Μια αληθινή ιστορία διαδοχής: μακριά από την πλάνη της εσωστρέφειας

Γράφει ο Δρ. Χρήστος Ε. Γεωργίου*

Για τους περισσότερους παρατηρητές της εξέλιξης της πορείας της Comcast, συμπεριλαμβανομένου και του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, η μόνη έκπληξη ήταν ότι η αναμενόμενη απ’ όλους μεταβίβαση της ηγεσίας (όπου η μεταβίβαση της ηγεσίας είναι η πραγματική έννοια της διαδοχής) από τον Ralph στον Brian, ξεκίνησε πολύ νωρίς, και συγκεκριμένα με την άνοδο του Brian στην θέση του Προέδρου της εταιρείας το 1990, σε ηλικία 30 ετών. Για τον Ralph, την παραμονή της εβδομηκοστής επετείου των γενεθλίων του, η δική του ηλικία τον απασχολούσε περισσότερο, απ’ ότι αυτή του Brian. 

Τότε δήλωσε με περισσή ειλικρίνεια:

- Είχα την εντύπωση ότι εάν έκανα στην άκρη ο κόσμος θα έλεγε: «Ο Ralph πέθανε, γι’ αυτό ο Brian πήρε τη δουλειά.» Συνειδητοποίησα λοιπόν, ότι έπρεπε να γίνει αυτό, όσο ήμουν ακόμα εκεί. Ο Brian ήταν νέος, αλλά σε κάθε περίπτωση θα στεκόμουν στο πλάι του.»

Κι έτσι έκανε. Είναι εντυπωσιακό ότι ο συνεταίρος του Julian A. Brodsky, δήλωσε:

- Ο Ralph ήταν ο βασικός σύμβουλος του Brian. Ήταν πραγματικά πολύ όμορφο να παρατηρεί κανείς την μεταξύ τους αγάπη, η οποία όσο περνούσε ο καιρός όλο και μεγάλωνε! 

Η μεταβίβαση της ηγεσίας και η γενικότερη μετάβαση από τον πατέρα στον γιό ήταν ένα ρίσκο, αλλά ήταν μελετημένη. Ο Steve Burke που τότε ήταν Ανώτερος Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Comcast και Πρόεδρος της NBC Universal, παρατηρεί:

- Σε καμία περίπτωση ο Brian δεν ήταν έτοιμος για τη δουλειά στην ηλικία των τριάντα. Βέβαια, στα σαράντα, είχε περισσότερη εμπειρία στην κορυφή, απ’ οποιονδήποτε συνομήλικό του επιχειρηματία στην Αμερική. Και ο Ralph ήξερε, ότι όλη αυτή η εμπειρία θα απέδιδε. Και θα απέδιδε κυρίως μακροπρόθεσμα.

Τι ήταν λοιπόν αυτό που ώθησε τον Ralph στην απόφασή του για τον επίσημο ορισμό του Brian στην ηγεσία της Comcast στα τριάντα του χρόνια; Η εμπειρία του, που του έλεγε ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγει την «πλάνη της εσωστρέφειας». Και τα κατάφερε!

Ήξερε πολύ καλά ότι το μεγάλο μυστικό βρίσκεται στη «συνύφανση». Στην Ελλάδα αποτελεί αδήριτη ανάγκη η παιδεία μας να μας οδηγεί στην καλλιέργεια της ικανότητας «συνύφανσης». Κι αυτό γιατί έχουμε την τάση να εστιάζουμε την προσοχή µας σε πράγματα που συνήθως ελέγχουμε και να αγνοούμε πράγματα που δεν ελέγχουμε άμεσα. Κατά συνέπεια, πέφτουμε θύματα της «πλάνης της εσωστρέφειας» που λέει ότι: αφού προσέχουμε τα πράγματα που ελέγχουμε, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούμε. Δυστυχώς τα αίτια της αποτυχίας μας, άρα και της αποτυχίας των οικογενειακών επιχειρήσεων, βρίσκονται στους παράγοντες που δεν ελέγχουμε. Το σύνολο αυτών των παραγόντων είναι το εξωτερικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση.

Ο επιχειρηματίας συνήθως εστιάζει την προσοχή του στα πράγματα που ελέγχει. Το κακό δεν είναι ότι ο επιχειρηματίας ασκεί αυτήν την ομφαλοσκόπηση. Το κακό είναι ότι το κάνει αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής του καριέρας, δηλαδή από την ημέρα που ξεκίνησε την επιχείρηση, μέχρι την ημέρα που θα την παραδώσει σε κάποιον άλλον. Αυτό που πρέπει να κάνει ένας καλός ηγέτης είναι να ασπαστεί τη φιλοσοφία της συνύφανσης, την προσπάθεια δηλαδή για αξιολόγηση και σύνθεση των αλλαγών του «εξωτερικού περιβάλλοντος», και να προβεί σε ορισμένες δράσεις που θα καθοδηγήσουν την επιχείρηση σε µια πορεία που θα σχετίζεται ευθέως µε το εξωτερικό της περιβάλλον. Για να μπορέσει να κάνει τη λεγόμενη «Στρατηγική Ευθυγράμμιση».

Αν και η συμβουλή µας αυτή μπορεί να ακούγεται ως αυταπόδεικτη αλήθεια, η υιοθέτηση και υλοποίησή της είναι µια δύσκολη υπόθεση. Η εξωστρέφεια αυτόματα µας κάνει να αισθανθούμε «λίγοι». Η δυσκολία είναι πιο ορατή στους ηγέτες των οικογενειακών επιχειρήσεων, πολλοί από τους οποίους θεωρούν ότι ο ήλιος ανατέλλει για να φωτίζει τα κατορθώματά τους.

Ευτυχώς ο Ralph συνειδητοποίησε εγκαίρως ότι η «πλάνη της εσωστρέφειας» δεν οδηγεί παρά μόνον στην καταστροφή. Γι’ αυτό και την απέφυγε λαμβάνοντας τολμηρές και θαρραλέες αποφάσεις, με κορυφαία την επιλογή του γιού του να αναλάβει νωρίς την ηγεσία της οικογενειακής επιχείρησης!

*Ο Δρ. Χρήστος Ε. Γεωργίου, είναι Γενικός Διευθυντής του «ΙΝΣΒΕ», συγγραφέας του πρακτικού οδηγού: «Προετοιμάζοντας τη διαδοχή: πρακτικός οδηγός για προνοητικές οικογενειακές επιχειρήσεις»