Κατακόρυφη μείωση στην κατανάλωση ψωμιού - Σε τι οφείλεται

Πάνω από 22.000 τόνους λιγότερο ψωµί καταναλώσαµε το 2022 σε σύγκριση µε το 2019, κάτι που σε µεγάλο βαθµό σχετίζεται µε την οικονοµική κρίση, ειδικά µάλιστα καθώς η τιµή του βασικού αυτού είδους διατροφής έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 40% τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία άλλωστε δείχνουν ότι µειώθηκαν κυρίως οι αγορές µαύρου ψωµιού, που είναι ακριβότερο από το άσπρο ψωµί, ενώ πολύ λιγότερο αγοράζονται τα άλλα αρτοσκευάσµατα.

Ο περιορισµός της κατανάλωσης σε συνδυασµό µε την οικονοµική κρίση την προηγούµενη δεκαετία, αλλά και τις νοµοθετικές αλλαγές που επήλθαν όσον αφορά την απελευθέρωση της διάθεσης ψωµιού και από τα σούπερ µάρκετ, οδήγησαν σε µείωση των αρτοποιείων, αλλά και των καθαρά εµπορικών επιχειρήσεων άρτου, µε τη µείωση να είναι µεγαλύτερη στις µικρές επιχειρήσεις του κλάδου. Μεγαλύτερος ανταγωνιστής, ωστόσο, της βιοτεχνικής αρτοποιίας, των παραδοσιακών φούρνων δηλαδή, είναι στην πραγµατικότητα η µεγάλη αρτοβιοµηχανία που παράγει τυποποιηµένο ψωµί και µάλιστα όχι µόνο του τοστ, αλλά και διάφορα προϊόντα που χρησιµοποιούν πλέον οι νεότεροι στη διατροφή τους (πίτες, τορτίγιες κ.λπ.), τα οποία τείνουν να υποκαταστήσουν το ψωµί.

Σύµφωνα µε µελέτη που πραγµατοποίησε η εταιρεία Netrino για λογαριασµό της Οµοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας και παρουσιάστηκε στο Βιοτεχνικό Επιµελητήριο Αθηνών στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου συνεχούς κατάρτισης των βιοτεχνών αρτοποιών, η πορεία της κατανάλωσης του ψωµιού στην Ελλάδα παρουσιάζει µια σταδιακή µείωση από το 2019 µέχρι το 2022. Η κατανάλωση ψωµιού έχει µειωθεί κατά 22.164 τόνους από το 2019 µέχρι το 2022. Με άλλα λόγια, το 2022 οι ποσότητες ψωµιού που καταναλώθηκαν ήταν κατά 5,05% λιγότερες σε σύγκριση µε το 2019.

Σωρευτικά κατά την τελευταία δεκαετία (2014-2024) στον κλάδο της αρτοποιίας έχουν συσταθεί 2.662 παραγωγικές επιχειρήσεις, ενώ έχουν διαγραφεί 352 επιχειρήσεις. Το ίδιο διάστηµα στον κλάδο των εµπορικών επιχειρήσεων ψωµιού, αρτοσκευασµάτων και λοιπών ειδών αρτοποιίας έχουν συσταθεί σωρευτικά 2.622 επιχειρήσεις, ενώ έχουν διαγραφεί 429 επιχειρήσεις.

Παρά το θετικό ισοζύγιο, αυτό που παρατηρείται είναι ότι κλείνουν κυρίως πολύ µικρές επιχειρήσεις. Σύµφωνα µε τα στοιχεία για την περίοδο 2011-2020, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση παρατηρήθηκε µείωση 3% του συνόλου των επιχειρήσεων του κλάδου και στην Ελλάδα µείωση 2%, ειδικά όσον αφορά τις µικρές επιχειρήσεις η µείωση στην Ελλάδα ήταν 11% έναντι µόλις 6% στην Ε.Ε.

Αντίστροφη πορεία από αυτή των επιχειρήσεων ακολούθησε τα τελευταία χρόνια η τιµή του ψωµιού, επηρεασµένη σε µεγάλο βαθµό από την αύξηση όλων των συντελεστών του κόστους παραγωγής.

Σύµφωνα µε τη µελέτη, η τιµή του ψωµιού στην Ελλάδα είναι η δεύτερη χαµηλότερη στην Ευρωζώνη, µετά την Εσθονία, και είναι κατά 48% χαµηλότερη από τον µέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, αυξήθηκε µε ταχύτερο ρυθµό από ό,τι στην Ευρωζώνη την περίοδο 2020-2024 και συγκεκριµένα κατά 39,08% έναντι αύξησης 34,62% στην Ευρωζώνη.

Από τον κλάδο οι ανατιµήσεις αποδίδονται στην αύξηση της τιµής της πρώτης ύλης (διπλασιασµός το 2022 σε σύγκριση µε το 2021, αλλά στη συνέχεια αποκλιµακώθηκε), στην υψηλή τιµή του ηλεκτρικού ρεύµατος, καθώς και στο µισθολογικό κόστος.