«Φρένο» στις ορδές των τουριστών που κατακλύζουν τη Βενετία

Η Βενετία δρομολογεί πρώτη την εφαρμογή των ιδεών που εξέτασαν πρόσφατα οι αρχές ευρωπαϊκών πόλεων, οι οποίες έχουν δεινοπαθήσει από τον ανεξέλεγκτο τουρισμό και προσπαθούν να τον θέσουν υπό έλεγχο στη μετά την πανδημία εποχή. Εχουν προηγηθεί οι αλλεπάλληλες διαμαρτυρίες των κατοίκων της εμβληματικής ιταλικής πόλης, αλλά και η θεαματική βελτίωση που γνώρισαν στη διάρκεια των lockdowns σε ό,τι αφορά το περιβάλλον τόσο η Βενετία όσο και πολλές άλλες πόλεις μεγάλου τουριστικού ενδιαφέροντος. Ετσι, οι αρχές της Βενετίας ετοιμάζονται να επιβάλουν περιορισμούς στις μονοήμερες επισκέψεις τουριστών που, όπως έχουν επισημάνει εκπρόσωποι των κατοίκων, αποφέρουν πολύ λίγα έσοδα στην πόλη, προκαλούν συμφόρηση στα κανάλια της και επιβαρύνουν δυσανάλογα το περιβάλλον της. Για να αποθαρρύνουν τις μονοήμερες επισκέψεις σχεδιάζουν μάλιστα να επιβάλουν μικρές χρεώσεις σε όσους τουρίστες δεν διανυκτερεύουν στην πόλη.

Οι αρχές της Βενετίας, που σημειωτέον φέτος ολοκληρώνει 1.600 χρόνια ζωής, διαθέτουν ήδη πλήρες σύστημα επιτήρησης και ελέγχου, που συγκεντρώνει στοιχεία από τις κινήσεις των κινητών τηλεφώνων, αλλά και από όσα καταγράφουν οι κάμερες στους δρόμους. Εχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν όλα αυτά τα στοιχεία μέσω ενός νέου «δωματίου ελέγχου», το οποίο έχει χρηματοδοτήσει μερικώς η Ε.Ε. Το σύστημα αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να καταγράφουν την ταχύτητα με την οποία μπαίνουν οι γόνδολες μέσα στα 150 παγκοσμίως διάσημα κανάλια της, να καταχωρίζουν τους τουρίστες σε κατηγορίες αναλόγως με τη χώρα ή και την περιοχή προέλευσής τους και να παρακολουθούν ή ακόμη και να συντονίζουν τις κινήσεις τους από τη μια περιοχή τουριστικού ενδιαφέροντος στην άλλη. 

Μιλώντας στο Bloomberg, η δημοτική σύμβουλος Σιμόνε Βεντουρίνι, που έχει την ευθύνη για τη διαχείριση του τουρισμού, τονίζει πως «αν συνδυάσουμε σε αυτά και το σύστημα των κρατήσεων τότε θα έχουμε εκ των προτέρων μια πλήρη εικόνα των αφίξεων και θα μπορούμε να οργανώσουμε την  κατάσταση αναλόγως». Η κ. Βεντουρίνι αναγνωρίζει, βέβαια, πως το αποτέλεσμα αυτών των ελέγχων και παρεμβάσεων θα είναι ένας λιγότερο «δημοκρατικός» τουρισμός, καθώς θα μεροληπτεί υπέρ των τουριστών με υψηλότερο βαλάντιο. Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι «για να πάρει κανείς γεύση από Βενετία, είναι σημαντικό να παραμείνει σε αυτήν λίγες ημέρες και να τη ζήσει».

Το σχέδιο της πόλης να επιβάλει χρεώσεις στους επισκέπτες που θέλουν απλώς να μπουν στην πόλη και όχι να μείνουν σε αυτήν ενδέχεται να προσκρούσει στις αντιρρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με τον δικηγόρο Μάρκο Γκασπαρινέτι, που έχει εναντιωθεί στις δημοτικές αρχές και τον συντηρητικό δήμαρχο της Βενετίας, Λουίτζι Μπρουνιάνο, αποτελεί διάκριση «η επιβολή χρεώσεων σε επισκέπτες βάσει του τόπου προέλευσής τους». Επισημαίνει ότι πολλοί αλλοδαποί προβλέπουν στο πρόγραμμα των διακοπών τους μια μονοήμερη επίσκεψη στη Βενετία χωρίς διανυκτέρευση και πολλοί Ιταλοί από την περιφέρεια του Βένετο έρχονταν τακτικά μονοήμερες εκδρομές στην πόλη. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «θυμίζει τις μεθόδους της αστυνομίας το να χρεώνει η πόλη όσους τουρίστες πρόκειται να κοιμηθούν αλλού». Οι υποστηρικτές του νέου συστήματος επιμένουν, βέβαια, ότι οι χρεώσεις θα είναι μικρές και μάλλον θα προβλέπονται εκπτώσεις την περίοδο που δεν είναι η αιχμή της τουριστικής σεζόν. Η Βεντουρίνι τονίζει, άλλωστε, πως «το ζητούμενο δεν είναι να αντλήσουμε χρήματα με αυτόν τον τρόπο». Σε ό,τι αφορά, άλλωστε, συνολικά το σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου, οι υποστηρικτές του εκτιμούν πως θα διευκολύνει την πόλη να προετοιμαστεί καλύτερα για τις περιόδους αιχμής όπως, για παράδειγμα, για τις ημέρες του καρναβαλιού, ώστε να παράσχει και καλύτερες υπηρεσίες στις μεταφορές και την αστυνόμευση.

Εκείνοι που ανησυχούν είναι όσοι κάτοικοι της Βενετίας εξαρτώνται από τον τουρισμό και φοβούνται κάθε αλλαγή. Ολοι αναγνωρίζουν, πάντως, πως κάτι πρέπει να γίνει για να προστατευθεί η ευάλωτη αυτή πόλη από τις ορδές των τουριστών. 
«Φαίνεται παράδοξο να σχεδιάζει κανείς μείωση της τουριστικής κίνησης έπειτα από τόσα δύσκολα χρόνια που περάσαμε», σχολιάζει ο Ντανιέλε Μινότο, αντιπρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων της πόλης, που την ίδια στιγμή παραδέχεται, όμως, ότι «η Βενετία δεν είναι η Ντίσνεϊλαντ, είναι ανάγκη να υπάρξουν όρια στην πρόσβαση στην πόλη και να διασφαλίσει έσοδα από όσους την επισκέπτονται για λίγες ώρες».

Το 2019 η Βενετία άντλησε τουριστικά έσοδα συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 30% προήλθε από τους επισκέπτες των μονοήμερων εκδρομών. Η κατηγορία αυτή τουριστών, όμως, αντιπροσώπευε το 70% του συνόλου των επισκεπτών. Οπως τονίζει ο κ. Μινότο, η αλλαγή τουριστικού μοντέλου στην πόλη «δεν είναι κάποιου είδους ταξικό ζήτημα», αλλά ένας τρόπος για να βοηθηθούν οι επιχειρηματίες να βελτιώσουν το τουριστικό προϊόν της Βενετίας.