Ευθύνη Μελών ΔΣ: Άσκηση Αξιώσεων της Εταιρείας - Εταιρική Αγωγή

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας μας απασχόλησε η ευθύνη των μελών του ΔΣ και οι προϋποθέσεις ευθύνης τους. Επίσης, οι λόγοι απαλλαγής και άρσης της. 

Εφόσον όμως, εν τέλει, θεμελιωθεί ευθύνη μέλους ΔΣ, το ΔΣ «έχει την υποχρέωση έγκαιρης, πλήρους και επιμελούς άσκησης των αξιώσεων της εταιρείας…σταθμίζοντας το εταιρικό συμφέρον». Αυτή ακριβώς η υποχρέωση θα μας απασχολήσει στο παρόν: της άσκησης εταιρικής αγωγής.

Διακριτική Ευχέρεια ΔΣ Για Άσκηση Εταιρικής Αγωγής 

Αρμόδιο να αποφασίσει, σχετικά με την έγερση ή μη της εταιρικής αγωγής είναι το ΔΣ. Τούτο συνάδει, άλλωστε, με το γεγονός ότι το ΔΣ είναι το αρμόδιο όργανο διαχείρισης της εταιρικής περιουσίας. 

Όριο στη σχετική διακριτική ευχέρεια του ΔΣ να αποφασίσει για την άσκηση ή μη της αγωγής σε βάρος του παραβάτη-μέλους του συνιστά το συμφέρον της εταιρείας. Επιδεικνύοντας την απαιτούμενη επιμέλεια για τον χειρισμό των εταιρικών υποθέσεων, το ΔΣ πρέπει να κρίνει αν θα ασκήσει την εταιρική αγωγή, τον χρόνο άσκησής της, το αντικείμενό της κ.ο.κ. 

Δέσμια Αρμοδιότητα

Μοναδική περίπτωση δέσμιας αρμοδιότητας του ΔΣ ως προς την άσκηση της εταιρικής αγωγής συνιστά η περίπτωση που προηγείται έγγραφη αίτηση της πλειοψηφίας των μετόχων για άσκηση της εταιρικής αγωγής. Στην προκείμενη περίπτωση το ΔΣ υποχρεούται να ασκήσει εταιρική αγωγή αμελλητί χωρίς, μάλιστα, να προβεί σε τυχόν στάθμιση κόστους-οφέλους. 

Ευθύνη Μελών ΔΣ

Ερώτημα προκύπτει ως προς την ευθύνη του ΔΣ από τη μη τήρηση της υποχρέωσης «έγκαιρης, πλήρους και επιμελούς άσκησης των αξιώσεων της εταιρείας…σταθμίζοντας το εταιρικό συμφέρον.».

Στην περίπτωση που το ΔΣ υπερβεί τα όρια της ως άνω διακριτικής του ευχέρειας, υπέχει ευθύνη. Εκτός, αν επικαλεστεί τους λόγους και αποδείξει ότι προτιμότερη επιλογή για την εταιρεία συνιστά η μη άσκηση της εταιρικής αγωγής. Το ΔΣ, στην περίπτωση αυτή, θα προσφύγει στις αποδεικτικές διευκολύνσεις του κανόνα της επιχειρηματικής κρίσης (business judgement rule). 

Υποχρέωση Παροχής Εξηγήσεων Για Μη Άσκηση Της Εταιρικής Αγωγής

Το ΔΣ οφείλει να παρέχει στους μετόχους εξηγήσεις για την τυχόν μη άσκηση των εν λόγω αξιώσεων.

Από το γράμμα της διάταξης προκύπτει υποχρέωση παροχής εξηγήσεων σε όλους τους μετόχους με πρωτοβουλία του ΔΣ-χωρίς, δηλ., να απαιτείται να προηγηθεί προηγούμενο, σχετικό αίτημα από μέτοχο. 

Μολονότι ο τρόπος παροχής εξηγήσεων δεν προκύπτει, σαφώς τούτη μπορεί να λάβει χώρα στο πλαίσιο ΓΣ. Δεν θα πρόκειται, βέβαια, για θέμα επί του οποίου η ΓΣ θα κληθεί να λάβει απόφαση. Είναι δυνατό, ωστόσο, να συζητηθεί, λ.χ., υπό τίτλους θεμάτων πρόσκλησης της ΓΣ όπως: «λοιπά θέματα» ή «ανακοινώσεις» (:όπως ενδείκνυται να προσθέτουμε). Γίνεται, βέβαια, εύλογα δεκτό ότι δεν αποκλείεται η παροχή εξηγήσεων εκτός ΓΣ, λ.χ. μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 

Η άσκηση της εταιρικής αγωγής σε βάρος των παραβατών (μελών ΔΣ, υποκαταστάτων οργάνων) εντάσσεται στις αρμοδιότητες και διακριτική, κατά βάση, ευχέρεια του ΔΣ. Ενδεχόμενη απόφασή του, όμως, για μη έγερσή της (όπου τέτοια περιθώρια υφίστανται) θα πρέπει να λαμβάνεται με περίσσεια φειδώ και τεκμηρίωση. Διαφοροποιούνται τα δεδομένα στην περίπτωση που το αίτημα για την άσκηση της εταιρικής αγωγής υποστηρίζεται από μετόχους μειοψηφίας ή, πολύ περισσότερο, πλειοψηφίας. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή.