Στο φαράγγι της Κριτσάς ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου

Στο φαράγγι της Κριτσάς,  το φαράγγι της 'γειτονιάς' μας - όπως αναφέρει η σχετιή ανακοίνωση του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου - περπατήσαμε την Κυριακή 20 Ιουνίου 2020, σε μια εύκολη, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κυκλική πεζοπορία, διάρκειας 4 ωρών.

Το επιβλητικό (αν και άγνωστο σε πολλούς συντοπίτες μας) φαράγγι της Κριτσάς ή του Χαυγά, ξεκινά βόρεια από το κεφαλοχώρι της Κριτσάς, οδηγεί βαθιά προς τους ορεινούς όγκους των Λασιθιώτικων βουνών και καταλήγει στις Τάπες. Έχει μήκος 13 χιλιόμετρα, τα πρανή του είναι κάθετα, φτάνουν σε ύψος 100 μέτρων και στο στενότερο τμήμα του έχει πλάτος 1,5 μέτρο. Το στενό πέρασμα του ‘Χαυγά’, στην είσοδο του φαραγγιού κοντά στην Κριτσά, είναι κατάφυτο από φουντωτά δέντρα και θάμνους, ενώ από τα πρώτα κιόλας μέτρα το φαράγγι εντυπωσιάζει με την ξεχωριστή ομορφιά του. Τα κάθετα βραχώδη πρανή που φιλοξενούν πολλά ενδημικά φυτά και διάφορα είδη πουλιών, αλλά και οι ογκώδεις γκριζόλευκοι βράχοι στην κοίτη που έχουν λειανθεί και σμιλευτεί από τη ροή του νερού, μαγεύουν τον περιπατητή! Το φαράγγι προσφέρει και την δυνατότητα επιλογής διαφορετικού βαθμού δυσκολίας στην διάσχιση του, καθώς υπάρχουν διαφορετικά σημεία εξόδου και δυνατότητα επιστροφής στην αφετηρία από χωματόδρομο και μονοπάτι.

            Η ομάδα μας επέλεξε την μακρύτερη διαδρομή: διασχίσαμε το φαράγγι περπατώντας στην κοίτη του χειμάρρου, φτάσαμε κοντά στον ημιορεινό οικισμό Τάπες και επιστρέψαμε στην αφετηρία από μονοπάτι και χωματόδρομους που ακολουθούν πορεία παράλληλη με το φαράγγι. Νωρίς το πρωί της Κυριακής ξεκινήσαμε από το κεφαλοχώρι της Κριτσάς, από το parking. Διασχίσαμε την γειτονιά 'Κουκίστρες', με τα γραφικά σοκάκια και τις λουλουδιασμένες αυλές. Μετά από σύντομης διάρκειας περπάτημα σε στενό κατηφορικό μονοπάτι φτάσαμε στη είσοδο του φαραγγιού, με το ‘στόμιο του Χαυγά’ να ξεχωρίζει από μακριά, καθώς κόβει στα δυό τα Λασιθιώτικα βουνά οδηγώντας τα νερά της βροχής προς τη θάλασσα.

            Στην αρχή τα πρανή είναι ανοιχτά και η βλάστηση πυκνή. Ξεχωριστά εντυπωσιακές οι ανθισμένες λυγαριές και οι φορτωμένες ρόδινα άνθη πικροδάφνες. Πολύ σύντομα τα τοιχώματα στενεύουν και σε αρκετά σημεία είναι τόσο στενά που εύκολα ακουμπάς και τις δυο τους πλευρές απλώνοντας τα χέρια σου. Οι βράχοι γίνονται ψηλότεροι, υπάρχουν αρκετοί μονόλιθοι και στενά περάσματα και απαιτείται 'σκαρφάλωμα'. Στα δύσκολα σημεία έχουν γίνει παρεμβάσεις και η ανάβαση διευκολύνεται από ‘πιασίματα’ φτιαγμένα από ατσάλινες βέργες που έχουν σφηνωθεί βαθιά μέσα στους βράχους, ενώ έχουν δημιουργηθεί υποτυπώδη σκαλοπάτια με πέτρες και βράχια στα στενά περάσματα και βοηθητικά σκοινιά.

            Ακόμα και η φύση έχει φροντίσει να μας διευκολύνει, καθώς στο σημείο της ‘Κολύμπας’ που το χειμώνα συγκέντρωνε πολύ νερό και ήταν αδιάβατο, έχει πλέον εξαφανιστεί, καθώς πριν από κάμποσα χρόνια έπεσε από ψηλά ένας τεράστιος βράχος που κάλυψε την κοιλότητα. Στην συνέχεια το νερό ανέλαβε να μεταφέρει μικρές και μεγάλες πέτρες για να ‘στρώσει’ ένα εύκολα προσβάσιμο μονοπάτι. Το τοπίο έγινε αγνώριστο, η ‘Κολύμπα’ ανήκει πια στο παρελθόν και μόνο οι πιο παλιοί στην ομάδα αναγνωρίζουν το σημείο και θυμούνται περιπετειώδη επεισόδια από παλιότερες πορείες.

            Ξεχωριστά εντυπωσιάζουν τα επιβλητικά βράχια στα πρανή με τα αλλόκοτα σχήματα. Ξεχωρίζει η ‘γάτα’, ένας ορθόστητος, κάθετος βράχος που θυμίζει έντονα το γνωστό αιλουροειδές και είναι σαν να εποπτεύει το φαράγγι με τα πετρωμένα μάτια του και τα στητά αυτιά του. Χρώματα και μοσκοβολιές από φασκόμηλο, θυμάρι, ρίγανη, φλισκούνι, δίκταμο, απήγανο, αρωματίζουν το περπάτημα μας. Αρκετές φορές στα στενά περάσματα καθυστερούμε, καθώς πρέπει αναγκαστικά να περιμένουμε ο ένας πίσω από τον άλλο και να χρησιμοποιούμε για ασφάλεια τα 'πιασίματα' για στήριξη ή σαν σκαλοπάτια.

            Συνεχίζουμε ανηφορικά προς την έξοδο κοντά στις Τάπες, με τα τοιχώματα να χαμηλώνουν, την κοίτη του φαραγγιού να φαρδαίνει και τους βράχους να γίνονται ολοένα και μικρότεροι, ώσπου σχηματίζεται μια όμορφη κοιλάδα με ελαιώνες. Κάνουμε το καθιερωμένο διάλειμμα κάτω από ένα τεράστιο σκιερό δέντρο και συνεχίζουμε από το ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί έξω από το φαράγγι. Το μονοπάτι ακολουθεί πορεία παράλληλη με το φαράγγι και σε αλλοτινούς καιρούς ήταν η οδική αρτηρία που συνέδεε τα δυο χωριά. Σήμερα παραμένει ευδιάκριτο, αν και στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι κατεστραμμένο.

            Συνεχίζουμε από κατηφορικό μονοπάτι και χωματόδρομο, με τη ζέστη να γίνεται πιο έντονη όσο πλησιάζει το μεσημέρι, μέχρι που βλέπουμε από μακριά την Κριτσά. Καταλήγουμε στην αφετηρία έχοντας διανύσει 10,6 χλμ με υψομετρική διαφορά 476μ και ανανεώνουμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή.