Επιστήμονες από 19 ερευνητικά ινστιτούτα και 2 εταιρείες από 12 χώρες σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και Έλληνες ερευνητές από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), ένωσαν τις δυνάμεις τους δημιουργώντας το δίκτυο των κορυφαίων ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων υδάτινων μεσοκόσμων AQUACOSM (Network of Leading European AQUAtic MesoCOSM Facilities Connecting Mountains to Oceans from the Arctic to the Mediterranean).
Το δίκτυο AQUACOSM θα εκτελέσει τα πρώτα συστηματικά και μεγάλης κλίμακας πειράματα για την μελέτη της απόκρισης των υδάτινων οικοσυστημάτων στις περιβαλλοντικές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, και σε άλλες επιπτώσεις του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού. Μέσα από τα πειράματα αυτά, οι επιστήμονες θα κατανοήσουν καλύτερα τις πολύπλοκες χημικές και βιολογικές διεργασίες που συντελούνται στα υδάτινα οικοσυστήματα και σε όλη τη διαδρομή του νερού, από τις ορεινές λίμνες και τα ποτάμια στις ακτές και τους ωκεανούς.
Η καλύτερη κατανόηση αυτών των πολύπλοκων διεργασιών απαιτείται επειγόντως προκειμένου να προβλεφθούν καλύτερα οι επιδράσεις στο περιβάλλον των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και να αναπτυχθούν σχέδια για την περιορισμό των επιπτώσεων σε δύο από τους σημαντικότερους παγκόσμιους πόρους: το νερό και τη ζωή σε αυτό.
Στα πλαίσια του AQUACOSM, οι κορυφαίες πειραματικές εγκαταστάσεις μεσκόσμων της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και ο ελληνικός CretaCosmos του ΕΛΚΕΘΕ στις Γούρνες Ηρακλείου, θα ανοίξουν τις πύλες τους στους επιστήμονες από όλο τον κόσμο για την πραγματοποίηση διεθνών μεγάλης κλίμακας πειραμάτων. Οι μεσόκοσμοι είναι εγκαταστάσεις στις οποίες μπορούν να γίνουν πειράματα σε μεγάλους όγκους νερού (από 1 έως 1000 κ.μέτρα) από διάφορα υδάτινα συστήματα με συνθήκες σχεδόν όμοιες με αυτές του περιβάλλοντος. Η χρήση τέτοιων πειραματικών εγκαταστάσεων είναι σήμερα ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να προβλέψουμε τις επιπτώσεις των μελλοντικών
περιβαλλοντικών και ανθρωπογενών πιέσεων σε όλα τα πολύπλοκα υδάτινα οικοσυστήματα.
Οι στόχοι του AQUACOSM είναι:
1. Η δημιουργία ενός δικτύου για την μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ των εγκαταστάσεων μεσοκόσμων της Ευρώπης με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση των πειραματικών προσεγγίσεων και πρακτικών
2. Η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τις πειραματικές εγκαταστάσεις αλλά και αισθητήρων υψηλής τεχνολογίας που θα επιτρέπουν αυτόματες μετρήσεις σε πραγματικό χρόνο
3. Η εκπαίδευση των νέων επιστημόνων στον σχεδιασμό και εκπόνηση πειραμάτων σε μεσοκόσμους
4. Να δώσει την ευκαιρία σε επιστήμονες από όλο τον κόσμο να χρησιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις των μεσοκόσμων. Συνολικά θα χρηματοδοτηθούν πάνω από 340 επιστήμονες για 11.500 ανθρωπο-ημέρες.
5. Η πραγματοποίηση ενός μεγάλου κοινού πειράματος, με την χρήση των πιο εξελιγμένων τεχνολογιών, και σε όλα τα οικοσυστήματα, από τον Αρκτικό Ωκεανό έως την Μεσόγειο θάλασσα και από τα γλυκά έως τα θαλασσινά νερά, με σκοπό να μελετηθούν οι επιδράσεις που μπορούν να προκαλέσουν στα οικοσυστήματα, πολλαπλές περιβαλλοντικές και κλιματικές αλλαγές.
Το πρόγραμμα AQUACOSM ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2017 και θα διαρκέσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020. Είναι μοναδικό τόσο σε μέγεθος όσο και σε προσέγγιση, καθώς συνδυάζει ερευνητικές εγκαταστάσεις από τα βουνά έως τους ωκεανούς και από τον Αρκτικό Ωκεανό μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα. Το AQUACOSM έχει ως στόχο να συνεισφέρει στην επιστήμη νέες ιδέες και πειραματικά δεδομένα για την αντιμετώπιση των κρίσιμων επιστημονικών και κοινωνικών προκλήσεων του 21ου αιώνα. Το AQUACOSM χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (H2020-INFRAIA – αριθμός προγράμματος: 731065), με προϋπολογισμό 9.999.807 €.
«Δεδομένου ότι οι επιστήμες του γλυκού και του θαλασσινού νερού έχουν διαχωριστεί για πάνω από 100 χρόνια, είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που θα αρχίσει αυτό το πρώτο διεθνές πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ των δύο αυτών «κόσμων». Περιμένουμε οτι η ένωση των δυνάμεων και η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ μας, να προωθήσει τάχιστα την επιστημονική γνώση» λέει ο επικεφαλής του έργου Δρ Jens NEJSTGAARD, από το FVB-IGB, Γερμανία.
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Ιστοσελίδα Προγράμματος: www.aquacosm.eu
Συντονιστής Προγράμματος: Dr. Jens Nejstgaard ([email protected] , Tel: +49 33082 69940,
Leibniz-Institute of Freshwater Ecology and Inland Fisheries: FvB-IGB, Berlin, Germany)
Υπεύθυνη Επικοινωνίας Προγράμματος: Δρ. Παρασκευή Πήττα ([email protected] , Τηλ: +30 2810
337829, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών: HCMR, Ηράκλειο, Ελλάδα)
