ΚΡΗΤΗ
Αναγεννάται ο πρωτογενής τομέας στα Ανώγεια χάρη στον τοπικό συνεταιρισμό
Μετά από επτά μήνες ζωής, καταφέρανε οι Ανωγειανοί κτηνοτρόφοι να βρίσκονται τα προϊόντα τους στην αγορά, σε αλυσίδες σουπερμάρκετ
Με σημαντικά αποτελέσματα, η πορεία του Γαλακτοκομικού Κτηνοτροφικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Ανωγείων με την επωνυμία ΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ, αποδεικνύει πως η απόφαση νέων ανθρώπων να δημιουργήσουν και πάλι συνεταιρισμό στις πλαγιές του Ψηλορείτη, ήταν πέρα για πέρα σωστή. Αυτό αναφέρει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος του συνεταιρισμού ΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ Στεφανής Χαιρέτης, υπερτονίζοντας ότι: «…νέοι άνθρωποι, με όνειρα και ελπίδες πίστεψαν πως ενωμένοι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες του τόπου και των καιρών».
Μετά από επτά μήνες ζωής, καταφέρανε οι Ανωγειανοί κτηνοτρόφοι να βρίσκονται τα προϊόντα τους στην αγορά, σε αλυσίδες σουπερμάρκετ. «Παρά το ότι λείπαμε 11 χρόνια από την αγορά, τα καταφέραμε και πάλι. Η αποχή αυτή δεν ήτανε ό,τι καλύτερο για μας, διότι ήμαστε δήμος, χωριό, που διαθέτουμε κτηνοτροφία που δεν υπάρχει πουθενά» λέει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, επισημαίνοντας παράλληλα πως: «Μας ώθησε η αγάπη για τον τόπο μας, η τόλμη μας και δώσαμε ελπίδα σε 110 ποιμνιοστάσια που υπάρχουν στα Ανώγεια, με σύνολο 1.000.000 αιγοπροβάτων. Τώρα, που ξεκινήσαμε πάλι, και μπήκαμε στην παραγωγή, όλοι αρχίζουν να επιστρέφουν, αγκαλιάζουν το νέο συνεταιρισμό. Όλοι αναγνωρίζουν πως οι νέοι μας, κοιτάζουν μόνο μπροστά. Μάθαμε και διδαχτήκαμε όλοι μας πως όποιος κοιτά το παρελθόν, δεν προχωράει μπροστά. Οπότε ξεχνάς, προχωρείς και με αργά και σταθερά βήματα φτάνεις στοΝ στόχο».
Ο Στεφανής Χαιρέτης εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ πως: «Εμείς εδώ στα Ανώγεια, έχουμε μάθει πως όταν έχεις μία ιδιωτική επιχείρηση μπορείς να ρισκάρεις. Όταν όμως υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων κι ο ένας ακολουθεί τον άλλον, πρέπει να γίνονται αργά, σταθερά, στοχευμένα βήματα, για να έρθει το καλύτερο αποτέλεσμα. Ξεκινήσαμε με 50 μέλη συνεταιριστές, σήμερα μας ζητούν να κάνουμε νέες εγγραφές, τις οποίες θα ξεκινήσουμε τον Αύγουστο και πάνω από 100 άτομα θα μπουν στο συνεταιρισμό. Δηλαδή εκατό σπίτια, εκατό οικογένειες. Η νέα προσπάθεια για συνεταιρισμό, εκφράζει όλες τις οικογένειες των Ανωγείων». Στον τόπο αυτό, παράγονται ημερησίως 40 με 50 τόνοι γάλα, παραγωγή η οποία μπορεί να μην είναι μεγάλη αλλά όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος: «Διατηρούμε την ντόπια κτηνοτροφία, τα αιγοπρόβατα μας δεν είναι παραγωγικά όπως είναι στην άλλη Ελλάδα, επιλέξαμε να μην αλλάξουμε την φυλή των αιγοπροβάτων μας, επειδή ρίχνουμε όλο το βάρος στην ποιότητα. Τα αιγοπρόβατα αυτά είναι πιο ανθεκτικά σε αυτή τη γη, ναι μεν έχουμε πιο λίγη παραγωγή αλλά έχουμε πολύ πιο καλή ποιότητα». Η φυλή είναι το Λιανό πρόβατο, το Μεταξομάλλικο την οποία διατηρούσαν και οι προγόνοι των Ανωγειανών, επειδή αντέχει στο κρύο, στη ζέστη, στις δύσκολες συνθήκες.
Για τις επιπτώσεις που είχε στην τοπική οικονομία των Ανωγείων, η αδρανοποίηση του γαλακτοκομικού συνεταιρισμού για έντεκα χρόνια μίλησε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος Ανωγείων και πρόεδρος της ένωσης ορεινών δήμων Ελλάδας Σωκράτης Κεφαλογιάννης: «Ήταν σημαντικό πλήγμα όχι μόνο στην οικονομία και την πρωτογενή παραγωγή του δήμου αλλά και στην κοινωνία την ίδια. Ο συνεταιρισμός των κτηνοτρόφων αποτελούσε ένα συνδετικό κρίκο για όλους και όλα, και με βάση αυτή τη ζωηρή έλλειψη, έγιναν οι προσπάθειες, με κύριο συστατικό που χρησιμοποιήσαμε το “η ισχύς εν τη ενώσει”. Σε αυτή την προσπάθεια βοήθησε και ο παλιός γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός, ο Γεωργικός συνεταιρισμός Ανωγείων, όπως επίσης τα νέα παιδιά που είπαν ότι, μπαίνουμε μπροστά, να ξαναστήσουμε ένα νέο συνεταιρισμό». Όπως είπε ο κ. Κεφαλογιάννης, σήμερα μπορούν όλοι οι εμπλεκόμενοι να πουν πως οι αρχικοί στόχοι έχουν τηρηθεί. «Ο καθένας από το μετερίζι που βρίσκεται ανέλαβε κάποιες υποχρεώσεις και μένει τώρα να είμαστε συνεπείς στην υπόσχεση που δώσαμε να αποκτήσει ο τόπος μας, τα Ανώγεια, πάλι τη συγκολλητική εκείνη ουσία για τους κτηνοτρόφους, για όλη την κοινωνία και παράλληλα να δώσουμε σε όλο τον κόσμο τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα».
Οι συνεταιριστές κάνουν ακόμα μικρά αλλά πολύ σημαντικά βήματα, σε πρώτη φάση όπως είπε ο δήμαρχος Ανωγείων, στο ΑΠΕ - ΜΠΕ «…αλλά έχουμε δώσει βαρύτητα στο να είναι σταθερά και αυτό το οποίο πιστεύω είναι πως η ίδια η ποιότητα ζωής των αιγοπροβάτων στις πλαγιές και τις κορφές του Ψηλορείτη, πάνω στο βουνό, είναι αυτή που μπορεί να δώσει εκλεκτά προϊόντα». Ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης ως πρόεδρος της Ένωσης Ορεινών Δήμων Ελλάδας, υποστηρίζει ότι «…ο συνεταιρισμός των ανθρώπων είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει, είναι όπως λέω συνέχεια η συγκολλητική ουσία, κινητήριος δύναμη μιας κοινωνίας. Ειδικά όταν μιλάμε για κοινωνίες που η βάση τους είναι η κτηνοτροφία. Όπως αντιλαμβάνονται όλοι οι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στο χώρο και έχουν ταυτιστεί με τα χαρακτηριστικά της πέτρας και του βουνού, χρειάζονται το συνεταιρίζεσθαι δηλαδή, την ορμή και τη δύναμη που έχει ο καθένας να αποτελέσει συλλογική δύναμη».
Για το εάν περιμένουν βοήθεια από την πολιτεία ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ είπε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ: «Συνήθως οι συνεταιρισμοί περιμένουν. Εμείς αποφασίσαμε ότι πρέπει να δείξουμε τα σημάδια τα δικά μας, τα αποτελέσματα, ότι θα πάμε μπροστά και τότε από μόνη της η πολιτεία θα μας αγκαλιάσει. Ξεκινήσαμε να κάνουμε τη δική μας πορεία, έχουμε προγραμματισμό. Δεν θα τη χρειαστούμε την πολιτεία». Στην εποχή του Μάρκετινγκ οι Ανωγειανοί κτηνοτρόφοι, μερίμνησαν ώστε να συνεργαστούν με έναν επιχειρηματία της αγοράς του μάρκετινγκ. «Διότι αποφασίσαμε καθένας να ασχολείται με αυτό που ξέρει καλύτερα. Άλλος είναι στο συνεταιρισμό στις αποθήκες, άλλος στην τυροκόμηση, άλλος στις μεταφορές, άλλος στο μάζεμα του γάλακτος και άλλος είναι για το μάρκετινγκ. Ο άνθρωπος που έχουμε βρει κάνει καλούς σχεδιασμούς, τον εμπιστευόμαστε, μας έχει προχωρήσει σε καλούς δρόμους. Το marketing ήταν κάτι άγνωστο για μας και πιστεύουμε ότι για να στηθεί κάτι πρέπει να έχει πολύ γερά θεμέλια ακόμα και στο συνεταιριστικό κίνημα», μας λέει ο Στεφανής Χαιρέτης.
Στο καταστατικό του συνεταιρισμού υπάρχουν όλοι οι κωδικοί προϊόντων που αφορούν στο γάλα. «Σήμερα έχουμε τη γραβιέρα, τον ξηρό ανθότυρο και τη μυζήθρα, όλα συσκευασμένα και φέρουν την επωνυμία τα Ανώγεια. Όποιοι ενδιαφέρονται μπορούν να τα βρουν ζητώντας τυροκομικά προϊόντα Ανωγείων. Του χρόνου ξεκινάμε το Λευκό τυρί της Κρήτης, το γιαούρτι και το γάλα. Αργά και σταθερά βήματα… Εμείς οι κάπως μεγαλύτεροι, θα ενισχύσουμε τους νέους ανθρώπους που έχουνε βάλει πλάτη για το συνεταιρισμό. Αν κάτι πρέπει να κάνει Πολιτεία; Αυτό, να αγκαλιάσει τους νέους κτηνοτρόφους στα Ανώγεια. Εδώ ο τόπος έχει ζωή, ακούς φωνές στα σχολεία, θωρείς τους νέους ανθρώπους να πηγαίνουν στις μάντρες τους τα ξημερώματα». Όπως συγκινημένος λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τα Ανώγεια είναι μία μήτρα που γεννά νέους ανθρώπους, νέα παιδιά και βλέπεις αυτή τη ζωή και αυτή την ομορφιά του τόπου και παίρνεις θάρρος.
Ο δήμαρχος Ανωγείων εξήγησε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ πως οι ορεινοί δήμοι περνάνε πολύ δύσκολα. Το πρόβλημα είναι ότι οι νέοι δεν μένουν στον τόπο τους, αναζητώντας την τύχη τους στα μεγάλα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό. «Αλλά είναι και περιοχές όπως στην Κρήτη, ορεινές περιοχές όπου η νεολαία μένει. Βλέπε Ανώγεια, Μυλοπόταμος. Ναι όντως, η γενική εικόνα όπως εμφανίζεται από απογραφή σε απογραφή, δυστυχώς δείχνει ότι ο πληθυσμός βαίνει μειούμενος. Πρέπει να επιβιώσουν αυτές οι κοινωνίες. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται το συνεταιρίζεσθε τόσο στην πρωτογενή παραγωγή δηλαδή γεωργικούς και κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς αλλά και το συνεταιρίζεσθε και σε άλλες δραστηριότητες». Στα Ανώγεια υπάρχουν δύο συνεταιριστικές επιχειρήσεις η ΙΔΕΑ και η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ) που και οι δύο «…παράγουν προϊόντα πολιτισμού. Ως Δήμος τους έχουμε παραχωρήσει χώρους για να δραστηριοποιηθούν, έχουνε δώσει σημαντικό κομμάτι επιστημονικό για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και αποδεικνύεται μέρα με τη μέρα το πόσο σημαντικός στυλοβάτης είναι όλο αυτό, για τις μικρές τοπικές κοινωνίες», είπε ο δήμαρχος Ανωγείων.
Μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού Ανωγείων Πρωτοπρεσβύτερος Ανδρέας Κεφαλογιάννης, τόνισε πως ήταν απόλυτη ανάγκη να συσταθεί ο Συνεταιρισμός σε μία περίοδο μάλιστα που η οικονομία του τόπου έχει ανάγκη υποστήριξης από κάθε μορφή υγιών πρωτοβουλιών. «Το πλέον σημαντικό, επιτρέψτε μου να πω και θεάρεστο, είναι το γεγονός της υπεύθυνης εμπλοκής των νέων μας κτηνοτρόφων, στην υψηλού σχεδιασμού και οράματος προσπάθεια. Εμείς όλοι που έχουμε γνώση από τα παλαιά χρόνια με τους συνεταιρισμούς, διαπιστώνουμε πως τα λάθη έχουν γίνει μαθήματα, οι νέοι μας, άκουσαν τις συμβουλές και είναι ικανοί να πορευτούν μακριά από λανθασμένες κινήσεις. Οι ίδιοι οι νέοι που τους εμπιστευόμαστε, καθορίζουν το πλαίσιο, το οποίο δεν είναι άλλο, από το ότι το μέλλον, τους ανήκει και δεν θα επιτρέψουν λάθη που θα τους ανακόψουν την πορεία».
Είναι σύμφωνα με τον π. Ανδρέα Κεφαλογιάννη, σημαντική επίσης, η στήριξη από πλευράς του δήμου διότι μπορούν σε επίπεδο υπηρεσιών και τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, να υπάρξουν βοήθειες γραφειοκρατικές και άλλες, ώστε οι λύσεις στα όποια προβλήματα παρουσιάζονται να είναι πιο σύντομες. «Αυτό που έχουμε να αποδείξουμε είναι ότι δεν κάνουμε λάθος που υποστηρίζουμε με θέρμη το τοπικό μας στοιχείο, την ταυτότητα μας, τους νέους μας ώστε να μένουν στο τόπο τους, να προσπαθούν, όπως επίσης δεν κάνουμε λάθος να ενδυναμώνουμε κάθε προσπάθεια που θα ανοίξει τις πόρτες των Ανωγείων προς την υπόλοιπη Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα υψηλής διατροφικής αξίας και ποιότητας προϊόντα μας», είπε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος του Γεωργικού Συλλόγου Ανωγείων.
Ο Στεφανής Χαιρέτης κάνει λόγο για το πρόβλημα που αφορά στο κόστος παραγωγής. Στις ζωοτροφές, «αν το κόστος μειωθεί, πολλά θέματα θα λυθούν και οι παραγωγές μας θα εκτοξευθούν. Αλλά έχω ακόμη ένα παράπονο. Πολλοί κατηγορούν τους κτηνοτρόφους ότι έχουμε 4 X 4 οχήματα. Μα όταν πρέπει να κινηθείς σε ενάμιση μέτρο χιόνι, σε κατσάβραχα για να φτάσεις τα ζωντανά σου, 4 X 4 χρειάζεσαι. Ο αγρότης στην πάνω Ελλάδα χωρίς το τρακτέρ του δεν μπορεί να καλλιεργήσει τη γη. Εδώ αν δεν έχεις το κατάλληλο όχημα, δεν μπορείς να είσαι κτηνοτρόφος. Κάποιοι κατά καιρούς, έχουν προσπαθήσει να μας κακολογήσουν. Να ξέρουν, ότι τα Ανώγεια έχουν ανεβάσει τον πήχη στα γράμματα, στον πολιτισμό, στις τέχνες, στις επιστήμες. Θυμάμαι τους γονιούς μας που το όνειρό τους ήτανε τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα να γίνουν επιστήμονες και μετά να γυρίσουν στον τόπο και να τον σώσουνε. Κακά τα ψέματα. Ένας τόπος χωρίς νερό, χωρίς ήλιο, χωρίς γράμματα δεν μπορεί να πάει μπροστά. Τα παιδιά μας σήμερα το 90% περνάει στα πανεπιστήμια και είμαστε περήφανοι γιατί ξέρουμε ότι αυτά τα παιδιά θα πάνε πιο μπροστά τον τόπο μας».
Θέλει να μεταφερθεί το μήνυμα σε όλη τη χώρα, μας λέει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο Στεφανής Χαιρέτης ότι πρέπει να αγαπηθεί η περιφέρεια «…να αγαπηθούν τα χωριά να αγαπηθούν οι μικροί δήμοι, να αγαπηθούν τα προϊόντα μας, διότι στην περιφέρεια και τις μικρές γωνιές της Ελλάδας, της Κρήτης, όπως εδώ στα Ανώγεια, οι κτηνοτρόφοι και τα αιγοπρόβατα, πιστέψτε μας, για να επιβιώσουν δακρύζουν. Αλλά όταν δούμε το παραγόμενο προϊόν, όλοι χαμογελάμε και οι άνθρωποι και τα ζωντανά».
Οι μικρές κοινωνίες μπορούν και επιβιώνουν, ανασταίνονται λέει ο Στεφανής Χαιρέτης πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ, «όταν είναι μονιασμένες, όταν έχουν την αναγνώριση από πολίτες σε άλλες περιοχές της χώρας». Καλεί μάλιστα τους συνεταιριστές, να αντέξουν τις δυσκολίες, να μείνουν έξω από κομματικά, έξω από ιδεολογίες, έξω από τα λάθη του παρελθόντος που πλήγωσαν το συνεταιριστικό κίνημα. «Το κυρίαρχο χρώμα για μας εδώ στα Ανώγεια είναι το άσπρο, όπως το χρώμα του γάλακτος, το χρώμα της ζωής, της Ελπίδας», καταλήγει ο κ. Χαιρέτης.
