Τις βάσεις για τον μετατροπή του Ηρακλείου σε «Πόλη των Τειχών» βάζει η δημοτική αρχή. «Το όραμα» της Λότζια «είναι απλό», όπως υποστηρίζει ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων κ. Γιάννης Αναστασάκης: «Να τεθούν τα τείχη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της πόλης και να αποτελέσουν στο διηνεκές το σημείο αναφοράς Δήμου, πολιτών και επισκεπτών».
Ο Δήμος Ηρακλείου έχει «συγκεκριμένο» σχέδιο, «το οποίο ήδη υλοποιείται», αναφέρει ο ίδιος, λέγοντας ότι «η εικόνα δεν θα αλλάξει σε μια μέρα αλλά θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα πολύ σύντομα. Η Ρώμη άλλωστε δεν χτίστηκε σε μια μέρα… Έχουμε όμως σχέδιο, μελέτες και χρήματα».
Όπως σημειώνει ο κ. Αναστασάκης, «θέλουμε τα τείχη στατικά επαρκή, ασφαλή και καλοσυντηρημένα, προσβάσιμα, με πολιτιστικές διαδρομές, ενδεδειγμένη φύτευση, με σημεία αναψυχής & χώρους υγιεινής, με πληροφοριακό υλικό σε διάφορους τύπους (έντυπο, ηλεκτρονικό, πινακίδες σήμανσης), με συμβατές χρήσεις των στοών – πυλών και με ζωντανή διασύνδεση τους με την παλιά πόλη και το ενετικό λιμάνι.
«Θα πετούσατε ένα διαμάντι στα σκουπίδια;»
Ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων ξεκινά την ανάλυση του φιλόδοξου σχεδίου της Λότζια, θέτοντας ένα ρητορικό ερώτημα: «Αν είχατε ένα διαμάντι, θα το πετούσατε στα σκουπίδια; Όσο αυτονόητη είναι η απάντηση σε αυτή την ερώτηση, τόσο ξεκάθαρη έπρεπε να είναι η απάντηση και στην ερώτηση αν τα ενετικά τείχη πρέπει επιτέλους να ενταχθούν στην καθημερινή ζωή μας.».
Για την δημοτική αρχή Ηρακλείου, αλλά και προσωπικά για τον κ. Αναστασάκη « η ένταξη του μνημείου στη συνολική λειτουργία της πόλης του Ηρακλείου αλλά και στην κουλτούρα και στην καθημερινότητά επισκεπτών της, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξή και προστασία του».
Ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων υπενθυμίζει ότι «ξεκινήσαμε πριν 4 χρόνια περίπου τον σχεδιασμό μας με το Γενικό Σχέδιο Χρήσεων των Ενετικών Τειχών (master plan) το οποίο εγκρίθηκε σε έναν μεγάλο βαθμό τον Αύγουστο του 2016 και έκτοτε ωριμάζουμε τα έργα που απαιτούνται για την υλοποίηση του».
Οι τρεις άξονες στους οποίους κινείται η δημοτική αρχή Ηρακλείου για την αξιοποίηση των Τειχών είναι οι εξής:
1.Άμεση αλλαγή της εικόνας των τειχών από άποψη ασφάλειας και συντήρησης. Παρέμβαση με το Υπουργείο Πολιτισμού στα σημεία που χρήζουν στερέωσης (Δουκός Μποφόρ, Παραθαλάσσιο μέτωπο) και ξεκίνημα συνολικής συντήρησης.
2. Αξιοποίηση των υπαίθριων χώρων των τειχών καθώς, όπως λέει ο κ. Αναστασάκης «αποτελούν τον μεγαλύτερο αξιοποιήσιμο κοινόχρηστο χώρο της πόλης του Ηρακλείου. Καταλαμβάνουν μια έκταση περίπου 350 στρεμμάτων τη στιγμή που το εντυπωσιακό Πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τις αστείρευτες δυνατότητες είναι 210 στρέμματα. Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι ακόμη και το Πάρκο Γεωργιάδη είναι τμήμα του μνημείου των ενετικών τειχών;»
3. Ο ίδιος δεσμεύεται ότι «θα δώσουμε ζωή στις πύλες οι οποίες αν και αναστηλώθηκαν σε μεγάλο ποσοστό στο παρελθόν είναι κατά βάση αναξιοποίητες. Αυτό πρόκειται να γίνει με χρήσεις συμβατές με την πολιτιστική αξία του μνημείου».
Ασφάλεια και συντήρηση
Εντός των ημερών, σύμφωνα με τον κ. Αναστασάκη, θα υπογραφεί «το πρώτο μεγάλο έργο συντήρησης το οποίο περιλαμβάνει συντήρηση του υφιστάμενου πρασίνου, νέες φυτεύσεις στα πρανή, αποκατάσταση του αστικού εξοπλισμού και επίστρωση των διαδρομών περιπάτου και ποδηλάτου με σταθεροποιημένο χώμα».
Ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών έργων επισημαίνει ακόμα ότι «παραδώσαμε έτοιμη μελέτη στο Υπουργείο Πολιτισμού για την αποκατάσταση του ρηγματωμένου τείχους στην οδό Δουκός Μποφόρ στο καμπύλο τμήμα του προμαχώνα Σαμπιονάρα. Το έργο θα ενταχθεί άμεσα στο πρόγραμμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Ηρακλείου (ΕΠ Κρήτη 2014-2020)»
Αναφορικά με το παραθαλάσσιο τείχος, ο κ. Αναστασάκης υπογραμμίζει ότι «επικαιροποιούμε παλιά μελέτη που είναι διαθέσιμη και θα ακολουθήσουμε αντίστοιχη διαδικασία. Υπενθυμίζω ότι έχουμε μελετήσει τα προβλήματα διάβρωσης όλου του παράκτιου μετώπου από το Παγκρήτιο μέχρι τον Κούλε με το εργαστήριο παράκτιας έρευνας του ΙΤΕ και ήδη εκτελείται το έργο αντιδιαβρωτικής προστασίας στον Δερματά το οποίο θα διαμορφώσει την πρώτη αστική παραλία στο μέτωπο των ενετικών τειχών».
«Τι θα κάνουμε πάνω στα τείχη και τι στην τάφρο;»
Ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων συνεχίζει την ανάλυσή του, παρατηρώντας ότι «τα ενετικά τείχη του Ηρακλείου καταλαμβάνουν μια περιοχή που προσφέρεται για μια ενιαία και ολοκληρωμένη ανάπλαση μεγάλης σημασίας για την πόλη. Η διαμόρφωση τους σε ένα συνεχές σύστημα ελεύθερων χώρων και πράσινου για τους πεζούς και τους ποδηλάτες είναι ο κύριος στόχος του στρατηγικού σχεδίου μας.
Πάνω στα τείχη θα δημιουργηθεί ένα γραμμικό πάρκο σε ένα μήκος πάνω από 3,5 χλμ με αναψυκτήρια και χώρους υγιεινής, ποδηλατοδρόμους, στάσεις θέας και πλήρη σήμανση. Η διαδρομή των τειχών θα ξυπνά αισθήσεις και μνήμες από την ιστορία της πόλης και την φύση του κρητικού τοπίου με νέες φυτεύσεις δεκάδων στρεμμάτων. Τα τείχη θα είναι ένα «ανοικτό σχολείο», μόνιμα διασυνδεδεμένο με τα σχολεία της πόλης. Η μελέτη είναι έτοιμη και τα χρήματα εξασφαλισμένα.
Αντίστοιχα στην τάφρο εκτός από τη γνωστή σε όλους περιβαλλοντική αναβάθμιση του πάρκου Γεωργιάδη, μελετήσαμε 4 νέους χώρους μεγάλων και ποιοτικών θεματικών παιδικών χαρών στο κομμένο μπεντένι, στην Όαση, στην οδό Τίτου Γεωργιάδη και στον επιπρομαχώνα Ζάνε. Ο διαγωνισμός για την προμήθεια βγαίνει στον αέρα άμεσα.
Τέλος, χαράξαμε δυο διαδρομές ενδιαφέροντος μία επί των τειχών και μία στην εσωτερική τους περίμετρο στις οποίες θα αναπτυχθεί πλήρης σήμανση η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη του θεματικού πολιτιστικού τουρισμού αλλά και σε εκπαιδευτικούς λόγους, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα και μοναδικά στοιχεία του μνημείου. Στο έργο περιλαμβάνεται η δημιουργία ενιαίου δικτύου σήμανσης αλλά και η δημιουργία πακέτου έντυπης και ηλεκτρονικής προβολής των διαδρομών. Το έργο δημοπρατείται εντός των ημερών».
«Τι σχέδιο υπάρχει για τις πύλες και τις στοές των ενετικών τειχών;»
Για τις στοές των τειχών, ο κ. Αναστασάκης τονίζει ότι «παρέχουν πλούσιες δυνατότητες για εγκατάσταση νέων χρήσεων που αφενός θα συνάδουν με το μνημείο, αφετέρου θα συνεισφέρουν στον πολιτισμό και στον τουρισμό της πόλης. Με αυτή τη λογική, σε συνεργασία πάντα με την αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων Ηρακλείου σχεδιάζονται:
Η Διαμόρφωση Έκθεσης Ενθυμημάτων Εθνικής Αντίστασης στη Στοά Μακάσι η οποία ολοκληρώνει το προηγούμενο έργο καθώς και η Δημιουργία μόνιμης έκθεσης για την ιστορία της πόλης του Ηρακλείου στην πύλη Παντοκράτορα και την χαμηλή πλατεία. Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται από το Υπουργείο η αποκατάσταση της Πύλης και της Στοάς Σαμπιονάρα, η οποία για πρώτη φορά θα καταστεί προσβάσιμη στο κοινό.
Αυτά τα έργα θα έρθουν να συμπληρώσουν άλλα επιτυχημένα όπως αυτό της διαμόρφωσης της Πύλης Ιησού με την μόνιμη έκθεση για τον Νίκο Καζαντζάκη και θα δώσουν επιπλέον ώθηση στην χρήση των τειχών».
«Το στοίχημα θα κερδηθεί»
«Ο δήμος Ηρακλείου ενδιαφέρεται διαχρονικά εμπράκτως για την προστασία και ανάδειξη των τειχών. Μετά από τα σημαντικά έργα αναστηλώσεων του παρελθόντος, ήρθε η ώρα η πόλη να κεφαλαιοποιήσει την τεράστια αξία του μνημείου για την αναψυχή, τον πολιτισμό, τον τουρισμό. Η παρούσα δημοτική αρχή, τα άξια υπηρεσιακά στελέχη και ο δήμαρχος προσωπικά, με πολλή δουλειά και ζήλο θέτουν τις βάσεις για να γίνει ο μετασχηματισμός του Ηρακλείου ώστε να μην είναι απλά μια ακόμη πόλη με τείχη αλλά να είναι «Η Πόλη Των Τειχών», καταλήγει ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων κ. Γιάννης Αναστασάκης, ο οποίος δεν κρύβει τη σιγουριά του ότι «το στοίχημα θα κερδηθεί».
