Τα ουρλιαχτά "λύγισαν" τον Ψηλορείτη

Το νέο αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ «Τα ουρλιαχτά λύγισαν τον Ψηλορείτη», το τέταρτο στη σειρά, ιστορικού περιεχομένου, στα χρόνια της ναζιστικής υποδούλωσης της Κρήτης, των δημοσιογράφων Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη, βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσής του και σύντομα αναμένεται να τους παραδοθεί για να γίνει ο προγραμματισμός της παρουσίασης και των προβολών του. Και βέβαια η πρώτη παρουσίαση του ντοκουμέντου θα γίνει στα Σκούρβουλα της Μεσαράς τον προσεχή Αύγουστο, στο περιθώριο του εορτασμού της επετείου των ογδόντα χρόνων από τα αποτρόπαια εγκλήματα όπου δυνάμεις των κατακτητών θανάτωσαν στη θέση «Βιγλιά» του χωριού 36 κατοίκους, άμαχους και ανυπεράσπιστους, από τους οποίους οι 22 ήταν γυναίκες. 

Η γυναικοκτονία των Σκουρβούλων, στις 14 Αυγούστου 1944, ήταν η πολυπληθέστερη στα χρονικά των πολέμων και πραγματοποιήθηκε με την διαταγή της γερμανικής διοίκησης ως αντίποινα για τον θάνατο δυο Γερμανών στρατιωτών που περιέρχονταν τα χωριά της ρίζας και από σπίτια ζητούσαν και  έπαιρναν  τρόφιμα που μετέφεραν και μαγείρευαν στο αεροδρόμιο Τυμπακίου, όπου υπηρετούσαν. Η πλειοψηφία των νεκρών γυναικών προέρχονταν από τα Σκούρβουλα  ενώ θύματα υπήρξαν και από τα χωριά Μαγαρικάρι, Καμάρες, Κισσούς και Βιάννο.

Γυρίσματα στη Γρηγοριά με την Ελένη και τον Χριστόφορο Σοφουλάκη. Mιλάνε στην κάμερα του Παναγιώτη Δελαμάνη  και τους δημοσιογράφους για την εκτέλεση του πατέρα τους, λυράρη Κανάκη Κουκλινoύ.

Η Χριστίνα Ανδρουλάκη-Κυριακάκη στα Σκούρβουλα, ηλικίας ενός χρόνου στις εκτελέσεις, δε γνώρισε τη μάνα της που ήταν τότε έγκυος 3-4 μηνών. «Περιμένω», λέει σήμερα, « να πεθάνω να τη δω». 

ΜΕ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΜΠΙΡΣΙΜ

Η νέα παραγωγή είναι διάρκειας 34 λεπτών και έχει τη "σφραγίδα" του κορυφαίου σκηνοθέτη Τάσου Μπιρσίμ όπως είχαν και οι τρείς προηγούμενες των δημοσιογράφων ερευνητών ( Πυρπόληση γυναικών στην Καλή Συκιά, Το Αμάρι στις φλόγες, Από την Κρήτη στα κολαστήρια του θανάτου  Άουσβιτς). Το σενάριο έγραψε ο δημοσιογράφος Αντώνης Παντινάκης ενώ τη λαογραφική επιμέλεια έχει ο γνωστός λαογράφος Παναγιώτης Μυλωνάς. Με μουσική «ντύνουν» την ταινία το δημοφιλές ροκ συγκρότημα Magic De Spell και οι καλλιτέχνες της κρητικής  μουσικής Αλέξανδρος Αγγελάκης(Νάντης ) λύρα-τραγούδι και Γιάννης Γαντεδάκης και Νικηφόρος Βολανάκης λαούτο. Τους στίχους του τραγουδιού «Σκούρβουλα, ένα κερί στη μνήμη των αθώων» που αποδίδει το κρητικό συγκρότημα, έγραψε αποκλειστικά για τις βαρβαρότητες στα «Βιγλιά» ο στιχουργός της λαϊκής μας παράδοσης Γιώργης Σηφάκης (Σιμισακογιώργης).

Στην ταινία ακούγεται ακόμα μουσική και από το έργο του Αγγελάκη « Η τύρβη  του Νάντη».  Την διεύθυνση της φωτογραφίας  είχε ο Παναγιώτης Δελαμάνης ενώ γυρίσματα έκαναν και οι Κώστας Δημάκης,  που επιμελήθηκε και το μοντάζ του ντοκιμαντέρ, και Αντώνης Χριστοφοράκης . Τη φωτογραφία σε σκηνές της ταινίας επέλεξε η Μυρσίνη Γαλλιού, τα κείμενα αφηγήθηκε ο δημοσιογράφος Στέλιος Φωκάς και την γραμματειακή υποστήριξη είχε η Γιώτα Κλειτοράκη.

Είναι η πρώτη φορά που έρχεται στο φως, και σε γνώση του ευρύ κοινού, μια ακόμα θηριωδία των γερμανικών δυνάμεων κατοχής στο νησί, ας πέρασαν ογδόντα χρόνια, με θύματα στη μεγάλη τους πλειοψηφία γυναίκες. Στην ολοκλήρωση δημιουργίας του ντοκιμαντέρ συνέβαλε οικονομικά η Περιφέρεια Κρήτης και ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, που σε δήλωσή του τονίζει την ανάγκη γνώσης της ιστορίας μας «που διασώζει και φωτίζει το παρελθόν, γίνεται δάσκαλος για το παρών και προδιαγράφει το μέλλον με καλύτερες προοπτικές».

ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΡΦΑΝΙΑ

Η εκτέλεση των γυναικών στα Σκούρβουλα είναι η μεγαλύτερη σε αριθμό θυμάτων στα χρόνια της κατοχής στην Κρήτη, τονίζουν σε κοινή δήλωσή τους οι κύριοι Κανελλάκης και Παντινάκης. «Η νέα ταινία της Σύγχρονης Ιστορίας, βουτηγμένη μέσα στον πόνο και στη φρίκη», σημειώνουν, «προήλθε μετά από εκτεταμένες έρευνες σε βιβλιοθήκες και καταγραφές επιζώντων των αποτρόπαιων γεγονότων από το 2020 μέχρι και σήμερα.

Το ντοκιμαντέρ «Τα ουρλιαχτά λύγισαν τον Ψηλορείτη» έρχεται να αναδείξει μέσα από τη ζώσα μαρτυρία, μετά από ογδόντα χρόνια, ένα σκληρό και απάνθρωπο γεγονός που πρωταγωνίστησαν και πάλι οι Γερμανοί κυρίαρχοι σε βάρος του άμαχου πληθυσμού και να καταδείξει την ναζιστική αγριότητα του πολέμου στην Κρήτη, περισσότερο σε γυναίκες των Σκουρβούλων και της περιοχής, κατά των οποίων έστρεψαν με τέτοιο μένος τα αντίποινά τους. Λίγους μήνες πριν, μην ξεχνάμε, η γερμανική παντοδυναμία υπέστη διεθνώς ένα ισχυρό πλήγμα στη στρατιωτική της ισχύ με την απαγωγή του στρατηγού  Κράιπε από Άγγλους και Έλληνες κομάντο…»

Στην ταινία αφηγούνται συνολικά δεκατρείς κάτοικοι από τα Σκούρβουλα, τις Καμάρες, τη Γρηγοριά και το Μαγαρικάρι που αναφέρονται στις συνθήκες σύλληψης και εκτέλεσης των γονιών των, αλλά και στις ανυπέρβλητες, πολλές φορές, δυσκολίες της επιβίωσής τους μέσα σε ένα περιβάλλον που απουσίαζαν η μητρική στοργή και η πατρική αγάπη. «Είναι μια πληγή που παραμένει ανοιχτή και θα μας πληγώνει μέχρι να αναπνέουμε», σημειώνουν και σήμερα ακόμα με βουρκωμένα μάτια.

Στην κεντρική φωτογραφία διακρίνεται το μνημείο των πεσόντων στην ομαδική εκτέλεση στα Σκούρβουλα της Μεσαράς. Στη γυναίκα στην αντίσταση είναι αφιερωμένο το άγαλμα που φιλοτέχνησε η πολυβραβευμένη γλύπτρια Ασπασία Παπαδοπεράκη.