"Όργωσε" την Κρήτη η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος - "Τα παιδιά να σπάσουν τον κύκλο του εκφοβισμού"

Ήταν μια εβδομάδα ... γεμάτη με πληροφορία, ενημέρωση, συζήτηση και προβληματισμό σε σχέση με θέματα διαδικτυακής κακοποίησης και εκφοβισμού παιδιών και εφήβων αυτή που πέρασε, με τον ψυχολόγο της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, Αστυνόμος Α' Υγειονομικού, Δρ. Γεώργιο Νάκο να "οργώνει" την Κρήτη μαζί με το Αυτοτελές Γραφείο Ισότητας της Περιφέρειας Κρήτης, επισκεπτόμενος σχολεία και συλλόγους και μιλώντας για ζητήματα που μπορεί από μαθητές να αντιμετωπίζονται ως "πλάκα", αλλά ήδη αρκετές φορές υποθέσεις τέτοιες έχουν πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης.

Γιατί, είτε πρόκειται για ένα "challenge", είτε κάποιος θεωρήσει ότι θα έχει ... πλάκα να αλλοιώσει μια φωτογραφία και να τη διακινήσει, είτε ένας έφηβος αποφασίσει να συναντήσει τον διαδικτυακό του φίλο, το αποτέλεσμα έχει αρνητικό πρόσημο: διαδικτυακός εκφοβισμός, διαδικτυακή κακοποίηση, παιδική πορνογραφία ... και πόσα ακόμη, υποθέσεις των οποίων οι "πρωταγωνιστές" ολοένα και συχνότερα περνούν το κατώφλι των δικαστικών λειτουργών.

"Στο Διαδίκτυο δεν υπάρχει πλάκα, δεν υπάρχει "δεν το εννοούσα", δεν υπάρχει το ότι "θα το στειλω και θα το διαγράψω" ή "θα το στείλω και δε θα βρεθώ". Ό,τι ανέβει στο Διαδίκτυο δε θα κατέβει και δεν υπάρχει ανωνυμία, καθώς υπάρχει το ηλεκτρονικό μας ίχνος" - λέει στο Cretalive o κ.Νάκος, σημειώνοντας πως άλλες φορές πρόκειται για εξύβριση, άλλες για δυσφήμηση, ακόμη και για πορνογραφία ανηλίκων, καθώς "οτιδήποτε προσβάλλει τη γενετήσια προσωπικότητα του ανήλικου, είτε είναι φωτογραφία, βίντεο, ακόμη και αλλοιωμένο να είναι, πρόκειται για πορνογραφία ανηλίκου". "Δε σπάμε πλάκα στο Διαδίκτυο, ούτε μειώνουμε τον άλλο στο Διαδίκτυο. Έχουμε περάσει στο hate speech, στη ρητορική μίσους και αρκεί κάποιος να πάρει μια φωτογραφία μας να κάνει ένα ψεύτικο προφίλ είτε στο instagram, είτε στο tiktok κι απο εκεί και πέρα να αρχίσει να μιλάει άσχημα" - αναφέρει ο κ.Νάκος. 

Ο Γ.Νάκος αναφέρει ότι η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ., μόνο το 2023 δέχτηκε στο τηλέφωνο 11188 του Κέντρου Διαχείρισης Διαδικτυακού Κινδύνου cyber alert - το οποίο λειτουργεί σε 24ωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα - πάνω από 91.000 κλήσεις και έχει διαχειρισθεί πάνω από 11.000 υποθέσεις. Όσον αφορά στην υλοποίηση ενημερωτικών δράσεων το 2023 δέχτηκε 830 αιτήματα από όλη την Ελλάδα και πραγματοποιήσε πάνω από 600 ημερίδες σε σχολεία και φορείς.

"Μπορέσαμε και ανταποκριθήκαμε στις προσκλήσεις που δεχτήκαμε από την Κρήτη. Η γνωριμία μας είχε ξεκινήσει τον Νοέμβριο του 2023, σε ενημερώσεις με θέμα τη συναίνεση στο Διαδίκτυο" - λέει ο ίδιος, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα βρέθηκε στον Άγιο Νικόλαο, το Ρέθυμνο, το Τζερμιάδο, το Πέραμα Μυλοποτάμου και τις Ασίτες όπου έκλεισε η δεύτερη εβδομάδα ενημέρωσης.

"Πρέπει να υπάρχει συνεργασία όλων των πλευρών. Το παιδί πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο του Υπ.Παιδείας, του Υπ.Προστασίας του Πολίτη και φυσικά της οικογένειας" - αναφέρει ο κ.Νάκος τονίζοντας ότι "η άγνοια κινδύνου λόγω της μικρής ηλικίας, η αφέλεια" μπορεί να αποδειχθούν καταλυτικές στον ψηφιακό κόσμο. "Μπορεί μέσω ενός διαδικτυακού παιχνιδιού ή μιας πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, ο δράστης να πλησιάσει το παιδί" - τονίζει ο Ψυχολόγος της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, και προσθέτει πως οι γονείς πρέπει να είναι δίπλα στο παιδί και "να μην είναι το διαδίκτυο ο ψηφιακός κηδεμόνας του παιδιού". 

"Δε ζητάμε από τους γονείς να γίνουν ούτε tiktokers, ούτε influencers, ούτε youtubers" - εξηγεί ο ίδιος. Σημειώνει όμως ότι μέσω των ενημερωτικών δράσεων οι γονείς μαθαίνουν για τους κινδύνους στο Διαδίκτυο, προκειμένου να προστατεύσουν τόσο τα παιδιά τους όσο και τους εαυτούς τους.

Γονείς vs. παιδιά... σημειώσατε 2! - "Κλειδί" η εμπιστοσύνη

Κι αν τα παιδιά ... παίζουν την τεχνολογία "στα δάχτυλα", γνωρίζουν εφαρμογές, youtubers και challenges πιο καλά κι από ... την ιστορία της Γ' Δημοτικού, δεν ισχύει το ίδιο με τους γονείς.

"Υπάρχει ένα τεχνολογικό χάσμα ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Οι γονείς δεν ξέρουν όλες τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά και αυτό το χάσμα προσπαθούμε να γεφυρώσουμε" - εξηγεί ο κ.Νάκος.

Στις ενημερώσεις παρουσιάζονται υποθέσεις, χωρίς να προσδιορίζονται λεπτομέρειες για το που συνέβη, καθώς όπως σημειώνει "το διαδίκτυο δεν έχει γεωγραφικό μήκος και πλάτος" και δεν έχει σημασία τι έγινε και που, αλλά το πως θα επιτευχθεί η πρόληψη. "Για εμάς οτιδήποτε έχει σχέση με παιδί είναι κατεπείγον και εξαιρετικά σημαντικό" - τονίζει ο Ψυχολόγος της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και σημειώνει πως μέσω των ενημερώσεων, οι γονείς πληροφορούνται για την εποπτεία ανηλίκου και την παραμέληση εποπτείας ανηλίκου, για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, για όσα πρέπει να γνωρίζουν για το Διαδίκτυο αλλά και σύνθετα και δύσκολα ζητήματα γονεϊκότητας όπως είναι η καλλιέργεια εμπιστοσύνης μεταξύ του γονιού και του παιδιού. 

"Ενημερώνουμε παιδιά και γονείς, συζητάμε μαζί τους"- προσθέτει ο ίδιος, τονίζοντας πως δεν πρόκειται για μια παρουσίαση, αλλά για έναν διαδραστικό διάλογο. "Το πιο σημαντικό είναι ότι τα παιδιά έχουν φωνή, κι εμείς είμαστε δίπλα τους: για να το πούν, να μην το υποστούν" - τονίζει ο Γ.Νάκος και παραπέμπει σε ανθρώπους που πάντα "είναι εκεί", ένα άτομο από το οικογενειακό περιβάλλον, ένας εκπαιδευτικός, ένας άνθρωπος στον οποίο το παιδί θα μιλήσει και θα ζητήσει βοήθεια. "Το σημαντικό είναι τα παιδιά να μάθουν να μιλάνε για να προστατεύσουν την ίδια τους τη ζωή, το ίδιο τους το μέλλον" - εξηγεί ο κ.Νάκος.

"Τα παιδιά πρέπει να ενδυναμωθούν και να μην ψάχνουν την αυτοπεποίθηση και την αναγνώριση από ένα διαδικτυακό φίλο αλλά μέσα από την ίδια τους την οικογένειά . Το παιδί πρέπει να εμπιστεύεται τον γονέα και να μην ζητάει από άλλον την αναγνώριση και την τόνωση" - αναφέρει ο ίδιος και σημειώνει πως το λεγόμενο "grooming" - η προσέγγιση ενός παιδιού - γίνεται σε παιδιά που είναι απομονωμένα, που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, που δεν τυγχάνουν αναγνώρισης για ό,τι κάνουν. Ο "άγνωστος διαδικτυακός φίλος" έρχεται να καλύψει αυτά τα κενά, τονώνοντας την αυτοπεποίθηση, μειώνοντας τις αναστολές του παιδιού και κερδίζοντας τελικά την εμπιστοσύνη του.

"Ξαφνικά βλέπουμε το παιδί να απομονώνεται στον ψηφιακό κόσμο και να μιλάει διαδικτυακά, αδιαφορώντας για την πραγματική ζωή. Είναι ένας "αγώνας δρόμου" που πρέπει να κάνουν οι γονείς για να στηρίξουν τα παιδιά τους από μικρή ηλικία" - αναφέρει εμφατικά ο Γ.Νάκος. Τονίζει, μάλιστα, ότι ο γονιός πρέπει να καταστήσει ξεκάθαρο στο παιδί ότι "δεν είναι ότι δεν εμπιστεύεται το παιδί, αλλά ότι δεν εμπιστεύεται εκείνους που βρίσκονται στον διαδικτυακό κόσμο".

Τα παιδιά "καθρέπτης" των γονιών 

Μπορεί οι νουθεσίες και οι προτροπές να ... μην πιάνουν τόπο, όμως είναι κοινός τόπος ότι τα παιδιά εξελίσσονται κατ'εικόνα και καθ'ομοίωση των γονιών τους. Ο Γ.Νάκος τονίζει το θέμα του μιμητισμού και σημειώνει ότι το παιδί βλέπει τη δική μας διαδικτυακή συμπεριφορά - αν τηρούμε πρότυπα ασφαλείας, αν δε δεχόμαστε αιτήματα φιλίας από οποιονδήποτε - και μέσω του διαλόγου, ο "σπόρος" της εμπιστοσύνης αλλά και της προσοχής στο διαδίκτυο μπορεί να "ριζώσει".

Το πιο σημαντικό, αυτό στο οποίο στόχευαν και οι ενημερωτικές εκδηλώσεις που διοργάνωσε το Αυτοτελές Γραφείο Ισότητας της Περιφέρειας Κρήτης σε συνεργασία με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εκγλήματος είναι "να μην αφήνει το παιδί τον κύκλο εκφοβισμού και εξαναγκασμού να επαναλαμβάνεται".

Ο Δρ.Γ.Νάκος ξεκάθαρα σημειώνει: "Πρέπει το παιδί να πάρει το θάρρος να μιλήσει - γι'αυτό πάμε στα σχολεία, για να αντιληφθούν ότι είμαστε δίπλα τους. Ένα τηλεφώνημα μπορούν να πάρουν, για να γίνει η αρχή. Κι αν γίνει η αρχή, μπορεί να γίνει η αλλαγή"...

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη