Στις 18 Οκτώβρη γράφτηκε ιστορία, αλλά το ραντεβού…χάθηκε!

Με συνθήματα όπως "έξω από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ-το ίδιο συνδικάτο", «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» , «Εδω και τώρα αλλαγή», ο Ανδρέας Παπανδρέου πέτυχε σαν σήμερα πριν 41 χρόνια μια μεγάλη νίκη. Και κέρδισε τον Γ.Ράλλη αρχηγό της ΝΔ με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία!

Το ΠΑΣΟΚ με 48,07% κατέλαβε 172 έδρες, η ΝΔ με 35,87% των ψήφων κατέλαβε 115 έδρες και το ΚΚΕ με 10,93% 13 έδρες. Τα υπόλοιπα κόμματα που συμμετείχαν δεν κατάφεραν να εκλέξουν κανένα βουλευτή.

Για τον Ανδρέα Παπανδρέου η ημερομηνία των εκλογών (18 Οκτωβρίου) ήταν συναισθηματικά φορτισμένη, καθώς ακριβώς 37 χρόνια πριν, στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο πατέρας του Γεώργιος Παπανδρέου είχε εισέλθει απελευθερωτής στην Αθήνα ως Πρωθυπουργός της ελεύθερης ελληνικής κυβέρνησης (στην οποία συμμετείχαν και υπουργοί του ΕΑΜ), έχοντας υψώσει την γαλανόλευκη στην Ακρόπολη.

Το 1981  έκλεισε ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ελληνική πολιτική ιστορία και ταυτόχρονα άνοιξε ένα νέο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έκλεισε τα τραύματα του Εμφυλίου, άνοιξε τους διεθνείς ορίζοντες της χώρας και πραγματοποίησε αρκετά από εκείνα που είχε υποσχεθεί προεκλογικά αναφερόμενος στη «μεγάλη αλλαγή».

Η νίκη του θεωρήθηκε ιστορική για την Ελλάδα και για το ΠΑΣΟΚ το οποίο για πρώτη φορά ανέβαινε στην εξουσία.

               Ενα φαινόμενο

Το φαινόμενο ΠΑΣΟΚ και Ανδρέα Παπανδρέου 35 χρόνια μετά τη νίκη στις εκλογές του 1981 καλόν είναι να αναλυθεί και να ερμηνευθεί μακριά από αξιολογικές απλουστεύσεις. Είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που άλλαξε τις δομές αλλά κυρίως την συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας. Οι πολλαπλές του όψεις καθιστούν ιδιαίτερα παρακινδυνευμένη κάθε απόπειρα συνολικής αξιολόγησης, καθώς θα πρέπει να συνεκτιμηθεί τόσο το διεθνές διπολικό περιβάλλον, όσο και το γενικότερο πολιτικό κλίμα των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης.

Η πρώτη πολιτική συγκέντρωση έγινε στις 5 Σεπτεμβρίου στην Πάτρα από τον Α. Παπανδρέου ανοίγοντας την αυλαία.

Η ΝΔ έκανε την πρώτη μεγάλη συγκέντρωση της στις 20 Σεπτεμβρίου στην Θεσσαλονίκη. Σε αυτές τις προεκλογικές ομιλίες της ΝΔ έμεινε το ιστορικό «δε θέλω ου» από τον Γεώργιο Ράλλη, αλλά και το γνωστό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ «Αλλαγή».

Η πρώτη προεκλογική ομιλία του ΚΚΕ ήταν στον Βόλο, αντίστοιχες ομιλίες έγιναν και από το ΚΟΔΗΣΟ-ΚΑΕ αλλά και την ΕΔΗΚ.

Επεισόδια έγιναν στις 10 κι 11 Οκτωβρίου όπου ο Παπανδρέου έχοντας στον εξώστη και τον Φελίπε Γκονζάλες μιλούσε στην «γαλάζια» Θεσσαλονίκη, αλλά και στο «πράσινο» Ηράκλειο όπου μιλούσε ο Γεώργιος Ράλλης.

Το ΠΑΣΟΚ με 48,07% κατέλαβε 172 έδρες, η ΝΔ με 35,87% των ψήφων κατέλαβε 115 έδρες και το ΚΚΕ με 10,93% 13 έδρες. Τα υπόλοιπα κόμματα που συμμετείχαν δεν κατάφεραν να εκλέξουν κανένα βουλευτή.

Μόλις διαφάνηκε η επικράτηση του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές, ο Ράλλης συνεχάρη τον Παπανδρέου για τη νίκη του και τις επόμενες ημέρες έγινε ομαλά η παράδοση της εξουσίας. Επτά χρόνια μετά την αποκατάσταση των θεσμών, η ομαλή κυβερνητική αλλαγή του 1981 αποδείκνυε με τον πιο περίτρανο τρόπο την οριστική εδραίωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.