Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας ήρθε με όνειρα και ελπίδες, αλλά κατέληξε σε εφιάλτη

«Στις 6 Ιανουαρίου 1828 ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας, σύμφωνα με την απόφαση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας (1827), συνοδευόμενος από τα πλοία των Τριών Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας) επιβαίνων στο αγγλικό Warspite κατέπλευσε στο Ναύπλιο. Την 7η Ιανουαρίου τα τρία συνοδεύοντα πλοία τον Κυβερνήτη ύψωσαν την Ελληνική σημαία και την χαιρέτησαν με κανονιοβολισμούς, ως έμπρακτη αναγνώριση της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, ενώ κανονιοβολισμούς ανταπέδωσαν τα φρούρια του Ναυπλίου , με τις επευφημίες και τις ζητωκραυγές των κατοίκων της πόλης, που είχαν συγκεντρωθεί στο λιμάνι.

Την επομένη 8 Ιανουαρίου, ο Κυβερνήτης αποβιβάσθηκε στο Ναύπλιο, όπου ο λαός τον υποδέχθηκε με επευφημίες ως σωτήρα και λυτρωτή, και προπορευόμενου του Αρχιερέως και του κλήρου, κατευθύνθηκε στη μητρόπολη του Αγίου Γεωργίου όπου ψάλθηκε δοξολογία.

Στη συνέχεια οδηγήθηκε στην πολυτελή οικία του Εμμ. Ξένου, όπου κατέλυσε, η οποία βρισκόταν στο Μεγάλο δρόμο (Βασιλέως Κωνσταντίνου) όπου δέχθηκε τις αρχές της πόλης και την 10η Ιανουαρίου 1828 αναχώρησε για τον Πόρο και την Αίγινα….

Με την άφιξή του στο Ναύπλιο ο Ι. Καποδίστριας άρχισε με ενέργειές του την άμεση ανασυγκρότηση της χώρας και έβαλε τάξη στην πόλη. Οι φιλονικούντες φρούραρχοι του Παλαμηδίου και της Ακροναυπλίας Θ. Γρίβας και Φωτομάρας του παρέδωσαν τα κλειδιά των φρουρίων, όρισε φρούραρχο του Ναυπλίου τον Βαυαρό συνταγματάρχη Κ. Έϋδεκ, και διόρισε πολιτάρχη τον συνταγματάρχη Πίζαν.

Με την αναχώρηση του Κυβερνήτη στις 10 Ιανουαρίου 1828 για την Αίγινα, στο Ναύπλιο παρέμεινε ο συμπατριώτης του μηχανικός και λοχαγός του γαλλικού στρατού Σταμ. Βούλγαρης. Με επιστολή του προς τους Δημογέροντες του Ναυπλίου ζήτησε να συνδράμουν τον Στ. Βούλγαρη με σκοπό να επιδιορθώσει την οικία του Εμμ. Ξένου, ως προσωρινή κατοικία του Κυβερνήτη, να επιθεωρήσει τις οχυρώσεις και να συντάξει γενική έκθεση. Από τις πρώτες φροντίδες του Καποδίστρια ήταν η πολεοδομική ανασυγκρότηση της χώρας….»*

Η περιγραφή της πόλης του Ναυπλίου με την άφιξη του Καποδίστρια σ’ αυτήν, είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

«Το Ναύπλιον, πόλις όλως τουρκική, τας μεν οδούς είχε στενάς, ανωμάλους και βορβορώδεις, τας οικίας ξυλοκτίστους, πολυθύρους, σεσαθρωμένας και πάντη αρρύθμους. (…)…πλην της ελληνομόρφου φουστανέλλας, πάντα τα λοιπά εγίνοντο ως και επί Τουρκίας. Εν τοις εργαστηρίοις οι πωληταί, καθήμενοι διεσταυρωμένοι τους πόδας χαμαί και αναμένοντες εις μάτην αγοραστάς, εμύζων κατηφείς την άκραν του τσιμπουκίου αυτών. Επώλουν δε πέτρες πυροβόλων, πυρεκβόλα, σπάγγον, βελόνας, ράμμα, θειάφιον, πέτρας της κολάσεως και τα τοιαύτα, πάντα άσημα και ευτελή. Παρέκειντο δε και άλλα εργαστήρια, οίον παντοπωλεία, ραφεία και καφενεία, πολυτιμότερα και ποικιλώτερα περιέχοντο εξ ανάγκης εμπορεύματα και πλείονας φοιτητάς διότι, πλην των πανταχόθεν μετοικησάντων εις Ναύπλιον ένεκεν ασφαλείας και των κηφήνων όσοι, στιλπνά μεν και βαρύτιμα πιστόλια φέροντες εις την ζώνην, καρδίαν δε φιλάρπαγος η λαγωού κρύπτοντες εις τα στήθη (…) κατέκλυζον την πόλιν γαυριώντες και σειόμενοι, συνέρρευσαν διά την παρουσίαν του Κυβερνήτου και πλήθος αγωνιστών προτεινόντων απαιτήσεις και δικαιώματα, καθώς και άλλοι αδικηθέντες υπό ισχυρών και επικαλούμενοι δικαιοσύνην...»

Το καράβι που μετέφερε τον Καποδίστρια στην Ελλάδα είχε για προορισμό την Αίγινα, όπως ήδη έχει αναφερθεί, και λόγω όμως των θυελλωδών ανέμων προσορμίσθηκε τελικά, το πρωί της 6ης Ιανουαρίου, στο λιμάνι του Ναυπλίου. Δυο μέρες αργότερα ο Καποδίστριας αποβιβάστηκε στην πόλη. Η υποδοχή που του έγινε ήταν αποθεωτική. Μάλιστα οι δύο αντίπαλοι φρούραρχοι κατέβηκαν από τα φρούρια, παρουσιάστηκαν στον νέο Κυβερνήτη και υποσχέθηκαν να τηρήσουν την τάξη. Ήταν η πρώτη νίκη του Καποδίστρια! Τρεις μέρες αργότερα απέπλευσε από το Ναύπλιο με προορισμό την Αίγινα όπου έγινε η έδρα της πρώτης του κυβέρνησης. Η υποδοχή και στην Αίγινα ήταν θριαμβευτική. Εκεί ήταν μάλιστα συγκεντρωμένος ο μεγαλύτερος αριθμός προσφύγων, χηρών, ορφανών και αναπήρων του Αγώνα.

Γράφει ο Γ. Τερτσέτης στα “Απόλογα για τον Καποδίστρια”, αποδίδοντας με το κείμενό του την αφήγηση του ίδιου του Κυβερνήτη: “…είδα πολλά εις την ζωήν μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφθασα εδώ εις την Αίγιναν, δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδεί… Ζήτω ο Κυβερνήτης, ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας, εφώναζαν γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με λαβωματιές πολέμου, ορφανά γδυτά κατεβασμένα από τες σπηλιές. Δεν ήτο το συναπάντημά μου φωνή χαράς, αλλά θρήνος. (…) Μαυροφορεμένες, γέροντες μου ζητούσαν να αναστήσω τους αποθαμένους τους, μανάδες μου έδειχναν εις το βυζί τα παιδιά τους και μου έλεγαν να τα ζήσω, και ότι δεν τους απέμεναν παρά εκείνα και εγώ…”

Ο Κασομούλης όμως, που ήταν παρών στην υποδοχή, είδε μια λεπτομέρεια που δεν την αντιλήφθηκε ο Καποδίστριας:“Ενύκτωσε, και η νυξ της 11ης Ιανουαρίου απέρασεν με ευφροσύνη όλου του λαού και μελαγχολίαν μόνον μερικών προκρίτων αριστοκρατών”.

Όπως αναφέρθηκε ήδη η κατάσταση της χώρας ήταν τραγική: ανυπαρξία διοικητικών αρχών στις επαρχίες, αυθαιρεσίες στρατιωτικών για να εξασφαλίσουν την τροφοδοσία των αντρών τους, κοινωνικές συγκρούσεις στα νησιά, πλήρης εγκατάλειψη των γεωργικών εργασιών λόγω του φόβου αρπαγής των προϊόντων από στρατιωτικούς ή από τον εχθρό, κατάργηση εμπορίου λόγω εκτεταμένης πειρατείας, ακμή λαθρεμπορίου, αδυναμία είσπραξης φόρων, κατάχρηση δημόσιων πόρων από τοπικούς άρχοντες, ακινησία του στόλου λόγω έλλειψης οικονομικών μέσων, απειθαρχία του στρατού που ζούσε σε βάρος των πληθυσμών.

Γράφει ο ίδιος ο Καποδίστριας:

“Από Καλαμάτας μέχρι Ναυπλίου, ούτε χωρίον υπάρχει εν, ούτε κώμη, ούτε πόλις με στέγασμα το παραμικρόν. Εκτεταμένοι αμπελώνες αποκεχερσωμένοι, κοιλάδες πολύωροι, άλλοτε μεν σιτοπληθείς, σήμερον δε άφοροι και καταλελιμνασμένοι υπό της πλημμύρας των ποταμών, χιλιάδες οικογενειών αναζητούσιν τας εαυτών εστίας ανά μέσον των ερήμων και των συντριμμάτων…”.

Αυτές ήταν οι πρώτες του ημέρες σαν κυβερνήτης της χώρας …

ΠΗΓΕΣ :

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών

Β. Ραφαηλίδης: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, Εκδόσεις του ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ “ΙΣΤΟΡΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ”,Εκδόσεις ΕΡΜΗΣ

Βικιπαίδεια: Ιωάννης Καποδίστριας

Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού: Θεοδωράκης Γρίβας

http://historyreport.gr: Καποδίστριας Ιωάννης: ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας

www.kapodistrias.info, Κείμενο , Χρήστος Πιτερός

cretalive.gr