"Θυμώνω με τους ασθενείς που δεν έχουν εμβολιαστεί και σκέφτομαι ότι είναι ανόητοι"

Ο 55χρονος «δρ Κροκ» (από το κροκόδειλος, παρατσούκλι που απέκτησε εξαιτίας της ψυχρής καρδιάς του, όπως ο ίδιος υποστηρίζει), γιατρός στα επείγοντα μεγάλου νοσοκομείου στη βόρεια Καλιφόρνια, έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά με ασθενείς που αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Εξηντάχρονη ασθενής του, που εισήχθη με έντονη δύσπνοια, ομολογεί ψιθυριστά ότι δεν εμβολιάστηκε γιατί «βαρέθηκε», όπως αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ του το περιοδικό Economist.

Ο ελληνικής καταγωγής γιατρός «δρ Κροκ», ο οποίος αποφάσισε να διηγηθεί τις εμπειρίες του στο βρετανικό περιοδικό, διατηρώντας ωστόσο την ανωνυμία του, μοιράζεται τον χρόνο του μεταξύ δύο μεγάλων νοσοκομείων στην περιοχή του Σαν Φρανσίσκο. Το ένα από αυτά βρίσκεται σε συνοικία με μεγάλο ποσοστό μεταναστών εργατών γης –πολλοί από αυτούς χωρίς άδεια παραμονής– αλλά και σημαντικό αριθμό μορφωμένων, προοδευτικών νέων ανθρώπων, μεταξύ άλλων. Πάνω από 75% των κατοίκων της κομητείας είναι εμβολιασμένοι, ποσοστό υψηλότερο από τον μέσο όρο εμβολιασμού της πολιτείας. Το δεύτερο νοσοκομείο, όπου εργάζεται, βρίσκεται στην περιοχή Σέντραλ Βάλεϊ, προπύργιο ψηφοφόρων του Ντόναλντ Τραμπ, με ποσοστό εμβολιασμών πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Καλιφόρνιας. Ο «δρ Κροκ» ρωτάει την 60χρονη εάν είχε κρούσματα κορωνοϊού στο σπίτι της. Ο 40χρονος γιος της, όπως αποκαλύπτεται, νοσηλεύεται διασωληνωμένος στην εντατική του ίδιου νοσοκομείου.

Ο 39χρονος που κατέληξε

Ο «Κροκ» θυμάται περιστατικό με 39χρονο αντιεμβολιαστή, ο οποίος εισήχθη με αφόρητη δύσπνοια έχοντας προσβληθεί από COVID-19. Ο άνδρας, που δεν μπορούσε πια να επικοινωνήσει με το περιβάλλον, φορούσε μπλούζα με σύνθημα κατά του εμβολιασμού. «Βλέπω έκανες τις επιλογές σου, του είπα. Ηταν σε τόσο κακή κατάσταση που δεν με άκουσε. Πέθανε δύο ώρες αργότερα», λέει ο Κροκ. Η κόρη της 60χρονης ασθενούς λέει ότι έχει εμβολιασθεί, αλλά τα τρία παιδιά της είναι ανεμβολίαστα. Πριν από εννέα ημέρες, τα τρία παιδιά βρέθηκαν θετικά στον ιό, ενώ ο θείος τους χαροπάλευε στην εντατική.

Ενα ιδιαίτερα δύσκολο απόγευμα το περασμένο καλοκαίρι, ο «Κροκ» έπιασε κουβέντα με νέα γυναίκα τραυματιοφορέα, με τους δυο τους να παραπονούνται για το πλήθος που περίμενε στα επείγοντα. «Είναι γιατί δεν εμβολιάζονται», είπε ο Κροκ. «Ούτε εγώ είμαι εμβολιασμένη», του απάντησε η νέα γυναίκα. «Τότε είσαι μέρος του προβλήματος!» αντέτεινε με θυμό ο ιατρός.

Σοκάρει η τραυματιοφορέας

Η τραυματιοφορέας κατέθεσε αναφορά κατά του «Κροκ» στη διοίκηση για επιθετική συμπεριφορά και ο ιατρός δέχθηκε επίσημη επίπληξη. «Στα επείγοντα είμαστε συνηθισμένοι στην ανοησία των ανθρώπων», λέει ο «Κροκ», για να συνεχίσει: «Αλλά με σοκάρει όταν διαπιστώνω ότι ακόμη και οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας κάποιες φορές είμαστε οι πραγματικοί ηλίθιοι». Πολλές νοσηλεύτριες αρνήθηκαν το εμβόλιο στο νοσοκομείο Σέντραλ Βάλεϊ το περασμένο καλοκαίρι, επικαλούμενες πολιτικές πεποιθήσεις ή τη θρησκευτική πίστη τους. Αλλοι υγειονομικοί, πιστεύει ο «Κροκ», αρνήθηκαν τον εμβολιασμό σε ένδειξη διαμαρτυρίας προς το νοσοκομειακό κατεστημένο: «Νιώθουν παραμελημένοι και αδικημένοι μισθολογικά. Δεν ανέχονται να τους λένε τι να κάνουν και αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο». Η θέσπιση του υποχρεωτικού εμβολιασμού για τους υγειονομικούς στην Καλιφόρνια τον Σεπτέμβριο οδήγησε το 95% των εργαζομένων του τομέα στο εμβόλιο, ενώ η πολιτεία ήταν η πρώτη που απαίτησε τον εμβολιασμό με τρίτη δόση για τους 2 εκατομμύρια υγειονομικούς.

Οπως υποπτευόταν ο «Κροκ», οι εργαστηριακές αναλύσεις της 60χρονης δείχνουν ότι έχει COVID-19. Ο ιατρός αποφεύγει ωστόσο να της αποκαλύψει ότι πάσχει και από πνευμονία. «Γιατί να την επιβαρύνω κι άλλο ψυχικά;» λέει. Τηλεφωνεί στην κόρη της για να την ενημερώσει για την κατάσταση. «Γνωρίζω ότι έχετε εμβολιασθεί, δόξα τω Θεώ. Μετά την εισαγωγή της μητέρας σας και τη διασωλήνωση του αδελφού σας, τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας θα πρέπει να εμβολιασθούν το συντομότερο», λέει ο «Κροκ», ενώ η κόρη συμφωνεί με τα λεγόμενά του.

Υστερα από μακρά παύση, η κόρη ρωτάει: «Πείτε μου την αλήθεια, πώς είναι η μητέρα μου;» Ο «Κροκ» της εξηγεί ότι η κατάσταση της 60χρονης δεν εμπνέει προς το παρόν ανησυχία, αλλά παραμένει βαριά άρρωστη. «Είναι δύσκολο να σας πω πώς θα πάει. Οι επόμενες 24 με 48 ώρες θα είναι κρίσιμες. Βρίσκεται σε καλά χέρια, όπως ξέρετε», λέει ο «Κροκ».

Δύο εβδομάδες αργότερα, η 60χρονη πήγαινε καλύτερα, αλλά ο 40χρονος γιος της είχε υποκύψει χωρίς να έχει ανακτήσει τις αισθήσεις του. Η κόρη ανέφερε πάντως ότι τα τρία παιδιά της εμβολιάσθηκαν με την πρώτη δόση.

Κρούσματα δειλίας σε υγειονομικούς

Η πανδημία του κορωνοϊού έφερε στο φως κι άλλες τριβές στο εσωτερικό της ιατρικής κοινότητας. Τους πρώτους μήνες της υγειονομικής κρίσης, το νοσοκομείο του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, όπου εργάζεται ο «Κροκ», ύψωσε αντίσκηνα εκστρατείας στον χώρο στάθμευσης για την πραγματοποίηση μαζικών τεστ κορωνοϊού σε ύποπτα κρούσματα.

«Τα αντίσκηνα επρόκειτο να στελεχωθούν με ανειδίκευτους γιατρούς. Οι εργαζόμενοι αυτοί διαμαρτύρονται ότι οι ιατροί τους δίνουν ασήμαντα περιστατικά, κατάγματα και κρυολογήματα, ώστε οι ίδιοι να κρατούν για τους εαυτούς τους τα «ενδιαφέροντα» και περίπλοκα περιστατικά. Αυτό είναι λογικό, καθώς οι γιατροί πρέπει να παραμένουν σε εφεδρεία για τους βαριά αρρώστους», λέει ο «Κροκ».

Εντάσεις

Στην περίπτωση αυτή, όμως, οι τραυματιοφορείς παραπονούνταν για άλλο λόγο, λέγοντας: «Ε, βέβαια, τώρα είστε πρόθυμοι να μας δώσετε τα πιο επικίνδυνα περιστατικά, που είναι ασθενείς με αυτό τον άγνωστο και τρομακτικό ιό». Η ένταση κορυφώθηκε, θυμάται ο «Κροκ», όταν ορισμένοι ιατροί αρνήθηκαν να εισέλθουν σε αυτό που αποκαλούσαν «βρώμικη σκηνή». Ο «Κροκ» διηγείται: «Τρεις από τους δέκα γιατρούς απέφευγαν συνειδητά τους ασθενείς με COVID-19. Κάποιοι άλλοι προσπάθησαν να το κάνουν με περισσότερο τακτ, προσποιούμενοι ότι κάτι πολύ ενδιαφέρον συνέβαινε την ώρα εκείνη σε θάλαμο μη COVID».

Οι κανόνες του νοσοκομείου επιτρέπουν σε μέλη του ιατρικού προσωπικού να αρνούνται να αναλάβουν συγκεκριμένους ασθενείς. Την ίδια ώρα, πολλά αμερικανικά νοσοκομεία έχουν συμβάσεις με ιατρικές εταιρείες για τη στελέχωση τμημάτων επειγόντων περιστατικών, με τους γιατρούς αυτούς να έχουν και αυτοί τη δυνατότητα επιλογής ασθενών.

«Οχι» σε επιλογή

«Κάποιοι γιατροί στα Επείγοντα αναγκαστήκαμε να “στριμώξουμε” συναδέλφους μας σε γωνίες και να τους πούμε: “Ακουσε καλά, αυτή είναι η δουλειά μας. Αν δεν σου αρέσει, παραιτήσου! Μην έρχεσαι εδώ νομίζοντας ότι μπορείς να διαλέγεις όποιον ασθενή προτιμάς”», θυμάται ο «Κροκ». Οι αισιόδοξες και σχεδόν ηρωικές φιγούρες κατάκοπων υγειονομικών, που κοσμούσαν τα πρώτα ενημερωτικά βίντεο για την COVID-19, έχουν σβηστεί πια από τη μνήμη του «Κροκ». «Είδα πολλούς δειλούς. Στον πόλεμο, οι αξιωματικοί είχαν πιστόλια όχι για τον εχθρό, αλλά για να εκτελούν επιτόπου όσους αρνούνταν να προχωρήσουν στην επίθεση. Η Ιατρική έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα από την πανδημία. Εχουμε μαλακώσει υπερβολικά», λέει ο «Κροκ».

«Ο ασθενής που δεν εμβολιάσθηκε πήρε μια κακή απόφαση. Εγώ μπορεί να θυμώνω μαζί τους και να σκέφτομαι ότι είναι ανόητοι, αλλά η δουλειά μου (σ.σ. του γιατρού) είναι να τους πείσω», λέει ο «Κροκ». (A.P. Photo / Martin Meissner)

Η πρόκληση πειθούς των αντιεμβολιαστών

Η πορεία του «Κροκ», μέσω της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, μέχρι την ολοκλήρωση της ειδικότητας, δεν υπήρξε ομαλή. Ο σημερινός επιτυχημένος γιατρός επειγόντων εργάσθηκε προσωρινά ως κούριερ με ποδήλατο (επάγγελμα που περιγράφει ως μορφή αστικού πολέμου) και απασχολήθηκε επίσης ως νοσηλευτής-τραυματιοφορέας στην υποβαθμισμένη συνοικία Σάουθ Σέντραλ του Λος Αντζελες, αλλά και σε χώρες της Αφρικής.

Ως νοσηλευτής

Ενόσω εργαζόταν ως νοσηλευτής, ο «Κροκ» θυμάται περιστατικό, για το οποίο σήμερα έχει μετανιώσει: «Μια φορά στη Νέα Ορλεάνη φρόντιζα τραύμα στο πόδι υπόπτου για φόνο, όταν αστυνομικοί εμφανίσθηκαν στα επείγοντα για να τον ανακρίνουν. Επιασαν το σημείο του κατάγματος και το έστριψαν. Ο αξιωματικός στράφηκε προς το μέρος μου και μου είπε: “Είδατε κάτι, γιατρέ; Τίποτα, έτσι;”. Κι εγώ δεν είπα τίποτα. Θα μπορούσα να τους έχω σταματήσει και δεν το έκανα. Αυτό με έκανε να αντιμετωπίζω με κατανόηση όσους παίρνουν εσφαλμένες αποφάσεις. 

Ο ασθενής στο κρεβάτι του νοσοκομείου που δεν εμβολιάσθηκε πήρε μια κακή απόφαση», λέει ο «Κροκ».

Ο γιατρός επισημαίνει ότι τα επείγοντα είναι γεμάτα με ανθρώπους που θεωρούνται υπεύθυνοι για τις κακές αποφάσεις τους, πέρα από το εμβόλιο. «Πολλοί είναι χρόνιοι καπνιστές, άλλοι είναι υπέρβαροι ή κάνουν συστηματικά σκι έξω από τις πίστες. 

Εγώ μπορεί να θυμώνω μαζί τους και να σκέφτομαι ότι είναι ανόητοι, αλλά η δουλειά μου είναι να τους πείσω», λέει ο «Κροκ», που έχει δοκιμάσει διάφορα τεχνάσματα για να πείσει τους ασθενείς του να εμβολιασθούν.

Ενδιαφέρον

«Η πραγματική πρόκληση είναι να βρει κανείς τον τρόπο να τους προσεγγίσει και να τους κάνει να αισθανθούν ότι δεν είναι ασήμαντοι. 

Οταν ήμουν ποδηλάτης κούριερ συνήθισα να είμαι αόρατος στους άλλους. Μαθαίνεις έτσι να κάνεις θόρυβο, χτυπάς τα καπό των αυτοκινήτων για να σε προσέξουν και σπρώχνεις απρόσεκτους πεζούς. 

Οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν τη ζωή τους νιώθοντας αόρατοι στους άλλους και γι’ αυτό προσπαθώ να τους δείξω ότι ενδιαφέρομαι και θέλω το καλό τους», λέει.