Του Κωνσταντίνου Ν. Τσαπάκη
Σαν σήμερα, 12 Απριλίου του 1204, Φράγκοι και Ενετοί Σταυροφόροι ολοκληρώνουν την πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ακολουθούν λεηλασίες, βανδαλισμοί ναών και μνημείων, καθώς επίσης και καταστροφές ή κλοπές κειμηλίων και έργων τέχνης που κοσμούν έως σήμερα πολλές ευρωπαϊκές πόλεις.
Η αποκατάσταση της βαρβαρότητας αυτής έρχεται από τον ίδιο τον Πάπα, με απόσταση περίπου 800 χρόνων. Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 2001, ζητάει μία "ιστορική συγνώμη" για τις πράξεις του Βατικανού ενάντια στον Ελληνισμό.
Πέρα, όμως, από τη μεταμέλεια που εκφράζει αυτή η συγνώμη, έχει και διπλωματικό αντίκτυπο. Αφού, αναγνωρίζει τον λαό μας ως θεματοφύλακα της πολιτικής και πνευματικής κληρονομιάς μιας χιλιόχρονης Αυτοκρατορίας.
Κληρονομιά με ιδιαίτερη ιστορική σημασία για ολόκληρη την Ευρώπη. Καθότι, συνέβαλε, μεταξύ πολλών άλλων, στην Αναγέννηση της Δύσης, εξαιτίας της διάδοσης των κλασικών αξιών της αρχαιότητας από Βυζαντινούς λόγιους (Πλήθων Γεμιστός). Αλλά και στη διαμόρφωση της σημερινής ταυτότητας της ανατολικής Ευρώπης, μέσα από τον εκχριστιανισμό της και την επινόηση αλφαβήτου (Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος).
Έτσι, αν και είχαμε υποτιμήσει μέχρι στιγμής τη σημασία αυτής της περιόδου για την "πολιτισμική μας διπλωματία", ίσως είναι ώρα για τον Ελληνισμό να την εκμεταλλευθεί.
Ποσό αναβαθμισμένη θα ήταν η θέση του Ελληνισμού στην περιοχή των Βαλκανίων;
Ή πιο ακραία, πώς θα φάνταζε αν στην αυγή της 3ης χιλιετίας, εκκλησιαστική και πολιτική διπλωματία, με πνεύμα συναλληλίας, επικρατούσαν ακόμη και δογματικά σε μια αναγεννημένη Δύση που παραδέχεται τα λάθη του 1054 και 1204;
Καλή Μεγαλοβδομάδα!
(Η κεντρική φωτογραφία απεικονίζει τα μπρούτζινα άλογα που λαφυραγωγήθηκαν στην Βενετία, μετά τη λεηλασία της Πόλης το 1204)
