ΗΠΑ: Ο «πόλεμος» των ενοικίων

Ακόμη και για ένα δυαράκι, δευτέρου ορόφου, σε ένα μικρό δήμο στην Πενσιλβάνια μπορεί να ξεσπάσει αυτές τις ημέρες «πόλεμος» μεταξύ των υποψήφιων ενοικιαστών.

Η ζήτηση κατοικιών προς ενοικίαση αυξάνεται στην αμερικανική αγορά. Όμως, οι όροι της προφοράς ολοένα και αλλάζουν.

Έπειτα από την περσινή βουτιά στις τιμές, λόγω καραντίνας, τα ενοίκια έχουν πάρει και πάλι την ανιούσα, ξεπερνώντας σε αρκετές περιοχές ακόμη και κατά 8% τα επίπεδα προ πανδημίας.

Τα τελευταία στοιχεία της ένωσης NAA -που εκπροσωπεί ιδιοκτήτες και κατασκευαστές ακινήτων στις ΗΠΑ- δείχνουν ότι το μέσο ενοίκιο για ένα μέσο σπίτι ξεπέρασε για πρώτη φορά τον Ιούνιο, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τα 1.500 δολάρια το μήνα.

Η δε πληρότητα έχει εκτιναχθεί στο 96,5%, σε υψηλό 20ετίας. 

Απόκεντρο vs κέντρου

Οι μεγαλύτεροι ρυθμοί αύξησης των ενοικίων καταγράφονται κυρίως «σε προσιτές περιοχές, που δεν απέχουν πολύ από μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά είναι αρκετά μακριά για να πετύχει κανείς μια καλύτερη συμφωνία», παρατηρεί η Ντάνιελ Χέιλ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Realtor.com.

Η τάση αφορά κυρίως σε στούντιο, δυάρια και τριάρια. Στα δυάρια, η αύξηση ενοικίου, σε ετήσια βάση φτάνει το 10,2%.

Σε μεγάλο βαθμό, τη διαμορφώνει η είσοδος της Γενιάς Ζ (των σημερινών 20ρηδες) στην αγορά εργασίας και οι δημογραφικές αλλαγές, από την περίοδο των lockdown.

Σημαντικό μέρος του πληθυσμού μετακινήθηκε από τα αστικά κέντρα προς τις μητροπολιτικές περιφέρειες και μικρότερες πόλεις, σε αναζήτηση καλύτερων -και φθηνότερων- συνθηκών ζωής.

Όμως, η εισροή των νέων κατοίκων έχει αρχίσει να λειτουργεί ως ντόμινο, έχοντας αντίκτυπο στους… ντόπιους ενοικιαστές.

Πολλοί δέχονται πλέον πιέσεις από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, όπου μένουν, για αλλαγές στα συμβόλαια και αυξήσεις. Αρκετοί σκέφτονται ότι ίσως είναι τώρα η σειρά τους να μετακομίσουν σε άλλες, οικονομικά πιο προσιτές περιοχές. 

Στις ακριβές μεγαλουπόλεις, εν τω μεταξύ -από τη Νέα Υόρκη και τη Βοστώνη, έως το Σικάγο και το Σαν Φρανσίσκο-, τα ενοίκια επίσης αυξάνονται, αν και με πιο συγκρατημένους ρυθμούς προσώρας.

Καθώς όμως εργαζόμενοι επιστρέφουν σταδιακά στις δουλειές και στα γραφεία τους, στα μεγάλα αστικά κέντρα, το κυνήγι για ένα καλό διαμέρισμα, σε σχετικά καλή τιμή, έχει αρχίσει να αγριεύει.

Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ένα βίντεο, που έγινε ανάρπαστο προ ημερών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το ανάρτησε μια υποψήφια ενοικιάστρια, που έσπευσε να δει ένα διαθέσιμο τριάρι στη συνοικία Τσέλσι του Μανχάταν -με ενοίκιο 2.950 δολάρια τον μήνα- αλλά, με το που έφτασε μπροστά από το κτίριο, αντίκρισε μία ουρά 80… ανταγωνιστών.

Μεσίτες στη Νέα Υόρκη αναφέρουν ότι υπάρχουν πια ενοικιαστές που, χωρίς καν να δουν τα σπίτια από κοντά, σπεύδουν να τα «καπαρώσουν», προτού ο ιδιοκτήτης τους αποφασίσει να ανεβάσει κι άλλο τις απαιτήσεις. Πράγμα ουδόλως πλέον σπάνιο.

Τη σχετική εμπειρία της περιγράφει… γλαφυρά σε βίντεο στο TikTok μία Αμερικανίδα, που πριν καλά-καλά προλάβει να απευθυνθεί σε μεσιτικό γραφείο για ένα τεσσάρι στο Ιστ Βίλατζ, έναντι 5.250 δολαρίων το μήνα, έλαβε απαντητικό email ότι ο ιδιοκτήτης ανέβασε το ποσό κατά 1.550 δολάρια, «λόγω τρομερά αυξημένου ενδιαφέροντος».

Προβληματισμός για την επόμενη ημέρα

Η άνοδος της τιμής των ενοικίων έπεται της έκρηξης στην αγορά κατοικιών, που καταγράφεται τους τελευταίους μήνες, εν μέσω αυξημένης ζήτησης και μειωμένης προσφοράς.

Για πολλούς Αμερικανούς, η ενοικίαση είναι η μοναδική επιλογή, καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για αγορά ή περιουσία για να επωφεληθούν των προσφερόμενων χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων, που «υπερθερμαίνουν» την αμερικανική αγορά ακινήτων.

«Οι στεγαστικές δαπάνες είναι ο κοιμώμενος γίγαντας, που θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά την ολοένα και πιο έντονη συζήτηση για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ», επισημαίνουν οι Financial Times.

Εάν οι τιμές των ακινήτων «παραμένουν σχετικά περιορισμένες, είναι πιθανό να βοηθήσουν στο να διασφαλιστεί ότι ο πληθωρισμός μπορεί να ελεγχθεί, επιβεβαιώνοντας τις προσδοκίες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) και του Λευκού Οίκου ότι οι πιέσεις στις τιμές θα υποχωρήσουν», αναφέρει το δημοσίευμα. 

Εάν όμως οι ρυθμοί αύξησης συνεχιστούν ή επιταχυνθούν, προσθέτει, «μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα για την Fed, καθώς η αύξηση του κόστους θα ενσωματωθεί στα συμβόλαια ενοικίασης, καθιστώντας δύσκολη την αντιστροφή της».

«Τα υψηλότερα ενοίκια θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό, οι οποίες αποτελούν κρίσιμο παράγοντα στη χάραξη νομισματικής πολιτικής».

Η εκτίμηση του προέδρου της NAA, Ρόμπερτ Πίνεγκαρ, είναι ότι οι τιμές των ενοικίων θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους για τους επόμενους 12-18 μήνες.

Στο μεσοδιάστημα, έκθεση της ΜΚΟ National Low Income Housing Coalition αναφέρει ότι για τους Αμερικανούς που αμείβονται με τον βασικό μισθό, οι περιοχές με προσιτά ενοίκια έχουν ήδη μειωθεί δραματικά: μόλις 218, επί συνόλου άνω των 3.000 κομητειών στις ΗΠΑ.

Περίπου 7 εκατομμύρια Αμερικανοί ήδη χρωστούν ενοίκια.

@kmwalker588

what a time to be alive looking for a 2 bedroom 😅 #fypシ #fyp #foryoupage #nyc #apartmenthunting #nycapartment

♬ Into The Thick Of It! - The Backyardigans