα που κατείχε στον αρχαίο κόσμο. Η σπηλιά χρησιμοποιούταν ως τόπος λατρείας αλλά και ίασης απο τους Μινωίτες για χιλιάδες χρόνια
Η Ειλείθυια ή Ειλειθυία ήταν δευτερεύουσα θεότητα της Ελληνικής Μυθολογίας. Η Ειλείθυια είναι από τις αρχαιότερες θεότητες που γνωρίζουμε με το όνομά τους αφού, αναφέρεται σε πινακίδες της Γραμμικής Β
Ήταν η θεά της γέννησης και των πόνων του τοκετού. Βοηθούσε τις γυναίκες να γεννήσουν και ν' αντέχουν τους πόνους της γέννας. Πριν και μετά την γέννα, οι γυναίκες της πρόσφεραν διάφορα αφιερώματα. Επειδή όμως πολλές γυναίκες πέθαιναν κατά τη διάρκεια του τοκετού, θεωρήθηκε και ως η θεά που προκαλεί θάνατο στις γυναίκες την ώρα του τοκετού. Τη λάτρευαν, επίσης, και ως θεά που φροντίζει τα νεογέννητα.
Αμνισός
Στην ανατολική μεριά του μεγάλου Κόλπου του Καρτερού υπάρχει το μικρό ύψωμα της Παλαιόχωρας στο οποίο υπήρχε ο μινωικός οικισμός της Αμνισού. Tο όνομα αναφέρεται ως a-mi-mi-so στις πινακίδες Γραμμικής Γραφής Β΄. Στην Αμνισό βρέθηκε ένα Μινωικό λιμάνι, πολλά κτίσματα και ένα υπαίθριο αρχαϊκό ιερό, στο οποίο λατρευόταν ο Δίας. Η κατοίκηση στην Αμνισό αρχίζει από τον 19ο αιώνα π.X.
Στην περιοχή της Αμνισού, σύμφωνα με τη μυθολογία, έπεσε ο ομφαλός του Δία όταν ο νεογέννητος θεός μεταφέρονταν σε σπήλαιο για να κρυφτεί από τον Κρόνο, κι έτσι η περιοχή ονομάζονταν Ομφάλιο Πεδίο.
Στην ανατολική μεριά του λόφου και δίπλα στο χώρο στάθμευσης για την παραλία έχει εντοπιστεί μια μινωική έπαυλη του 1600πΧ με περίφημες τοιχογραφίες που αναπαριστούν φυτικά κοσμήματα και ανθισμένους κρίνους. Εκεί φαίνεται ότι έμενε κάποιος αξιωματούχος του μινωικού στόλου, ίσως να παραθέριζε κι ο ίδιος ο Μίνωας. Η βίλα αυτή διαθέτει αίθουσα με πολύθυρα, λουτρό, ιερό, μαγειρείο, σκάλες και στεγασμένους πλακόστρωτους χώρους.
Κερατόκαμπος
Σημαντικά είναι και τα ευρήματα στην περιοχή του Κερατόκαμπου στο Καστρί όπου εδώ και 25 χρόνια έχει κηρυχτεί αρχαιολογική ζώνη.
