Ο πλακούντας είναι γνωστό ότι είναι το όργανο που συνδέει τη μητέρα με το κυοφορούμενο έμβρυο.
Μέσω του πλακούντα φτάνουν στο έμβρυο απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή του καθώς και ορμόνες και άλλες απαραίτητες ουσίες. Οι όποιες δυσλειτουργίες του αποτελούν την κύρια επιπλοκών της κύησης και μπορεί να συντελέσουν σε αποβολή του κυήματος και άλλες σοβαρές διαταραχές που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία της μητέρας και του παιδιού.
Μέχρι σήμερα οι υποκείμενοι μηχανισμοί των διαταραχών αυτών παρέμεναν κατά κύριο λόγο ανεξήγητοι, κυρίως επειδή δεν είχε υπάρξει κανέναν αξιόπιστο κυτταρικό μοντέλο μελέτης.
Οι ερευνητές όμως του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης κατάφεραν επιτέλους να φτιάξουν το πρώτο τρισδιάστατο μοντέλο ανθρώπινου πλακούντα.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου Stem Cell Reports, «τα τελευταία χρόνια, τρισδιάστατα κυτταρικά μοντέλα, τα οργανοειδή όπως ονομάζονται, έχουν εξελιχθεί ραγδαία για πολλά και διαφορετικά ανθρώπινα όργανα. Στις περισσότερες περιπτώσει αυτά τα οργανοειδή συνίστανται μόνον από μερικά κύτταρα από αντιπροσωπευτικό ιστό και επομένως έχουν απλούστερη δομή από το πραγματικό όργανο».
Όμως στην προκειμένη περίπτωση οι ερευνητές του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης κατάφεραν να αναπτύξουν ένα οργανοειδές μοντέλο πλακούντα, που απαρτίζεται από τροφοβλάστες.
«Ως ένα οργανοειδές καθαρά από τροφοβλάστες χωρίς αιμοφόρα αγγεία ή συστατικά συνδετικών ιστών, το μοντέλο αυτό αντικατοπτρίζει την εξειδικευμένη τροφοβλαστική δομή του πλακούντα σε εργαστηριακούς δίσκους», εξηγεί ο Μάρτιν Κνουφλερ και η Παολινα Λατος, που ηγήθηκαν της έρευνας.
Αυτό επετεύχθη με βελτιστοποίηση των καλλιεργητικών συνθηκών που έχουν ήδη εφαρμοστεί σε άλλα οργανοειδή.
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του οργανοειδούς πλακούντα είναι η ικανότητα του να αυτο-οργανώνεται, να αυτο-ανανεώνεται και να αναπτύσσεται διαρκώς, δεδομένου ότι περιέχει τόσο βλαστικά κύτταρα όσο και προγονικά κύτταρα. Επιπλέλον, η τρισδιάστατη δομή περιέχει και τρεις κύριους κυτταρικούς τύπους του πληθυσμού των ανθρώπινων τροφοβλαστών.
Οι ερευνητές ήταν σε θέση να υποστηρίξουν τα πρωτοποριακά πλεονεκτήματα αυτού του οργανοειδούς με μια μελέτη που τεκμηριώνει το ρόλο της οδού σηματοδότησης WNT (η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών ιστών) στην αυτο-ανανέωση και τη διαφοροποίηση των οργανοειδών τροφοβλάστης. Το οργανοειδές μοντέλου μπορεί επίσης να είναι φαρμακολογικώς και γενετικά χειραγωγήσιμο και αυτό δημιουργεί νέες δυνατότητες για τη μελέτη των φυσιολογικών και παθολογικών διεργασιών του ανθρώπινου πλακούντα.
«Η δημιουργία του οργανοειδούς πλακούντα θα βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων και ιατρικών θεραπειών για επικίνδυνες διαταραχές της κύησης», σημειώνει ο Κνουφλερ.
