Ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου στο Αζιλακόδασος

Το Αζιλακόδασος, ένα σπάνιο δάσος της Μεσογείου, διέσχισε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την τελευταία μέρα του Οκτώβρη. Την Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021, μοιραστήκαμε μια φυσιολατρική πεζοπορία, απολαμβάνοντας τις μοναδικές εικόνες, μυρωδιές και την ηρεμία ενός από τα λίγα δάση που έχουν απομείνει με αζίλακες. 

Το Αζιλακόδασος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της  οροσειράς της Δίκτης, στους πρόποδες της Σελένας και είναι από τα ελάχιστα δάση που υπάρχουν στην περιοχή της Μεσογείου. ΄Εχει έκταση περίπου 2.000 στρέμματα και είναι κατάφυτο από πανύψηλα δέντρα του γένους Quercusilex, ένα σπάνιο δέντρο μεταξύ βελανιδιάς και πρίνου, που συναντάται στα ορεινά της Κρήτης και κάποιων νησιών του Αιγαίου. Η κρητική ονομασία του δέντρου είναι ‘Αζίλακας’, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ονομάζεται Αριά ή Άριος Δρυς. Στην Κρήτη, εκτός από την περιοχή του  Βραχασίου, πληθυσμοί αζιλάκων συναντώνται στο δάσος του Ρούβα και στην Γεωργιούπολη. Στην υπόλοιπη Ελλάδα δάσος με αζιλακόδενδρα υπάρχει στην Ικαρία (δάσος Ράντη) και σε μικρότερους αριθμούς σε άλλα νησιά του Αιγαίου. Είναι ανθεκτικό σε ακραίες συνθήκες, με εξαιρετική προσαρμογή στις οικολογικές συνθήκες της Μεσογείου και φυτρώνει σε φαράγγια και στις όχθες ποταμών και ρυακιών. Ο Αζίλακας είναι αειθαλές δέντρο που φτάνει μέχρι τα 25 μ. με λείο φλοιό και ωοειδή, λογχοειδή φύλλα, με ελαφρά οδοντωτές άκρες. Τα βελανίδια του είναι πικρά, με χνουδωτά λέπια και χρησιμοποιούνται για χοιροτροφή. Το ξύλο του είναι ιδιαίτερα σκληρό και ανθεκτικό και στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή πλοίων και σπιτιών. 

Η πεζοπορική διαδρομή μας ξεκίνησε σε κοντινή απόσταση από το Κράσι, το όμορφο Ηρακλειώτικο χωριό που βρίσκεται φωλιασμένο στις βορειοδυτικές υπώρειες του όρους Σελένα, σε υψόμετρο 600μ. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού είναι η ‘Μεγάλη Βρύση’, μια πηγή με άφθονο δροσερό νερό που κατεβαίνει από την Δίκτη και ο χιλιόχρονος πλάτανος με τον πελώριο κορμό που σκιάζει την φιλόξενη πλατεία.

Παρακάμπτουμε το χωριό και ακολουθώντας αγροτικούς δρόμους, κατευθυνόμαστε Β.Α στους πρόποδες του βουνού, περίπου 2χλμ μακριά από το Κράσι. Περπατούμε αρχικά σε χωματόδρομο και στη συνέχεια σε μονοπάτι με ελαφρά ανηφορική κλίση, ακολουθώντας την κατεύθυνση  που υποδεικνύει η ξύλινη πινακίδα προς το δάσος και την ‘Χαμοπρίνα’. Ξεκινούμε από υψόμετρο 602μ. και κατευθυνόμαστε προς το μικρό πλάτωμα στις παρυφές της Σελένας. Το στενό, γεμάτο πέτρες μονοπάτι ελίσσεται ανάμεσα σε χαμηλούς αρωματικούς θάμνους και σε αρκετό μήκος του είναι ιδιαιτέρα ‘περιποιημένο’ με λιθόκτιστα πελεκητά σκαλοπάτια. Αρκετά συχνά θεόρατα πουρνάρια ξεπετάγονται ανάμεσα από τους θάμνους, σπάζοντας την μονοτονία και εντυπωσιάζοντας με το επιβλητικό τους ύψος. Συνεχίζουμε πάνω στο πετρώδες μονοπάτι, ανάμεσα σε φρύγανα και ριζωμένους γκρίζους βράχους.

Οι πρώτοι αζίλακες κάνουν σταδιακά την εμφάνιση τους, σκορπισμένοι ανάμεσα στα βράχια της βουνοπλαγιάς. ΄Οσο προχωρούμε τα δέντρα γίνονται όλο και περισσότερα και μετά από πορεία συνολικά μιας ώρας βρισκόμαστε μέσα στο δάσος, περιτριγυρισμένοι από πανύψηλα, φουντωτά δέντρα.  Διασχίζουμε το Αζιλακόδασος απολαμβάνοντας την διαδρομή, παρότι η θέα προς την βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης είναι περιορισμένη λόγω της συννεφιάς. ΄Οταν η ορατότητα είναι καλή διακρίνονται ανάμεσα από τα δέντρα η Χερσόνησος, τα Μάλλια, το Σίσι και η Μίλατος. Απολαμβάνουμε την μοναδική ομορφιά του δάσους, περπατώντας κάτω από τους αζίλακες. Ο χειμώνας έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του μέσα στο δάσος με την έντονη υγρασία και την μυρωδιά από το βρεγμένο χώμα, τις σταγόνες πάνω στα φύλλα και τα καταπράσινα βρύα, που καλύπτουν σαν απαλό βελούδο τους κορμούς των δέντρων και τα βράχια.

Κάνουμε στάση κάτω από πανύψηλα δέντρα για ξεκούραση και για να αποτυπώσουμε στην μνήμη μας τις μοναδικές όμορφες εικόνες που προσφέρει η ορεινή λασιθιώτικη φύση. Περπατάμε μέσα στο δάσος ακολουθώντας ελεύθερη πορεία ανάμεσα από τους αζίλακες. Η πεζοπορία μέσα στο δάσος είναι εύκολη και ευχάριστη, όμως τα μονοπάτια δεν είναι ευδιάκριτα και εύκολα μπορείς να χαθείς.

Από την είσοδο μας στο δάσος, πυκνή ομίχλη έχει αρχίσει να σκεπάζει τα πάντα γύρω μας. Όσο προχωράμε βαθύτερα η ομίχλη πυκνώνει και η αίσθηση της υγρασίας γίνεται πιο έντονη. Τα δέντρα ξεπροβάλλουν αλλόκοτα ανάμεσα από την ομίχλη, με το περίγραμμα τους να αποκτά μυστηριώδη σχήματα. Η ομίχλη μας συνοδεύει και μετά την έξοδο μας από το δάσος, μέχρι να ανηφορίσουμε ψηλότερα.

Πεζοπορούμε μέσα στο Αζιλακόδασος για 2,5 περίπου ώρες, ακολουθώντας πορεία προς τον νότο. Καταλήγουμε στην βόρεια πλευρά της Σελένα και ακολουθούμε το μονοπάτι που οδηγεί στο οροπέδιο του Νίσυμου. Συνεχίζουμε κατηφορικά από το μονοπάτι που καταλήγει στον ΄Αγιο Γεώργιο τον Βραχασώτη και φτάνουμε στην αφετηρία μετά από μια περίπου ώρα. Στην κυριακάτικη εξόρμηση μας διανύσαμε περίπου 10χλμ, καλύπτοντας υψομετρική διαφορά 456μ  σε 5 ώρες. Περισσότερες πληροφορίες για την πεζοπορία και το δάσος, φωτογραφίες, βίντεο, χάρτης διαδρομής στο blog του συλλόγου Πεζοπορία στο ΑΖΙΛΑΚΟΔΑΣΟΣ.