Τη σκυτάλη για την επίλυση του ονοματολογικού φαίνεται πως παίρνουν πλέον οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και ΠΓΔΜ, μετά και τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών με τον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μάθιου Νίμιτς. Αγκάθι παραμένει η ονομασία «για όλες τις χρήσεις», ενώ τις τελευταίες ώρες φέρεται να έχει «πέσει» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η τελική πρόταση των Σκοπίων.
Όπως ανακοίνωσε μετά τη συνάντηση που είχε με τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών ο Μάθιου Νίμιτς, το τετ-α-τετ Τσίπρα – Ζάεφ θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου στη Σόφια, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους τα Νέα Σαββατοκύριακο, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει τεθεί πρόταση των Σκοπίων, σύμφωνα με την οποία ζητούν «συμφωνία τώρα και ολοκλήρωση σταδιακή μέσα σε δύο χρόνια».
Σε μια πρώτη ανάγνωση, το σημαντικό στοιχείο σε αυτήν τη εκδοχή συμφωνίας είναι η διαφαινόμενη πρόθεση των γειτόνων να αποδεχτούν για μια χρήση έναντι όλων (erga omnes) το νέο όνομα που θα συμφωνηθεί (με επικρατέστερα τα Gorna Makedonjia, Nova Makedonjia).
Eδώ φαίνεται οι γείτονες να κάνουν μετατόπιση, καθώς μέχρι τώρα το σημείο στο οποίο επέμεναν ήταν να χρησιμοποιούν οι ίδιοι στο εσωτερικό της χώρας τους το συνταγματικό τους όνομα, δηλαδή σκέτο το Macedonia. Εκδοχή που η Αθήνα απορρίπτει καθώς πρόκειται για είδος «διπλής» ονομασίας.
Ωστόσο, η πίεση του χρόνου από τη μια και η (αμερικανική) πίεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ από την άλλη, αλλά και η σκληρή στάση Κοτζιά σε αυτή τη διελκυστίνδα μπορούν να ανοίξουν μονοπάτι για βήματα περαιτέρω προσέγγισης από τους γείτονες, αφού σε αυτό το τελευταίο σενάριο φαίνεται να συζητούν τη χρήση «έναντι όλων» του νέου ονόματος που θα συμφωνηθεί, αλλά όχι τώρα – μια κι έξω – σε βάθος χρόνου, με βήματα υλοποίησης πάνω σε συμφωνημένο οδικό χάρτη.
Αυτός ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης (όριο από το οποίο και μετά θα υπάρχει μόνο το νέο όνομα) προτείνεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να είναι μία διετία, καθώς αυτός θεωρείται από την απέναντι πλευρά ικανός χρόνος για τη διαμόρφωση των απαραίτητων συσχετισμών εντός της παρούσας Βουλής για τις συνταγματικές αλλαγές είτε για την αναδιαμόρφωση αυτών έπειτα από εκλογές.
Βέβαια, για να κάνουν αυτή την υποχώρηση οι γείτονες επιδιώκουν να εξασφαλίσουν απτά αποτελέσματα άμεσα, κι αυτά δεν είναι άλλα από την είσοδο στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας στην ΕΕ.
Τι επιδιώκει η Αθήνα
Σύμφωνα με τα Νέα Σαββατοκύριακο, πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών μεταφέρουν σε συνομιλητές τους ότι όντως οι πιθανότητες να λυθεί το ζήτημα είναι καλές. Άπαντες συμφωνούν ότι απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί και απαραίτητο πολιτικό κεφάλαιο στην κυβέρνηση Ζάεφ να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική υποστήριξη για συνταγματικές αλλαγές. Ως προς τον διετή χρονικό ορίζοντα η Αθήνα τηρεί σιγήν ιχθύος.
Πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι θα μπορούσε να συμφωνήσει σε ένα απαραίτητο χρονικό διάστημα που θα ζητούσε η απέναντι πλευρά (ενός έτους π.χ.), εντός του οποίου όμως θα γίνουν τα βήματα υλοποίησης μιας συνολικής δεσμευτικής συμφωνίας που θα έχει επιτευχθεί εξαρχής, ώστε κάθε φορά να υλοποιούνται τα συμφωνηθέντα και όχι να συζητιούνται ξανά.
Κρίσιμη παράμετρος για τις εξελίξεις τις επόμενες εβδομάδες είναι, σε κάθε περίπτωση, η επερχόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 11 Ιουλίου. Η Αθήνα δεν πιέζεται από τον χρόνο. Δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο όμως και για την άλλη πλευρά, κι αυτό το γνωρίζει ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Η ΠΓΔΜ θέλει την ελληνική υποστήριξη στην υποψηφιότητά της για ένταξη στη Συμμαχία, συνεπώς η ταχύτητα κινήσεων μάλλον εξαρτάται από αυτήν, αν και τα περιθώρια ώς τον Ιούλιο φαντάζουν ασφυκτικά.
Χρειάζεται, λοιπόν, συνολική συμφωνία, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα μόνο για την υλοποίησή της και μέσα από αυτό το μονοπάτι μπορεί να φτάσει στα Σκόπια επίσημη πρόσκληση ένταξης. Μετά, και αν όλα βαίνουν σύμφωνα με τον οδικό χάρτη (γνωστοποίηση στον ΟΗΕ με επίσημο τρόπο της συμφωνίας και των δεσμεύσεων σε σχέση με το νέο όνομα και το εύρος χρήσης του), ακολουθούν οι κυρώσεις ανά Κοινοβούλιο (μεταξύ αυτών και του ελληνικού) για την ένταξη της γειτονικής χώρας ως πλήρους μέλους στο ΝΑΤΟ. Για την ΕΕ η πορεία είναι διαφορετική και εκτείνεται βαθύτερα στον χρόνο.
