ΚΡΗΤΗ
Κ. Σπυριδάκη: Νομοσχέδιο χωρίς αποτύπωμα, για τον Τουρισμό
«Ένας τίτλος εμβληματικός, «λίγο από όλα» και ένα νομοσχέδιο χωρίς αποτύπωμα σοβαρών αλλαγών στον Τουρισμό, αναχρονιστικό, με φωτογραφικές διατάξεις, χωρίς να απαντάει στα σοβαρά προβλήματα του Τουρισμού»
Ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, τοποθετήθηκε η Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού, κα Κατερίνα Σπυριδάκη, κατά τη συζήτηση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Τουρισμού με θέμα: «Ενίσχυση των τουριστικών υποδομών και της τουριστικής εκπαίδευσης, επικαιροποίηση του πλαισίου άσκησης του επαγγέλματος των ξεναγών και των χρονομεριστικών μισθώσεων, ρυθμίσεις τουριστικών φορέων και άλλες διατάξεις για την ενίσχυση του τουρισμού».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ομιλίας:
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρία Υπουργέ ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Είναι το δεύτερο Νομοσχέδιο Τουρισμού, μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023, που εισάγει η Κυβέρνηση προς ψήφιση. Το πρώτο έφερε έναν πολλά υποσχόμενο τίτλο: «Διατάξεις για την ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης». Ένα νομοσχέδιο που ελάχιστα συνεισέφερε στο στόχο για επίτευξη ενός βιώσιμου και αειφόρου Τουρισμού, με προσαρμοστικότητα σε τυχόν αλλαγές και με ανθεκτικότητα στις κρίσεις.
Αναπτύξαμε και τότε όπως και τώρα τη διαφορετική φιλοσοφία μας αλλά και το πολιτικό μας σχέδιο για το μείζον θέμα της Τουριστικής Ανάπτυξης, για το παρόν και το μέλλον του Ελληνικού Τουρισμού. Επισημάναμε την ανάγκη ενός ολιστικού σχεδίου για έναν τουρισμό βιώσιμο και αειφόρο, στο πλαίσιο μιας δίκαιης ανάπτυξης, με σεβασμό στο περιβάλλον και στις ανάγκες του ανθρώπου. Τονίσαμε ότι με επείγουσες ρυθμίσεις αναγκών, fast track νομοθετήσεις και χωρίς διάλογο δεν επιτυγχάνουμε τίποτε.
Η Κυβέρνηση δε μας άκουσε τότε. Από ότι φαίνεται δε μας ακούει και τώρα.
Και ενώ ενδιάμεσα μας έχετε φέρει διατάξεις τουρισμού σε αλλά νομοσχέδια ένθετα
και χωρίς αρχή, μέση και τέλος, σήμερα, συζητούμε το δεύτερο νομοσχέδιο, που φέρει άλλον έναν μακροσκελή τίτλο. Έναν τίτλο εμβληματικό, «λίγο από όλα» και ένα νομοσχέδιο χωρίς αποτύπωμα σοβαρών αλλαγών στον Τουρισμό, αναχρονιστικό, με φωτογραφικές διατάξεις, χωρίς να απαντάει στα σοβαρά προβλήματα του Τουρισμού, χωρίς να έχει καμία αναπτυξιακή διάσταση και με τη «σφραγίδα» της βιωσιμότητας και της αειφορίας να απουσιάζει.
Θα επαναλάβω και σήμερα πως το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στα τρία «Σ»: Συνεργασίες – Συνέχεια – Συστήματα. Στη Νομοθέτησή σας βλέπουμε ξεκάθαρα ορισμένες συνεργασίες συμφερόντων, διακρίνουμε σίγουρα μία «συνέχεια» ως προς:
Την αποσπασματική, πρόχειρη και βιαστική νομοθέτηση
Την έλλειψη οράματος
Την έλλειψη ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού
Τις διατάξεις διευθέτησης
Τα επικοινωνιακά τρικ
Την απουσία λύσεων σε δομικά προβλήματα του κλάδου
Και όσον αφορά τα συστήματα διαπιστώνουμε την πλήρη απαξίωσή τους.
Όπως είπαμε και στις επιτροπές είναι επιτακτική η ανάγκη ύπαρξης μακρόπνοου σχεδιασμού σε βάθος δεκαετίας που θα αποτελεί τον οδικό μας χάρτη ώστε να ξέρουμε που θέλουμε να φτάσουμε, να μπορούμε να αξιολογούμε σε κάθε στάδιο τις όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Και αν έρθουμε στο σήμερα σίγουρα δεν έχουμε όλα τα παραπάνω. Τι έχουμε, όμως; Ένα ακόμη νομοσχέδιο που δεν απαντά ούτε στις ανάγκες του Τουρισμού σήμερα, ούτε θέτει βάσεις για τη βιωσιμότητα του Τουρισμού μας στο αύριο, ώστε να έχουμε ένα τουρισμό αειφόρο και ανθεκτικό που θα μπορούν να απολαμβάνουν και οι γενιές του μέλλοντος.
Και αναρωτιέμαι: πώς γίνεται να έχουμε ένα νομοσχέδιο που στον τίτλο του, μεταξύ άλλων, να αναφέρει την «ενίσχυση των υποδομών» και να φέρνει διατάξεις που επιβαρύνουν τις υφιστάμενες υποδομές και που σε καμία περίπτωση δεν προωθούν την ισόρροπη κατανομή της τουριστικής δραστηριότητας, καθώς ΠΟΥΘΕΝΑ - και το τονίζω αυτό – ΠΟΥΘΕΝΑ δεν υπάρχει αναφορά στη «Φέρουσα Ικανότητα»; Λένε κοίτα εκεί που θες να πας αλλιώς θα πας εκεί που κοιτάς. Και αν δεν υπάρχει όραμα και σχεδιασμός, τότε είσαι καταδικασμένος να λειτουργείς στην τύχη και αποσπασματικά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ξέρετε, το γεγονός ότι ο Τουρισμός συνδέεται με το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τις τοπικές κοινωνίες και την γενικότερη οικονομική δραστηριότητα, καθιστά αναγκαία την πολυμορφική και την πολυπρισματική προσέγγισή του. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ερμηνεύεται ως πολυδιάσπαση των ζητημάτων του Τουρισμού και να οδηγεί σε αποσπασματικές και εμβαλωματικές ρυθμίσεις, σε ατελείς και ατελέσφορες λύσεις των προβλημάτων.
Δυο ενδεικτικά παραδείγματα. Στο προηγούμενο νομοσχέδιο περιλαμβάνονταν διατάξεις για την Τουριστική Εκπαίδευση και τον Ιαματικό Τουρισμό και στο παρόν νομοσχέδιο έχουμε και πάλι διατάξεις για τα ίδια θέματα. Γιατί λύσεις και ρυθμίσεις με δόσεις και τμηματικά;
Δεύτερο παράδειγμα, στις 26/04/2024, ψηφίστηκε στην Βουλή νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Το νομοσχέδιο περιλάμβανε ρυθμίσεις για τη διαχείριση των υδάτων, την προστασία των δασών, την αυθαίρετη δόμηση και την ενεργειακή ασφάλεια. Μείζονα περιβαλλοντικά θέματα, που συνδέονται άρρηκτα με τον βιώσιμο και αειφόρο Τουρισμό. Η Κυβέρνηση έδειξε ότι αντιλαμβάνεται την «πολυδιάστατη προσέγγιση» ως «συγκεντρωτική» και το «ολιστικό σχέδιο» ως «υπερσυγκέντρωση εξουσιών» διότι απαξίωσε την Τ.Α, προς όφελος ενός γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού και υποβάθμισε τον ρόλο του Δημοσίου σε κρίσιμους τομείς ελέγχου και διαμόρφωσης πολιτικής.
Σήμερα, ο τουρισμός οφείλει να είναι ποιοτικός, αειφόρος, θωρακισμένος έναντι της κλιματικής κρίσης, κοινωνικά επωφελής, που δε θα επιβαρύνει το περιβάλλον, δε θα πλήττει την κοινωνική και πολιτιστική αυθεντικότητα των τοπικών κοινωνιών, θα δίνει έμφαση στη γεωγραφική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας, θα διασυνδέεται με την παραγωγή και την μεταποίηση των προϊόντων μας, διασφαλίζοντας σταθερή απασχόληση και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.
Αυτό δεν επιτυγχάνεται με αποσπασματικά μέτρα αλλά μόνο μέσα από ένα πολυδιάστατο σχέδιο ανάπτυξης, βασισμένο στην αποκέντρωση, την βιωσιμότητα, την περιφερειακή ανάπτυξη και τον πολυθεματικό τουρισμό. Ένα ολοκληρωμένο μέσο-μακροπρόθεσμο σχέδιο, με bottom-up προσέγγιση, καταρτισμένο με διάλογο, συναίνεση και συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, της Τ.Α , πανεπιστημίων επιμελητηρίων και των τοπικών κοινωνιών.
Στο παρόν νομοσχέδιο όμως απουσιάζει το όραμα και λείπει το ολοκληρωμένο σχέδιο, όπως ήδη ανέφερα.
Κύριες και κύριοι της Κυβέρνησης,
Έρχεστε και εδώ, άλλη μια φορά με λάθος ιεράρχηση αναγκών. Η βιωσιμότητα επιτάσσει πρώτα τη συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό, που θα λαμβάνει υπόψη του την Φέρουσα Ικανότητα κάθε προορισμού. Καθώς και του θαλάσσιου χωροταξικού. Και ενώ το χωροταξικό για τον τουρισμό βρίσκεται σε διαβούλευση φέρνετε διατάξεις που σχετίζονται άμεσα με αυτό πριν καν ψηφιστεί. Λάθος σειρά, λάθος ιεράρχηση. Αλλά αυτά συμβαίνουν αν δεν υπάρχει σχεδιασμός.
Ακούμε την Υπουργό να δηλώνει ότι είμαστε μέσα στις 10 χώρες με τις περισσότερες αφίξεις. Προφανώς για την Υπουργό δεν υπάρχει κίνδυνος Υπερτουρισμού ή δεν την ενοχλεί η ήδη κατά τόπους ύπαρξή του. Διότι αν την ενοχλούσε, ως αξιολογικό κριτήριο, θα έθετε την ποιότητα και όχι την ποσότητα. Έχετε αναρωτηθεί ποιο είναι το αποτύπωμα αυτών των αφίξεων στις τοπικές μας κοινωνίες, στις υποδομές, στους φυσικούς πόρους, στο περιβάλλον, στην πολιτιστική μας αυθεντικότητα, και εν τέλει στην κάθε τοπική μας οικονομία;
Εφόσον, μιλάμε όμως για ποσοτικά μεγέθη, τι έχετε να μας πείτε για τις 83.000 ελλείψεις σε προσωπικό στον Τουρισμό; Γιατί προσωπικά ως πρώην εργαζόμενη στον τομέα της Φιλοξενίας θίγομαι όταν βλέπω να έρχονται στη Βουλή ήδη δύο νομοσχέδια και κανένα να μην απαντάει σε αυτό το φαινόμενο που τείνει να γίνει «νόρμα» και με αυξητική μάλιστα τάση.
Η αλήθεια είναι, κυρία Υπουργέ, πως όλο και περισσότεροι εγκαταλείπουν το επάγγελμα του ξενοδοχοϋπαλλήλου και αυτό γιατί εσείς δεν κάνετε τίποτα για εκείνους.
Σε ένα νομοσχέδιο περίπου 50 σελίδων, με 67 Άρθρα και με υπογραφές 16 Υπουργείων, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική πρόβλεψη-ρύθμιση που να έρχεται να λύσει τα ουσιαστικά προβλήματα του Τουρισμού.
Με τις 83.000 κενές θέσεις εργασίας, να αποτελούν έναν σαφή κώδωνα κινδύνου για τη βιωσιμότητα του κλάδου, το Υπουργείο φαίνεται να κοιτάζει αλλού, αποφεύγοντας την ανάληψη ουσιαστικής δράσης.
Τι ακριβώς, λοιπόν, κάνετε για να επαναφέρετε την αξιοπρέπεια και την ελκυστικότητα σε αυτόν τον παραγωγικό τομέα;
Πού είναι οι πραγματικές, έμπρακτες προτάσεις που θα δώσουν πίσω την ελπίδα και την προοπτική στους εργαζόμενους;
Η απουσία δράσης και η αδιαφορία που δείχνετε μετατρέπει την τουριστική μας βιομηχανία σε ένα ρηχό πεδίο ανταγωνισμού, όπου οι ευκαιρίες για αληθινή ανάπτυξη και προοπτική σβήνουν υπό το βάρος της γραφειοκρατίας των δικών σας διευθετήσεων και εξυπηρετήσεων.
Πάμε, λοιπόν, να δούμε τι κάνατε…
Φέτος, 375 ξενοδοχοϋπάλληλοι επέστρεψαν στα ξενοδοχεία χωρίς μετεκπαίδευση, χωρίς την υπαλληλική ιδιότητα και χωρίς την 10% προσαύξηση στον βασικό μισθό τους.
Με δική σας αποκλειστική ευθύνη αφαιρέθηκε και αυτό το κίνητρο από τους εργαζομένους «της επιτυχίας και των ρεκόρ» για τα οποία επαίρεται το Υπουργείο. Σε 4 Κοινοβουλευτικές μας παρεμβάσεις από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο το Υπουργείο σας απέφευγε την απάντηση και τη μετέφερε από μήνα σε μήνα, ώστε να φτάσουμε λίγο πριν την έναρξη της σεζόν, για να παραδεχτεί ότι τα τμήματα μετεκπαίδευσης θα ξεκινήσουν μετά την λήξη της θερινής περιόδου, δηλαδή μετά τις 16 Οκτωβρίου. Για αυτή, μάλιστα, την αρνητική εξέλιξη δείχνατε το Υπουργείο Εσωτερικών για τη μη έγκριση του απαιτούμενου προσωπικού.
Και για τα υπόλοιπα προβλήματα του κλάδου που αφορούν τις κακές εργασιακές συνθήκες, το καθεστώς υπερεργασίας, τις χαμηλές απολαβές, το «μνημονιακό» επίδομα ανεργίας, τις συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων, το επίδομα μητρότητας, τι κάνατε; Και εδώ πάλι εντοπίζεται ένα παιχνίδι ευθυνών.
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αυτή τη φορά, φαίνεται να είναι η αόρατη δύναμη που αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες του. Τη στιγμή που το Υπουργείο Τουρισμού προβάλλει τα επιτεύγματά του σε κάθε ευκαιρία, άλλα Υπουργεία, κρυμμένα πίσω από τις κουρτίνες της γραφειοκρατίας, σιωπούν και αδρανούν, αφήνοντας τους εργαζομένους να πληρώνουν το τίμημα αυτής της απραξίας.
Σε αυτή λοιπόν την απουσία ξεκάθαρης πολιτικής βούλησης καταθέτουμε σήμερα την Τροπολογία μας για την επέκταση της τακτικής επιδότησης ανεργίας των εποχικά εργαζομένων από τρείς σε πέντε μήνες με αναλογικότητα αναφορικά με τις ημέρες εργασίας. Με αυτόν τρόπο ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της ελλιπούς κάλυψης των ανέργων εποχικών εργαζομένων και, κατά συνέπεια, της στέρησης εισοδήματος των εργαζομένων αυτών λόγω της εποχικότητας της εργασίας τους.
Σας καλούμε, λοιπόν, ακόμα και σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, να τοποθετήσετε τον εργαζόμενο στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων σας και να ψηφίσετε την Τροπολογία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ο Υπερτουρισμός έχει διεθνείς διαστάσεις και σχεδόν όλοι οι δημοφιλείς προορισμοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα από την ανεξέλεγκτη ροή επισκεπτών. Όμως, σχεδόν σε όλους τους δημοφιλείς προορισμούς, αναπτύχθηκαν κοινωνικά κινήματα διαμαρτυρίας εναντίον του Υπερτουρισμού και υπήρξαν Κυβερνήσεις, που έλαβαν μέτρα. Παντού, υπήρξε κοινωνική ευαισθητοποίηση και πολιτική ευθύνη για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν διαθέτουμε ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Όσον αφορά την πολιτική ευθύνη, η κυβερνητική πολιτική στον Τουρισμό χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτισμό, ευχολόγια, αόριστες εξαγγελίες, αποσπασματικότητα και έλλειψη συμμετοχικών και συνεκτικών πολιτικών.
Πρόσφατα, η εφημερίδα «Καθημερινή» φιλοξένησε έρευνα , σύμφωνα με την οποία τα μέτρα δεν φρέναραν το Airbnb και το 2024 θα έχουμε μια σημαντική αύξηση της προσφοράς των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Επιπλέον, ο Συνήγορος του Πολίτη με μια εκτενή έκθεση 168 σελίδων με θέμα την «Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη», επισημαίνει ότι μόνο με σαφείς κανόνες και όρους ασφάλειας δικαίου θα προωθηθούν οι επενδύσεις στον τουριστικό τομέα και θα περιοριστούν οι κίνδυνοι υποβάθμισης προστατευόμενων ή οικολογικά ευαίσθητων περιοχών και εντοπίζει τα σοβαρά προβλήματα της εγχώριας Τουριστικής Βιομηχανίας μας.
Θα σταθώ σε 4 σημεία:
-Η ασάφεια των χρήσεων γης, ιδιαίτερα στις εκτός σχεδίου περιοχές, που οδηγεί σε υπερσυγκέντρωση τουριστικών μονάδων σε συγκεκριμένες περιοχές, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες και η φέρουσα ικανότητά τους
-Η έλλειψη Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό που έχει ως αποτέλεσμα η οργάνωση των τουριστικών επενδύσεων, όλα αυτά τα χρόνια να ρυθμίζεται βάσει των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων, που τα περισσότερα είναι παρωχημένα.
-Η απουσία μελετών εκτίμησης της φέρουσας ικανότητας, κάθε περιοχής για αυτό στα ιστορικά αστικά κέντρα και στις περιοχές, όπου υφίστανται χρήσεις γης, παρατηρείται κατάχρηση της φέρουσας ικανότητας.
- Η έλλειψη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, οδηγεί σε εκτός σχεδίου δόμηση, χωρίς να τηρούνται οι προβλεπόμενοι κανόνες, με αποτέλεσμα την άναρχη δόμηση, την καταπάτηση ρεμάτων, δασών, την πλημμελή διαχείριση των αποβλήτων και γενικότερα υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει την έλλειψη οράματος και στρατηγικής και γράφει επί λέξει στην έκθεσή του: « Η άσκηση μιας σαφούς τουριστικής διακυβέρνησης αποτελεί αδήριτη ανάγκη της πολιτείας, με απαραίτητη τη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και την κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να συναποφασιστούν οι μελλοντικές πολιτικές, αφού ληφθεί υπόψη το πραγματικό οικονομικό όφελος για τη χώρα, η βιωσιμότητα του μοντέλου, που θα επιλεγεί και η φέρουσα ικανότητα των προορισμών»
Φαντάζομαι να μην θεωρήσετε ως ΠΑΣΟΚ τον Συνήγορο του Πολίτη και προβείτε σε υπονόμευση και αυτής της Ανεξάρτητης Αρχής.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρία Υπουργέ ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το παρόν νομοσχέδιο όπως και το προηγούμενο δεν αντιμετωπίζει τα μεγάλα προβλήματα του Ελληνικού Τουρισμού, που επισημαίνει το ΠΑΣΟΚ αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη, ούτε διαπνέεται από όραμα και στρατηγική.
Έρχεστε στο πρώτο μέρος με Πολεοδομικές διευθετήσεις και προσπαθείτε άνευ όρων να προωθήσετε τις κατασκηνώσεις πολυτελείας, τα μικτά τουριστικά καταλύματα, την ανάπτυξη καταλυμάτων σε οινοποιία. Πάλι με λάθος ιεράρχηση και μάλιστα τη στιγμή που σε διαβούλευση είναι το χωροταξικό του τουρισμού. Και τι θέλω να πω με αυτό; Έχει μεγάλη σημασία το «που» και το «τι» θα κατασκευαστεί. Με το νομοσχέδιο αυτό έρχεστε να μας πείτε ότι μπορούν να κατασκευαστούν τουριστικά καταλύματα «οπουδήποτε» όπως ορίζεται από τα άρθρα χωρίς να μας απασχολεί η φέρουσα ικανότητα της κάθε περιοχής.
Ορίζετε πχ το Glamping ως διακριτό τουριστικό προϊόν, το οποίο μάλιστα χαρακτηρίζετε αυθαίρετα βιώσιμο και όχι μόνο δε βάζετε πλαίσιο, καταργείτε και αυτό που υπήρχε κατά τη μεταβατική περίοδο λειτουργίας τους, με το οποίο διασφαλίζονταν κάποιοι περιβαλλοντικοί όροι.
Μία εγκατάσταση glamping:
Δεν πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον;
Δε θα καταναλώνει φυσικούς πόρους;
Δε θα έχει επίδραση στο περιβάλλον;
Δε θα επιβαρύνει τις υποδομές;
Δε χρειάζεται να ληφθεί υπόψη η φέρουσα ικανότητα του προορισμού;
Ένα άλλο σημείο, πολύ θετικό βρίσκεται στην ενίσχυση του οινοτουρισμού. Να μπορούν να αναπτυχθούν καταλύματα σε οινοποιία. Φυσικά και κάτι τέτοιο θα προωθεί τον οινοτουρισμό, αλλά θα προωθεί τον βιώσιμο οινοτουρισμό; Πάλι, δε χρειάζεται για εσάς να λαμβάνουμε υπόψη τη φέρουσα ικανότητα του προορισμού;
Ερχόμαστε ξανά λοιπόν να σας ζητήσουμε να εκδοθεί άμεσα το ΠΔ για την εφαρμογή του νόμου 4964/2022 για τη Φέρουσα Ικανότητα.
Σε όλο το πρώτο μέρος νιώθω ότι προσπαθείτε μεθοδικά να κάνετε μία περιβαλλοντική «αγιοποίηση» των εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής. Όμως και οι εν λόγω ειδικές εγκαταστάσεις καταναλώνουν πόρους, επιδρούν στο περιβάλλον και επιβαρύνουν τις υποδομές, άρα σχετικά με τους περιβαλλοντικούς όρους υπό τους οποίους θα λειτουργούν οι εγκαταστάσεις αυτές, θα πρέπει να είμαστε σαφείς και συγκεκριμένοι.
Με το άρθρο 6 περί κινήτρων για την κατασκευή μικτών τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας, προωθείτε τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες με την μορφή οικισμού, που θα συμπεριλαμβάνουν και εξοχικές κατοικίες προς πώληση ή μακροχρόνια ενοικίαση. Μόνο στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αντιμετώπισης του κινδύνου υπερτουρισμού δεν είναι!
Με το άρθρο 7 ευνοείτε τις τουριστικές επιχειρήσεις να ενοποιούν το οικόπεδό τους με παρακείμενα οικόπεδα τα οποία πχ δεν είναι άρτια και οικοδομήσιμα – ακόμα και μετά από Απόφαση του ΣτΕ -και τα οποία θα αγοράζονται μισοτιμής. Μια άκρως φωτογραφική διάταξη!
Αναφορικά με τα άρθρα για τις ΑΣΤΕ, απλά να σας θυμίσω κυρία Υπουργέ, ότι από πέρυσι τον Ιούλιο που κάναμε την πρώτη Ερώτηση για τις ΑΣΤΕ περιμένουμε από εσάς ακόμα αυτό «το μακρόπνοο σχέδιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση» αλλά μέχρι στιγμής, τα μέτρα που λαμβάνονται φαίνονται επιφανειακά και ανεπαρκή για τις πραγματικές ανάγκες.Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο είναι ο μακρόπνοος σχεδιασμός σας ; Η αναφερόσασταν σε άλλη διάταξη. Ρωτώ γιατί εδώ δεν υπάρχει τίποτα μακρόπνοο.
Αντ’ αυτού όλες οι διευθετήσεις που προβλέπουν οι νομοθετικές διατάξεις ναι μεν είναι προς θετική κατεύθυνση στη διευθέτηση λεπτομερειών, ακόμα και των επαγγελματικών δικαιωμάτων των σπουδαστών – αλλά με έναν τρόπο άδικο.
Έρχεστε, με ένα άρθρο – το οποίο να σημειώσω πως το φέρατε χωρίς διαβούλευση – να δώσετε τη διέξοδο στους σπουδαστές που επιθυμούν να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές να εισαχθούν σε τμήματα τουριστικών σπουδών Α.Ε.Ι., ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν ένα πτυχίο Επιπέδου 6 μετά από περίπου 6 χρόνια σπουδών! Αυτές τις διευθετήσεις τις περιμέναμε καιρό τώρα και ήταν όλες αυτονόητες.
Αντιθέτως, οι ρυθμίσεις αφορούν μικροδιορθώσεις, όπως η απαλλαγή από το κόμιστρο στα Μ.Μ.Μ., χωρίς όμως να αντιμετωπίζουν τις βαθύτερες δομικές ανάγκες της παρεχόμενη τουριστικής εκπαίδευσης και χωρίς να την ενισχύουν. Εύχομαι πραγματικά οι προβλεπόμενες ΚΥΑ να βγουν εγκαίρως αυτή τη φορά και να μην προκύψει ξανά θέμα πιστώσεων. Επιπλέον, ακόμα και στο κομμάτι της εκπαίδευσης δεν βλέπουμε αποφάσεις αναβάθμισης των ΑΣΤΕ, ενώ απαξιώνετε αρκετά τους ρόλους των Διοικητικών Οργάνων των ΑΣΤΕ και προχωράτε σε έναν συγκεντρωτισμό εξουσίας στο Υπουργείο Τουρισμού, που και μόνο δυσλειτουργία μπορεί να επιφέρει.
Κυρία Υπουργέ, και εδώ υπάρχει ουσιαστική έλλειψη οράματος γιατί προσπαθείτε να λύσετε θέματα που δε θα έπρεπε να έχουν δημιουργηθεί, έπρεπε να έχουν λυθεί ήδη από το 2019 που καταργήθηκαν τα ΤΕΙ, αλλά για άλλη μία φορά τα αντανακλαστικά της Κυβέρνησης ήταν αργά. Ενώ, σε όλο αυτό το διάστημα προκύπτουν και άλλα πιο ουσιαστικά, πιο δομικά ζητήματα, που καθιστούν τον τρόπο διαχείρισή σας ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΟ!
Στον θεματικό τουρισμό; Καμία ουσιαστική διάταξη ενίσχυσης όπως μας περιγράφετε στον τίτλο.
Κυρία Υπουργέ, η τρέχουσα διαχείριση των θεμάτων που αφορούν τους ξεναγούς στο νομοσχέδιο δεν φαίνεται να συνιστά σε καμία περίπτωση «επικαιροποίηση». Η απουσία αποτελεσματικής και ουσιαστικής διαβούλευσης με τους επαγγελματίες είναι εμφανής άλλωστε και από τις αντιδράσεις τους.
Έρχεστε με έναν άτακτο και αναχρονιστικό τρόπο να «απορυθμίσετε» τον κλάδο. Μάλιστα, καλλιεργείτε και συντηρείτε μία διαμάχη, με τη μη έκδοση του Π.Δ. για το επάγγελμα του Τουριστικού Συνοδού το οποίο – σύμφωνα και με εξαγγελίες της τότε ηγεσίας του Υπουργείου – ήταν ήδη ολοκληρωμένο από το 2020.
Ο τρόπος με τον οποίο νομοθετείτε δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Προτείνουμε να ρυθμίσετε το επάγγελμα με ένα αυτόνομο νομοσχέδιο, καθορίζοντας σαφώς τις αρμοδιότητες του ξεναγού, στο οποίο να ορίσετε τις αρμοδιότητες των επαγγελματιών που θα αναλάβουν τα καθήκοντα που δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του ξεναγού. Γιατί προκύπτουν εύλογα ερωτήματα, όπως: Όλα όσα δεν εμπίπτουν στον ορισμό του ξεναγού ποιος θα μπορεί να τα κάνει; Πώς θα διασφαλίζεται η ποιότητα της υπηρεσίας και κατ’ επέκταση της εμπειρίας του επισκέπτη; Ποιες είναι οι δικλείδες ασφαλείας απέναντι στον κίνδυνο ο κάθε μεγάλος ‘tour operator’ να εκμεταλλευτεί αυτή σας τη νομοθέτηση και να προσφέρει χαμηλότερης ποιότητας υπηρεσίες και εκμεταλλευόμενος το προσωπικό του; Επιπλέον, υπάρχουν διατάξεις που ρυθμίζουν της διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών ξενάγησης με ένα εποπτικό και ελεγκτικό μηχανισμό ανεπαρκή, αν όχι ανύπαρκτο. Και για του λόγου το αληθές, ας πάρουμε το παράδειγμα της Πάρου. Κατά τη διαδικασία μίας καταγγελίας θα πρέπει να καταγραφεί το γεγονός από την Τουριστική Αστυνομία -και μάλιστα μόνο με επιτόπιο έλεγχο- η οποία βρίσκεται στη Νάξο (!) και κατόπιν να μεταβεί η καταγγελία στην Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού και εάν έχουμε τα σωστά στοιχεία να εκδοθεί το όποιο διοικητικό πρόστιμο. Έτσι θα διασφαλίσουμε την ποιότητα;
Σε πολλά άρθρα παρατηρούμε μία τάση αποψίλωσης του ΕΟΤ και συγκεντρωτισμού των αρμοδιοτήτων του στο Υπουργείο Τουρισμού, με αποτέλεσμα οι αρμοδιότητες του Υπουργείου να έχουν γιγαντωθεί, ενώ δεν έχει μείνει ούτε αυτό στο απυρόβλητο από την υποστελέχωση, με αμφιβολία στο εάν μπορεί να ανταπεξέλθει στον όγκο τον αρμοδιοτήτων αυτών.
Διαφωνούμε στη σύνθεση της Ειδικής Επιτροπής Τουρισμού. Και εδώ είναι η πιο έντονη διαφορά νοοτροπίας μας. Η διαφορά προσέγγισης του στρατηγικού σχεδιασμού. Καθοριστικός για εμάς είναι ο ρόλος και η σωστή λειτουργία των DMMOs, οι οποίοι εντοπίζοντας τι εμπειρία μπορεί να προσφέρει η κάθε περιοχή, θα ξεκινήσουν να οικοδομούν από κάτω προς τα πάνω με τη συμμετοχή, συνεργασίες και διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, Επιμελητήρια, Πανεπιστήμια, Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Τοπική Κοινωνία, σε μία bottom – up προσέγγιση. Συμμετοχή, όμως, η οποία σίγουρα δεν αποτυπώνεται στη σύσταση της Ειδικής Επιτροπής του Τουρισμού όταν αποκλείει φορείς εκπροσώπησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δεν έχει μία case-by-case σε επίπεδο Περιφέρειας προσέγγιση ώστε να διευκολύνει και διευρύνει πραγματικά τις συνέργειες.
Επιπλέον, κυρία Υπουργέ, εισάγετε μία διάταξη για τους DMMOs που προσπαθεί να τους «ελέγξει και να τους χειραγωγήσει» με υποχρέωση πλήρους εναρμόνισης του ετήσιου σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης με τον γενικό σχεδιασμό και τους στόχους του προγράμματος τουριστικής προβολής της χώρας ή των περιοχών αυτής, αποκόπτοντας τους κάθε αυτονομία και πρωτοβουλία.
Κυρία Υπουργέ, το Άρθρο 24 του νομοσχεδίου που αναφέρεται στην παροχή υπηρεσιών αλιευτικού τουρισμού εντός δημοσίων φυσικών ιχθυοτροφείων και υδατοκαλλιεργειών παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες και απειλεί την θαλάσσια βιοποικιλότητα. Αρχικώς, θα πρέπει να τονιστεί πως οι υπηρεσίες αλιευτικού τουρισμού εντός δημοσίων φυσικών ιχθυοτροφείων θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα ανάλογα με την εποχικότητα της αναπαραγωγής. Επιπλέον, η αλιεία σε περιοχές υδατοκαλλιεργειών απαγορεύεται και η άσκηση αλιευτικού και καταδυτικού τουρισμού θα πρέπει να περιορίζεται μόνο σε μισθωμένους θαλάσσιους χώρους, με αυστηρές προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας, και όχι εντός της παραγωγικής μονάδας της υδατοκαλλιέργειας.
Στην Τροπολογία που καταθέσατε, προσπαθείτε να μας πείσετε ότι το άρθρο 1 έχει ως γνώμονα τη διασφάλιση των συνθηκών διαβίωσης των εργαζομένων στον Τουρισμό – Επισιτισμό. Γιατί δεν το κάνετε υποχρεωτικό; Γιατί σε περίπτωση μη τήρησης των όρων προβλέπεται το σφράγισμα των καταλυμάτων, χωρίς απολύτως καμία πρόβλεψη και μέριμνα για τους εργαζόμενους; Έρχεστε επίσης με το 2 άρθρο να περιορίσετε μόνο στον οδηγό τον διενεργούμενο έλεγχο που γίνεται στα επιβατηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με οδηγό, και όχι στους πελάτες – καθώς πιστεύετε πως αυτό ήταν αντίθετο στο πνεύμα της διάταξης. Ενημερωτικά αναφέρουμε τα πρόστιμα που επιβάλει ο Ε.Ο.Τ. στους παραβάτες είναι λιγοστά και αυτά προέκυψαν από διασταύρωση στοιχείων, όπου μέσω αυτής της διασταύρωσης στοιχειοθετήθηκε ουσιαστικά η παράβαση και κατ’ επέκταση το διοικητικό πρόστιμο.
Τώρα πάτε να το καταργήσετε αφήνοντας περιθώρια για υποκλοπή μεταφορικού έργου. Δυστυχώς, και εδώ εφαρμόζεται την πάγια τακτική του «διαίρει και βασίλευε», διατηρώντας μία διαρκή διαμάχη που επικρατεί μεταξύ της Ομοσπονδίας των ΤΑΞΙ και των Τουριστικών Γραφείων με τα Ε.Ι.Χ. του Ε.Ο.Τ. για να εξυπηρετήσετε συγκεκριμένα συμφέροντα και απλά να τα παρουσιάσετε αθώα.
Ναι οφείλουμε να κάνουμε κάτι για αυτό, το ζητούν και οι δύο κλάδοι, άλλα όχι με τον τρόπο που το φέρνει η τροπολογία. Οφείλουμε να ενισχύσουμε την τουριστική αστυνομία με προσωπικό κατάλληλο για τις αρμοδιότητες της θέσης αυτής και να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών, με ένα πλήρες και σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο και χρησιμοποιώντας εργαλεία της ψηφιακής εποχής.
Η λύση της κατοχής του οδηγού των εγγράφων ταυτοπροσωπίας των επιβαινόντων είναι μία λύση ώστε να μειωθεί η επαφή του ελεγκτή από τον επιβαίνοντα, αλλά και πάλι στην ως έχει κατάσταση δε διασφαλίζει από μόνο του τον ουσιαστικό έλεγχο της διαδικασίας.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρία Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω το εξής, ο Τουρισμός δεν είναι μία απλή και μονοσήμαντη οικονομική δραστηριότητα προς φορολόγηση. Είναι πολύπλευρη και πολυδιάστατη δραστηριότητα και πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, συνυπολογίζοντας το φυσικό μας πλούτο και τον πολιτισμό μας. Το πεδίο δράσης δεν είναι καθόλου ρηχό, και απαιτεί δομικές και γενναίες λύσεις, συστημικές αναδιαρθρώσεις, και πάνω από όλα όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό βασισμένο στον διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και την κοινωνία των πολιτών.
Σε αυτή τη διαδικασία, ένα πράγμα πρέπει πάντα να έχουμε στο νου μας σε οποία κυβερνητική πρωτοβουλία λαμβάνεται, όταν ολοκληρωθεί και εφαρμοστεί ένα σχέδιο «τι κοινωνία θα έχουμε, τι τουρισμό θα έχουμε». Στόχος μας είναι ένας αειφόρος τουρισμός και ένας προορισμός αξιοβίωτος που θα παρέχει στους επισκέπτες του εμπειρίες ζωής.
Σας ευχαριστώ πολύ.
