Ο δείκτης οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) σημείωσε ισχυρή βελτίωση το β’ τρίμηνο 2024, ανακτώντας τις απώλειες του δ’ τριμήνου 2023, ήτοι της περιόδου που χαρακτηρίστηκε από τις επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel στη Θεσσαλία (Σεπ-23) και των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή (Οκτ-23).
Στο παρόν τεύχος του δελτίου 7 Ημέρες Οικονομία, παρουσιάζονται και αναλύονται τα εν λόγω στοιχεία.
Ένας από τους λόγους που ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2023 ήταν χαμηλότερος του αναμενομένου, ήταν οι επιπτώσεις από την πλημμύρα Daniel στη Θεσσαλία τον Σεπ-23. Η εν λόγω περιφέρεια συνεισφέρει το 16,8% του συνόλου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας στην Ελλάδα. Η φυσική καταστροφή από την πλημμύρα Daniel δεν προκάλεσε μόνο τη μείωση της παραγωγής βραχυχρόνια αλλά οδήγησε και στη συρρίκνωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της περιοχής λόγω των απωλειών σε φυσικό κεφάλαιο, σε ζωικό κεφάλαιο και σε φυσικούς πόρους. Σύμφωνα με τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών, το δ’ τρίμηνο 2023, το σύνολο της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας μειώθηκε σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση κατά 12,5% και 17,3% αντίστοιχα. Το α’ τρίμηνο 2024 καταγράφηκε μερική μόνο ανάκτηση των προαναφερθεισών απωλειών, με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας να ενισχύεται κατά 6,3% σε τριμηνιαία βάση, παραμένοντας ωστόσο μειωμένη κατά 7,0% και 12,9% σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο 2023 (προ Daniel επίπεδα) και το α’ τρίμηνο 2023 αντίστοιχα.
Οι επιπτώσεις από την πλημμύρα Daniel στη Θεσσαλία, παράλληλα με τις γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή τον Οκτ-23, αποτυπώθηκαν και στον δείκτη οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Το οικονομικό κλίμα επηρεάζει τις αποφάσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων καθότι σε αυτό αποτυπώνονται εν μέρει οι προσδοκίες που διαμορφώνουν για την πορεία της οικονομίας στο μέλλον. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1.1, ο μέσος όρος του δείκτη οικονομικού κλίματος από τις 109,8 μονάδες το γ’ τρίμηνο 2023 (υψηλό 6 τριμήνων) χειροτέρευσε απότομα στις 105,6 μονάδες το δ’ τρίμηνο 2023, ενώ το α’ τρίμηνο 2024 σημείωσε μερική μόνο βελτίωση στις 106,9 μονάδες. Το β’ τρίμηνο 2024 καταγράφηκε ισχυρή άνοδος του δείκτη οικονομικού κλίματος στις 110,0 μονάδες (υψηλό 9 τριμήνων), καλύπτοντας τις απώλειες του δ’ τριμήνου 2023 (Daniel και γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή) και υπερβαίνοντας κατά πολύ το αντίστοιχο μέγεθος στην Ευρωζώνη (95,9 μονάδες).
Από τους 5 επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης που συνθέτουν τον δείκτη οικονομικού κλίματος, 3 ήταν αυτοί που στήριξαν τη βελτίωση που σημείωσε ο γενικός δείκτης το β’ τρίμηνο 2024. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1.2, ο δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία από τις -0,3 μονάδες το α’ τρίμηνο 2024 (αρνητικό ισοζύγιο απαντήσεων) αυξήθηκε στις 3,1 μονάδες το β’ τρίμηνο 2024 (θετικό ισοζύγιο απαντήσεων), ο δείκτης εμπιστοσύνης στις υπηρεσίες ενισχύθηκε ισχυρά στις 49,9 μονάδες από 38,4 το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή βελτιώθηκε στις -42,7 μονάδες από -46,1 μονάδες το α’ τρίμηνο 2024, παραμένοντας ωστόσο σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο 2023. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τους 5 επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης, αυτοί των υπηρεσιών και των κατασκευών παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ενίσχυση σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα. Επιπρόσθετα, οι εν λόγω δύο τομείς πρωταγωνιστούν στη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία τρίμηνα. Βάσει των στοιχείων των εθνικών λογαριασμών του α’ τριμήνου 2024, ο τομέας των υπηρεσιών στην Ελλάδα συνεισέφερε το 77,6% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας σε τρέχουσες τιμές (73,2% στην Ευρωζώνη) και ακολούθησαν αυτοί της βιομηχανίας, της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας και των κατασκευών με 15,5%, 4,5% και 2,3% αντίστοιχα (19,5%, 1,7% και 5,6% αντίστοιχα στην Ευρωζώνη).
Η ισχυρή βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος το β’ τρίμηνο 2024, παράλληλα με τη διατήρηση του δείκτη μεταποίησης PMI άνω του ορίου επέκτασης-κάμψης των 50 μονάδων (54,7 μονάδες από 55,8 το α’ τρίμηνο 2024) εκπέμπουν θετικά μηνύματα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας την περίοδο Απρ-Ιουν-24. Αντιθέτως, οι εξαγωγές αγαθών εξαιρουμένων των πλοίων και των πετρελαιοειδών, μετά την αύξησή τους κατά 17,1% σε ετήσια βάση τον Απρ-24 επέστρεψαν ξανά σε ετήσιο ρυθμό συρρίκνωσης (-6,5%) τον Μαϊ-24 (-3,6% στο 5μηνο).
Πίνακας Α1: Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας
Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)
Το 1ο τρίμηνο 2024 η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ήταν +2,1% YoY (+1,3% YoY το Q4 2023 και +1,9% YoY το Q1 2023) και η αντίστοιχη τριμηνιαία μεταβολή ήταν +0,7% QoQ (+0,3% QoQ το Q4 2023 και -0,1% QoQ το Q1 2023)
ΑΕΠ (% YoY, % QoQ)
Περίοδος: Q1 2004–Q1 2024
Στοιχεία: τριμηνιαία
Μέσος Όρος: -0,4%
Διάμεσος: +0,6%
Μέγιστο: +14,7% (Q2 2021)
Ελάχιστο: -16,0% (Q2 2020)
Δημοσίευση: 7/6/2024 (προσωρινά στοιχεία)
Επόμενη: 6/9/2024
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Μαϊ-2024: 2024 2,2%, 2025 2,3%
Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)
Τον Μάιο 2024 το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 10,6% (10,7% τον Απρίλιο 2024 και 11,2% τον Μάιο 2023) και το αντίστοιχο μέσο ετήσιο μέγεθος (μέσος όρος 12 μηνών) ήταν στο 11,0% (11,0% τον Απρίλιο 2024 και 11,7% τον Μάιο 2023)
Ποσοστό Ανεργίας (%)
Περίοδος: 5/2004-5/2024
Στοιχεία: μηνιαία
Μέσος Όρος: 17,2%
Διάμεσος: 17,2%
Μέγιστο: 28,2% (7/2013)
Ελάχιστο: 7,5% (5/2008)
ΑΑ = αριστερός άξονας
ΔΑ = δεξιός άξονας
ΠΜ = ποσοστ, μοναδ,
Δημοσίευση: 1/7/2024
Επομ, δημ,: 31/7/2024
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Μαϊ-2024: 2024 10,3%, 2025 9,7%
Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή
Τον Ιούνιο 2024 η ετήσια μεταβολή του ΕνΔΤΚ ήταν +2,5% YoY (+2,4% YoY τον Μάιο 2024 και +2,8% YoY τον Ιούνιο 2023)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή (μέσος όρος 12 μηνών) ήταν 3,1% YoY (3,1% YoY τον Μάιο 2024 και 7,5% YoY τον Ιούνιο 2023)
ΕνΔΤΚ (% YoY)
Περίοδος: 6/2004-6/2024
Στοιχεία: μηνιαία
Μέσος Όρος: +2,0%
Διάμεσος: +1,6%
Μέγιστο: +12,1% (9/2022)
Ελάχιστο: -2,9% (11/2013)
Δημοσίευση: 9/7/2024
Επομ, δημ,: 9/8/2024
Προβλέψεις για το σύνολο του έτους – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Μαϊ-2024: 2024 2,8%, 2025 2,1%
Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), Eurobank Research,
