Σημαντικά τα κενά της Ελλάδας στον ψηφιακό μετασχηματισμό

Σημαντικά κενά παρά τις επιμέρους βελτιώσεις καταλογίζει στο ψηφιακό προφίλ και τις επιδόσεις της Ελλάδας η πρώτη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την πρόοδο του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας μας, η οποία δημοσιεύτηκε λίγες μέρες πριν. Η Κομισιόν επισημαίνει πως «ενώ η Ελλάδα έχει σημειώσει ταχεία και απτή πρόοδο στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών τα τελευταία χρόνια, πρέπει να αντιμετωπίσει σημαντικά κενά στις άλλες διαστάσεις, όπως η χαμηλή κάλυψη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας και ο μικρός αριθμός ειδικών επιστημόνων Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)», επισημαίνεται στην έκθεση.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει αφιερώσει 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ (23,3%) από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στον ψηφιακό μετασχηματισμό, εκ των οποίων τα 6,8 αναμένεται να συνεισφέρουν στους στόχους της Ψηφιακής Δεκαετίας.

Από τα στοιχεία που παρατίθενται, προκύπτει ότι πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού της Ελλάδας διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες (52%), ποσοστό που φέρνει τη χώρα κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ, ο οποίος είναι 54%.

Από την άλλη, το ποσοστό των ειδικών ΤΠΕ στη συνολική απασχόληση στην Ελλάδα είναι 2,5% και παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε. Το μερίδιο των γυναικών, πάντως, μεταξύ των ειδικών στις ΤΠΕ βρίσκεται στο 20,3% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 18,9%. Στην έκθεση σημειώνεται ότι η προοπτική της χώρας σε αυτόν τον τομέα αποδυναμώνεται σημαντικά από διάφορους παράγοντες, όπως η διαρροή ψηφιακών ταλέντων στο εξωτερικό, η έλλειψη εξειδίκευσης που αναζητούν οι εταιρείες, οι οποίες πρέπει να ελέγχονται τακτικά και ο ανεπαρκής αριθμός πτυχιούχων ΤΠΕ.

«Η Ελλάδα πρέπει να εντείνει σημαντικά τις προσπάθειές της στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων. Η ανάγκη να επεκταθεί η δεξαμενή ψηφιακών ταλέντων των ειδικών των ΤΠΕ στην Ελλάδα θα απαιτήσει ιδιαίτερη προσοχή για την αντιμετώπιση του σημερινού κενού και τη διασφάλιση ότι η οικονομία θα ωφεληθεί από έναν πληθυσμό με ψηφιακά δεξιότητες. Είναι επίσης σημαντικό η Ελλάδα να μπορεί να προβλέψει τις δεξιότητες που απαιτούνται για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και να προβλέψει τις αλλαγές στις δεξιότητες», επισημαίνεται στο κεφάλαιο για την Ελλάδα.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η χώρα μας αδυνατεί επί του παρόντος να καλύψει το κενό των υψηλών ταχυτήτων στα σταθερά δίκτυα, ενώ σύμφωνα με την έκθεση «εξακολουθεί να στερείται ολοκληρωμένης στρατηγικής για να κατευθύνει τις επενδύσεις και τις πρωτοβουλίες που ευθυγραμμίζονται με τον στόχο της ψηφιακής δεκαετίας του 2030 για συνδεσιμότητα Gigabit για όλους».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει πως η χώρα μας υστερεί και μάλιστα σημαντικά σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά την κάλυψη σταθερού δικτύου πολύ υψηλής χωρητικότητας (28% έναντι 73%). Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, στα μέσα του 2022, η Μάλτα είχε το υψηλότερο ποσοστό με 100% της συνολικής κάλυψης VHCN, ακολουθούμενη από την Ολλανδία, τη Δανία, τη Ρουμανία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Λετονία με κάλυψη άνω του 90%. Από την άλλη πλευρά, το VHCN κάλυψε λιγότερο από τα δύο τρίτα των νοικοκυριών στην Ελλάδα (28%), την Τσεχία (53%), την Ιταλία (54%), την Αυστρία (55%), την Κύπρο (60%) και την Κροατία (61%). Δυσκολότερα είναι τα πράγματα στην ύπαιθρο με τη μέση κάλυψη σε όλες τις χώρες να είναι στο 53%, πολύ κάτω από τη μέση συνολική κάλυψη του 77%.

Αντίθετα με τα σταθερά δίκτυα, η Ελλάδα έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις στη συνδεσιμότητα κινητής τηλεφωνίας, ενώ θεωρείται πρωτοπόρος στο 5G φτάνοντας σε συνολική κάλυψη το 86% το 2022, ποσοστό το οποίο βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι στο 81%.

Σε επίπεδο επιχειρήσεων, η έκθεση αναγνωρίζει πως η χώρα μας έλαβε πολλά μέτρα για να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες ώστε ο επιχειρηματικός κλάδος να επιταχύνει τον ψηφιακό του μετασχηματισμό, αλλά εντοπίζει πως πρέπει ακόμα να γίνουν αρκετά βήματα.

Το επίπεδο ψηφιακής έντασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι 41% και απέχει πολύ από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 69%, ενώ όσον αφορά την υιοθέτηση προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών στις επιχειρήσεις, η Ελλάδα έχει από τις χειρότερες επιδόσεις καθώς το 13% χρησιμοποιεί μεγάλα δεδομένα (μέσος όρος ΕΕ: 14%), ενώ το 15% χρησιμοποιεί υπηρεσίες νέφους (μέσος όρος ΕΕ: 34%) και μόνο το 3% χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη (μέσος όρος ΕΕ: 8%).

Παρόλα αυτά ο κλάδος των ψηφιακών τεχνολογιών είναι ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, με ρυθμούς ανάπτυξης που συγκαταλέγονται στους υψηλότερους στη χώρα (6,1% μεταξύ 2017 - 2021 σε όρους σύνθετου ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης).

Βελτίωση στις δημόσιες υπηρεσίες
Καλύτερες επιδόσεις εμφανίζει η Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών, με την έκθεση να επισημαίνει πως συνεχίζει να εφαρμόζει τη φιλόδοξη στρατηγική της σημειώνοντας αξιοσημείωτη πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας σχεδόν σε όλους τους δείκτες. Ετσι, παρά το γεγονός πως εξακολουθεί να έχει απόδοση κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, το 2022 η βαθμολογία για τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες αυξήθηκε σε 65 για τους πολίτες (+13 μονάδες) και 74 για τις επιχειρήσεις (+26 μονάδες).

Όμως ακόμα η Ελλάδα βαθμολογείται με 61 στην πρόσβαση σε αρχεία ηλεκτρονικής υγείας, σημαντικά χαμηλότερη από τον μέσο όρο βαθμολογίας της ΕΕ που φτάνει το 72, καθώς το εύρος των προσβάσιμων δεδομένων είναι περιορισμένο και ο έλεγχος ταυτότητας δεν γίνεται με ηλεκτρονική ταυτοποίηση. «Ωστόσο, το 2022 ξεκίνησαν αρκετά έργα ψηφιακής υγείας, όπως η εφαρμογή για κινητά, η οποία θα συμβάλει στον στόχο της Ψηφιακής Δεκαετίας για πρόσβαση του συνόλου των πολιτών στα αρχεία ηλεκτρονικής υγείας τους», αναφέρεται. Υπογραμμίζεται, πάντως, ότι θα πρέπει να διευρυνθεί το πεδίο των προσβάσιμων δεδομένων στα αρχεία ηλεκτρονικής υγείας, καθώς επίσης να ενισχυθεί και η ίση πρόσβαση για τις μειονεκτούσες ομάδες.

Σημαντικό κρίνεται το γεγονός πως το ποσοστό των ενεργών χρηστών υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (81%) είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (74%), αλλά η Ελλάδα εξακολουθεί να σημειώνει βαθμολογία κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους δύο δείκτες που μετρούν τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για ανθρώπους και επιχειρήσεις.

ΠΑΣΟΚ: Καταπέλτης η πρώτη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ψηφιακή πρόοδο
Για σπατάλη «πακτωλού χρημάτων σε φαραωνικά έργα εκατομμυρίων ευρώ χωρίς αποτελέσματα στη βελτίωση της καθημερινότητας και στη στήριξη της οικονομίας και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων», κατηγορεί την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ο Γιάννης Πάζιος, Γραμματέας Τομέα Ψηφιακής Πολιτικής με αφορμή τη δημοσίευση της έκθεσης της Κομισιόν.

Όπως επισημαίνει σε δήλωσή του, η πρώτη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την πρόοδο του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας μας, αναδεικνύει την έλλειψη ολοκληρωμένης ψηφιακής πολιτικής και αποτελεσματικής υλοποίησης δράσεων ψηφιακής μετάβασης.

Ο ίδιος σημειώνει πως η χώρα μας βρίσκεται στην την τελευταία θέση καθώς κατέχει το μικρότερο (2,5%) σε όλη την ΕΕ ποσοστό εργαζομένων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ενώ συνεχίζει να βρίσκεται στην τελευταία θέση σε ό,τι αφορά το δίκτυο πολύ υψηλής χωρητικότητας.

«Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της χώρας μας πληρώνουν το πιο ακριβό internet από οποιοδήποτε άλλη στην ΕΕ. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν μπορεί να πετύχει την ψηφιακή ανάπτυξη της χώρας και ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων με ακριβό και αργό internet», τονίζει ο κ. Πάζιος, ο οποίος διατυπώνει ερωτήματα αναφορικά με τη διαχείριση των χρημάτων από την κυβέρνηση και τους αρμόδιους υπουργούς.

«Συνεχίζεται η κακοδιαχείριση δημόσιων πόρων με τις χιλιάδες απευθείας αναθέσεις και τα υπερκοστολογημένα και ακριβά έργα πληροφορικής, η  σπατάλη πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης ενώ οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της χώρας εξακολουθούν να απολαμβάνουν ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες κατώτερες των σύγχρονων απαιτήσεων», επισημαίνει.