Καρδιακή ανακοπή και αιφνίδιος καρδιακός θάνατος - Αιτίες και πρόληψη

ΟΡΙΣΜΟΙ:

Καρδιακή ανακοπή είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία η καρδιά χάνει αιφνιδίως την ικανότητα λειτουργίας της οδηγώντας σε αιμοδυναμική κατάρρευση του ατόμου. Εάν δεν αναταχθεί οδηγεί στον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.

Ως αιφνίδιος θάνατος ορίζεται το θανάσιμο γεγονός που εκδηλώνεται αιφνίδια και χωρίς παρουσία τραυματισμού εντός μίας ώρας από την έναρξη συμπτωμάτων,σε ένα άτομο που μέχρι εκείνη τη στιγμή φαινόταν υγιές (1) 

Όταν ο αιφνίδιος θάνατος αποδίδεται σε νόσο της καρδιάς ή σε περιπτώσεις που η αυτοψία αποδείξει υπάρχουσα καρδιακή νόσο ή δεν αποδείξει μη καρδιακή αιτία θανάτου τότε ο αιφνίδιος θάνατος ονομάζεται αιφνίδιος καρδιακός θάνατος(2). 

Υποκατηγορία του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου αποτελεί το σύνδρομο αιφνίδιου αρρυθμιολογικού θανάτου όπου η αυτοψία δεν αποδεικνύει ύπαρξη καρδιακής νόσου ή άλλης αιτίας , οπότε και ο θάνατος αποδίδεται σε αρρυθμιολογική αιτία(2).

Οι ορισμοί αυτοί αφορούν άτομα ηλικίας > 1 έτους. 

Όλες οι παραπάνω καταστάσεις δεν αποτελούν νόσους αλλά αποτελούν το αποτέλεσμα υποκείμενων  παθήσεων

ΑΙΤΙΑ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

H πλειονότητα των περιπτώσεων αιφνιδίου θανάτου οφείλονται σε υποκείμενη καρδιολογικη νόσο, δηλαδή αποτελούν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.

Ως συχνότερη αιτία αιφνιδίου καρδιακού θανάτου  καταγράφεται η στεφανιαία νόσος, αποτελώντας περίπου το 75-80% των περιπτώσεων. Άλλες αιτίες αιφνίδιου καρδιακού θανατού αποτελούν οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αγγείων,τα αρρυθμιολογικά σύνδρομα(π.χ. σύνδρομο Brugada, σύνδρομο long QT κ.α.), οι μυοκαρδιοπάθειες (π.χ. διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνος δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας) , η μυοκαρδίτιδα, οι βαλβιδοπάθειες(με σημαντικότερη τη στένωση της αορτικής βαλβίδας) καθώς και η οποιασδήποτε αιτιολογίας καρδιακή ανεπάρκεια. 

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ:

Η καρδιακή ανακοπή σε εξωνοσοκομειακούς χώρους έχει πολύ χαμηλό ποσοστό επιβίωσης.

Σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής μοναδική αντιμετώπιση αποτελεί η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και η χρήση απινιδωτή. Σημαντικό  ρόλο στην επιβίωση από ανακοπή διαδραματίζει η έγκαιρη έναρξη της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης και η απινίδωση όταν ενδείκνυται. Γι αυτό το λόγο η εκπαίδευση του γενικού πληθυσμού καθώς και η τοποθέτηση αυτόματων απινιδωτών σε δημόσιους χώρους είναι μείζονος σημασία.

ΠΡΟΛΗΨΗ:

Μοναδικό μέσο μείωσης της πιθανότητας αιφνιδίου καρδιακού θανάτου αποτελεί η διάγνωση των υποκείμενων αιτιών και η πρόληψη της εμφάνισης αυτών. Συχνά η καρδιακή ανακοπή και ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελούν την πρώτη εκδήλωση υποκείμενης νόσου την ύπρξη της οποίας το άτομο αγνοεί, χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε συμπτωματολογία. Βασικό ρόλο αποτελεί η εξέταση και καθοδήγηση από καρδιολόγο. 

-Για τη στεφανιαία νόσο σημαντικότατης σημασίας είναι η τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου (αποφυγή καπνίσματος, υγιεινή διατροφή, ρύθμιση αρτηριακής υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας και σακχάρου). Για τη διάγνωση και θεραπεία της νόσου βασικό ρόλο διαδραματίζει η στεφανιογραφία και η επαναιμάτωση(αγγειοπλαστική ή χειρουργείο καρδιάς).

-Στα αρρυθμιολογικά σύνδρομα η διάγνωση βασίζεται σε ηλεκτροκαρδιογραφικό έλεγχο ή/ και στην ηλεκτροφυσιολογική μελέτη ώστε να εντοπιστούν άτομα αυξημένου κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο. 

-Στις δομικές παθήσεις και βαλβιδοπάθειες τη βάση της διάγνωσης αποτελεί η απεικόνιση (εξέταση με triplex καρδιάς ή και νέες τεχνικές όπως μαγνητική ή αξονική καρδιάς).

Σε όλες τις περιπτώσεις εξετάζεται η ένδειξη για εμφυτεύσιμο απινιδωτή που θα μπορούσε να αποτρέψει τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο. 

 

 

             Κοντοπόδης Ελευθέριος                                        Καχριμάνη Μαρία

             Επεμβατικός Καρδιολόγος                                    Καρδιολόγος

 

Καρδιολογικό Ιατρείο

Ιδιωτικής Κλινικής Creta InterClinic

Μέλος του Ομίλου HHG

Μίνωος 63, 713 04, Ηράκλειο Κρήτης

Τηλ. Καρδιολογικού Ιατρείου: 2810 373814 (08.00 -16.00 καθημερινά)

Τηλ. κέντρο: 2810 373800

Fax: 2810 314900

www.cic.gr, e-mail:[email protected]