Στην Χερσόνησο της Κολοκύθας ή Σπιναλόνγκας στην περιοχή της Ελούντας, περπάτησε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου Λασιθίου την Κυριακή 23 Μαΐου 2021.
Τα μέλη του περιγράφουν την εμπειρία ως εξής "Μετά από τον πολύμηνο εγκλεισμό λόγω των περιοριστικών μέτρων, απολαύσαμε μια όμορφη και εύκολη διαδρομή, σε μια κοντινή αλλά άγνωστη σε πολλούς περιοχή. Το «Νησί» όπως τη λένε οι ντόπιοι, συνδυάζει ξεχωριστή φυσική ομορφιά, ιστορία που ξεδιπλώνεται σε σημαντικές ιστορικές περιόδους και εικόνες από το κοσμοπολίτικο θέρετρο της Ελούντας που έρχονται σε αντίθεση με την αγριάδα των ακαλλιέργητων σιτοχώραφων που διασχίζουμε.
Η πολυάριθμη ομάδα μας, από μέλη και φίλους του συλλόγου (αρκετοί μελλοντικοί συνοδοιπόροι μας ακολούθησαν για πρώτη φορά), ξεκίνησε από το Κανάλι, λίγο μετά τη γέφυρα, στο σημείο που βρίσκονται οι τρεις παλιοί ανεμόμυλοι. Εδώ βρίσκεται ο ισθμός του 'Πόρου', που κατασκευάστηκε το 1897 από τους Γάλλους συμμάχους για να ενωθεί η θάλασσα της Ελούντας με τον κόλπο του Μιραμπέλλου.
Αρχικά ακολουθήσαμε τον παραλιακό χωματόδρομο, που ξεδιπλώνεται παράλληλα με την ακτογραμμή, δίπλα στα γαλήνια νερά του κόλπου. Σύντομα στραφήκαμε Β.Δ, ακολουθώντας ανηφορικό, βραχώδες μονοπάτι, που περνά δίπλα από πετρόκτιστο ανακαινισμένο κτίσμα. Το μονοπάτι σε μεγάλο μήκος είναι οριοθετημένο με «τράφους», χτισμένους ξερολιθιά, σε μια προσπάθεια των παλιών ξωμάχων να συγκεντρώσουν και να αξιοποιήσουν τις αμέτρητες πέτρες που σκέπαζαν τα χωράφια τους. Ίχνη αγροτικής καλλιέργειας είναι εμφανή σε όλη την έκσταση της χερσονήσου. Υπάρχει ένα εκτενές δίκτυο μονοπατιών που οδηγούν σε χωράφια-μετόχια, αλώνια και αρκετές εγκαταλειμμένες αγροικίες. Η γη ανήκει σε ιδιώτες, όμως έχει χαρακτηριστεί από το 1970 ως «τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους» και με νεότερες υπουργικές αποφάσεις έχει οριοθετηθεί σαν "Α" αρχαιολογική ζώνη.
Η απαγόρευση της ανθρώπινης παρέμβασης επέτρεψε στην φυσική βλάστηση να ευδοκιμήσει, και σήμερα προσφέρει μια τυπική εικόνα πλούσιας μεσογειακής βλάστησης (χαρουπιές, σκίνοι, θαµνοκυπάρισσα, αγκαραθιές και θυμάρι). Το μοναδικό αυτό οικοσύστημα, που έχει έκταση περίπου 6.230 στρ. αποτελεί χώρο αναπαραγωγής για απειλούμενα είδη όπως µαυροπετρίτες και αιγαιόγλαρους. Η ακτογραμμή έχει μήκος 19,8χλμ και είναι ιδιαιτέρα εντυπωσιακή, καθώς εισχωρεί μέσα στη θάλασσα με σκουρόχρωμους βραχώδεις σχηματισμούς και άλλοτε υποχωρεί στη μανία των κυμάτων σχηματίζοντας γραφικούς, απάνεμους κόλπους.
Συνεχίζουμε από ανηφορικό μονοπάτι, που αρκετά συχνά στενεύει από αρωματικούς θάμνους που ξεπετάγονται ανάμεσα από τις πέτρες. Καθώς ανηφορίζουμε η θέα αποκαλύπτεται εντυπωσιακή με τα καταγάλανα νερά του «κόρφου της Ελούντας» να αστράφτουν κάτω από το εκτυφλωτικό φως του ήλιου, τον επιβλητικό ορεινό όγκο της Οξιάς που δεσπόζει ψηλά και τα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα που ξεχωρίζουν στο βάθος. Πριν φτάσουμε στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη, στριβούμε δεξιά και ακολουθούμε στενό, σηματοδοτημένο κατσικομονοπάτι μέχρι το εκκλησάκι του Αγίου Φωκά. Στον προαύλιο χώρο, στην σκιά που μας προσφέρουν οι πέτρινοι τοίχοι κάνουμε διάλλειμα για ανάπαυση και για να απολαύσουμε την θέα, την ηρεμία και τις μυρουδιές της φύσης.
Στην απέναντι ακτή στο νότιο άκρο της χερσονήσου διακρίνουμε το μικρό λατομείο «Βαγί», που μαζί με το μεγαλύτερο λατομείο στην «Πελεκητή» προμήθευαν για αιώνες πέτρα για τις οικοδομικές εργασίες στην περιοχή. Στην άκρη του ακρωτηρίου βρίσκεται και η «Ανατίναξη», το σημείο που οι Γερμανοί κατακτητές ανατίναξαν τα πυροβόλα τους με την λήξη του πολέμου.
Συνεχίζουμε από παραλιακό, βραχώδες μονοπάτι, που ξεδιπλώνεται πάνω από τα καταγάλανα νερά του κόλπου της Κολοκύθας. Στο βάθος δεσπόζει το «Γλαρονήσι», καταφύγιο των γλάρων ιδιαιτέρα την περίοδο που εκκολάπτουν τα αυγά τους, που λειτουργεί και σαν κυματοθραύστης προστατεύοντας τις δυο μικρές παραλίες του κόλπου. Μικρά ταχύπλοα διασχίζουν τον κόλπο πάνω σε ένα αυλάκι άσπρου αφρού, ενώ λίγοι προνομιούχοι απολαμβάνουν βουτιές στα βαθιά από πολυτελή γιώτ. Καταλήγουμε στην παραλία για δροσερές βουτιές στα πεντακάθαρα, γαλαζοπράσινα νερά.
Αναζωογονημένοι (παρά την αναγκαστική συγκράτηση για τις απαραίτητες προφυλάξεις λόγω κορονοιού) αφήνουμε πίσω μας την γραφική παραλία, περνάμε δίπλα από το ξωκλήσι του απόστολου Λουκά και από χωματόδρομο με εκπληκτική θέα του κόλπου, καταλήγουμε στην αφετηρία. Διανύσαμε λίγο περισσότερο από 8χλμ σε περίπου 3 ώρες, ανακαλύπτοντας τις άγνωστες ομορφιές του τόπου μας.
]
