Στην τελική ευθεία για τα 95 προαπαιτούμενα

Στην άμεση σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου, με την 3η αξιολόγηση να κυριαρχεί στην ατζέντα, προχωρά ο πρωθυπουργός, όπως έκανε χθες γνωστό κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στη Θεσσαλονίκη. 

Με αυτό τον τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας θέλησε να δώσει τον τόνο ότι η κυβέρνηση «είναι αποφασισμένη να προχωρήσει με μεγάλη ταχύτητα στις αναγκαίες παρεμβάσεις για να ολοκληρωθεί η γ’ αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό». 

Ο πρωθυπουργός επέλεξε από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της ελληνικής πλευράς, στέλνοντας μήνυμα προς τους θεσμούς -και ειδικά προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- ότι η κυβέρνησή του θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να μην υπάρξουν καθυστερήσεις και ότι περιμένει ανάλογη να είναι η στάση και της άλλης πλευράς. 

Και ενώ τα τεχνικά κλιμάκια αναμένονται στην Αθήνα μέσα στην εβδομάδα, το χρονοδιάγραμμα για το πώς θα κυλήσουν οι διαπραγματεύσεις αλλά και το πότε θα έρθουν στην Αθήνα οι επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να συζητηθεί στη συνεδρίαση του Eurogroup την Παρασκευή στο Ταλίν της Εσθονίας.

Οι επικεφαλής των θεσμών αναμένονται στην Αθήνα μετά το Eurogroup του Οκτωβρίου και τις γερμανικές εκλογές, ενώ θα έχει προηγηθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου και μια ακόμη κρίσιμη συνεδρίαση του Euro Working Group στην οποία το υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να παρουσιάσει τα στοιχεία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προκειμένου να αποδεσμεύσει και τη 2η υποδόση των 800 εκατ. ευρώ η οποία εγκρίθηκε στο πλαίσιο ολοκλήρωσης της β’ αξιολόγησης. 

Τι προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα

Ενώ ο πρωθυπουργός αναμένεται να δώσει εντολή στους υπουργούς να προωθήσουν άμεσα όλα τα ανοικτά ζητήματα που συνδέονται με τα 95 προαπαιτούμενα που πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου, τα τεχνικά κλιμάκια αναμένονται τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα για έναν πρώτο έλεγχο «προόδου» μετά τις διακοπές του καλοκαιριού. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των προαπαιτούμενων όπως έχει συμφωνηθεί κατά την υπογραφή του αναθεωρημένου 3ου μνημονίου (σ.σ.: το κείμενο που αναθεωρήθηκε μετά το κλείσιμο της 3ης αξιολόγησης) προέβλεπε τα εξής: 

1 Την υλοποίηση 28 ενεργειών μέσα στον Ιούνιο, μεταξύ των οποίων τα κλειστά επαγγέλματα αλλά και η προσαρμογή των τιμολογίων των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας ώστε να κλείσει η «τρύπα» στα οικονομικά της ΔΕΗ. ΔΕΗ-2,71%  

2 Την υλοποίηση 18 δράσεων μέσα στον Ιούλιο. Η σχετική λίστα περιελάμβανε τη λειτουργία της πλατφόρμας για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, την εφαρμογή μέτρων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της 3ης εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ, αλλά και το κλείσιμο εκκρεμοτήτων που αφορούν στον εξωδικαστικό συμβιβασμό. 

3 Τέσσερις δράσεις περιελάμβανε ο κατάλογος του Αυγούστου, μεταξύ των οποίων η κινητικότητα στο Δημόσιο αλλά και η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ. 

4 16 προαπαιτούμενα θα έπρεπε να κλείσουν κανονικά μέσα στον Σεπτέμβριο, ενώ υπάρχουν και έξι υποχρεώσεις για τον Οκτώβριο. Σε αυτές περιλαμβάνεται και αλλαγή της εργατικής νομοθεσίας, ώστε οι απεργίες να προκηρύσσονται μόνο αν υπάρχει θετική ψήφος από το 50% (συν 1) των μελών του εκάστοτε σωματείου εργαζομένων. Αυτή η διάταξη δεν συμπεριελήφθη στον νόμο για τα εργασιακά που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα και θα έρθει με άλλο ένα πολυνομοσχέδιο συμμόρφωσης. 
5Ο Νοέμβριος, τέλος, έχει 9 προαπαιτούμενα μεταξύ των οποίων η αναμόρφωση των οικογενειακών επιδομάτων. 

Οι φόβοι της ελληνικής κυβέρνησης

Η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να φοβάται αυτά καθ’ αυτά τα προαπαιτούμενα που πρέπει να προχωρήσουν, αλλά το ενδεχόμενο να τεθούν νέα ζητήματα από την πλευρά των δανειστών και κυρίως από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο έκανε σχετικές «εκπλήξεις» τόσο στο πλαίσιο της 1ης αξιολόγησης (με την επιμονή να ψηφιστεί ο δημοσιονομικός κόφτης) όσο και στο πλαίσιο της 2ης αξιολόγησης με το θέμα των νέων μέτρων για την περίοδο 2019-2020. Σε αυτή τη φάση, ο κίνδυνος να μετακινηθούν τα γκολπόστ -τη φράση χρησιμοποίησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου- πηγάζει από δύο πλευρές:

1 Το ενδεχόμενο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εγείρει θέμα δημοσιονομικού κενού κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2018 και να απαιτήσει είτε την επιβολή νέων μέτρων, είτε την πρόωρη εφαρμογή της συμφωνηθείσας μείωσης των συντάξεων ή της περικοπής της έκπτωσης φόρου (σ.σ.: μέτρα που κανονικά θα πρέπει να υλοποιηθούν το 2019 και το 2020 αντίστοιχα). Το οικονομικό επιτελείο ελπίζει ότι μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, οπότε αναμένεται η άφιξη των επικεφαλής των κλιμακίων στην Αθήνα, θα υπάρχουν νεότερα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού (σ.σ.: τα στοιχεία του Αυγούστου ανακοινώνονται την Πέμπτη και τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου στο πρώτο 10ήμερο του Οκτωβρίου) που θα ενισχύουν την ελληνική θέση ότι ο στόχος του πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018 μπορεί να επιτευχθεί. 

2 Το ενδεχόμενο και πάλι το ΔΝΤ να εγείρει θέμα νέας κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών, κάτι που θα προκαλέσει καθυστερήσεις, καθώς είναι ήδη διατυπωμένη η αντίθετη θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 

Οι επικεφαλής των θεσμών αναμένονται στην Αθήνα μετά το Eurogroup του Οκτωβρίου και τις γερμανικές εκλογές, ενώ θα έχει προηγηθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου και μια ακόμη κρίσιμη συνεδρίαση του Euro Working Group στην οποία το υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να παρουσιάσει τα στοιχεία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου 

Στο γεγονός ότι και οι δύο πιθανές εστίες καθυστερήσεων αφορούν το ΔΝΤ, οφείλεται και η χθεσινή απάντηση του πρωθυπουργού, ο οποίος κάλεσε το Ταμείο να αποφασίσει για το ποια στάση θα τηρήσει εν όψει της επικείμενης 3ης αξιολόγησης. Υπενθυμίζεται ότι εκκρεμεί η επίσημη ανακοίνωση σχετικά με το αν τελικώς θα υπάρξει επίσκεψη Λαγκάρντ στην Αθήνα μέσα στις επόμενες εβδομάδες, και σε κάθε περίπτωση μετά τις γερμανικές εκλογές. 

Στο προσεχές Eurogroup

Το θέμα της Ελλάδας είναι δεύτερο στην ατζέντα του Eurogroup την προσεχή Παρασκευή, ενώ όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και οι εκπρόσωποι των θεσμών (της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) θα ενημερώσουν το Eurogroup σχετικά με τις προόδους που έγιναν το προηγούμενο διάστημα στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής αλλά και για τα σχέδια σχετικά με την επικείμενη 3η αξιολόγηση του προγράμματος». Το ζητούμενο, σύμφωνα με αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, θα είναι να «κλειδώσει» ο τελικός κατάλογος των προαπαιτούμενων που θα πρέπει να ολοκληρωθούν προκειμένου η 3η αξιολόγηση να θεωρηθεί περαιωμένη αλλά και να συμφωνηθεί ότι η ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων είναι το ζητούμενο για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. 

Πιέσεις

Από τον κατάλογο των προαπαιτούμενων, η κυβέρνηση αναμένεται να πιεστεί από τους δανειστές για τον επανυπολογισμό των συντάξεων, για την προσαρμογή του τιμολογίου υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και για την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων που αφορούν την απελευθέρωση επαγγελμάτων, ειδικά των μηχανικών. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα ξεκαθαρίσει και το αν οι δανειστές καλύφθηκαν με τις νομοτεχνικές προσαρμογές που έγιναν στο νομοσχέδιο για τα εργασιακά πριν από την ψήφισή του ή αν θα ζητήσουν πρόσθετες αλλαγές.