Οι ερευνητές εκπέμπουν SOS!

Η διαχείριση της Έρευνας στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από διαχρονική έλλειψη Εθνικής Ερευνητικής Πολιτικής, απουσία συστηματικής χρηματοδότησης, υποστελέχωση, κατακερματισμό του δημόσιου ερευνητικού ιστού με την ύπαρξη Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων (ΕΚ&Ι) πολλών ταχυτήτων, διασπαρμένων σε διαφορετικά Υπουργεία και με θεσμικά πλαίσια πολύ διαφορετικά από αυτό που διέπει τα ΕΚ&Ι της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).

Το παραπάνω τονίζουν οι ομοσπονδίες των εργαζομένων στην έρευνα. Σε κοινή τους ανακοίνωση προσθέτουν τα εξής

 Όλα τα παραπάνω συνιστούν σημαντικά εμπόδια για την ουσιαστική αξιοποίηση του υπάρχοντος ερευνητικού/επιστημονικού δυναμικού, των ερευνητικών υποδομών και της τεχνογνωσίας και αποτελούν τροχοπέδη στην ουσιαστική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων προς όφελος της Κοινωνίας και της Οικονομίας της χώρας.
Η έρευνα στα ΕΚ υλοποιείται σε ένα δυσμενές πλαίσιο λειτουργίας, χωρίς εξασφαλισμένη και ενισχυμένη εθνική χρηματοδότηση (όπως θα έπρεπε) για το ΕΛΙΔΕΚ, με τους τακτικούς προϋπολογισμούς καθηλωμένους στα επίπεδα του 2018 και με κάλυψη από την Πολιτεία μόνο του μισθολογικού κόστους του μόνιμου και ΙΔΑΧ προσωπικού.
Η πενιχρή εθνική χρηματοδότηση που χαρακτηρίζεται από μη τακτικές προκηρύξεις ερευνητικών δράσεων και χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων, επιβαρύνεται με δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, που διέπουν τη διαχείριση των ερευνητικών και αναπτυξιακών έργων. Η υπαγωγή της διαχείρισης των πόρων της Έρευνας στο δημόσιο λογιστικό έχει ήδη οδηγήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες σε αδιέξοδο και έχει μετατρέψει τους ερευνητικούς φορείς της χώρας από φορείς υλοποίησης έρευνας και νέας γνώσης σε κέντρα λογιστικών διεκπεραιώσεων.

Ο θεσμικός διαχωρισμός της Έρευνας & Τεχνολογίας από την Ανώτατη Εκπαίδευση, που προέκυψε από τη μεταφορά της ΓΓΕΚ από το Υπουργείο Παιδείας στο Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων (ΥΠΑΝΕ) το 2019, καθώς και η διατήρησή της στο ίδιο Υπουργείο (ΥΠΑΝ, 2023) είναι σε προφανή αναντιστοιχία με την πάγια διεθνή και Ευρωπαϊκή πρακτική και την αποδεδειγμένα επιτυχημένη εμπειρία. Ο διαχωρισμός αυτός έχει ως άμεσο αποτέλεσμα όχι μόνο την υποβάθμιση της έρευνας, αλλά και της προστιθέμενης αξίας των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της παραγόμενης καινοτομίας για την κοινωνία και την οικονομία της χώρας μας. 

Τα προβλήματα και οι δυσλειτουργίες που αντιμετωπίζει η Ερευνητική Κοινότητα και συνολικά η Έρευνα στην Ελλάδα, επιβεβαιώθηκαν και από τις πρόσφατες παραιτήσεις του Προέδρου και των μελών του ΕΣΕΤΕΚ (ανώτατο γνωμοδοτικό όργανο της Πολιτείας για θέματα Έρευνας και Καινοτομίας, Ν. 4635/2019), αναδεικνύοντας για μία ακόμη φορά την «περιφρόνηση» της Κυβέρνησης. 

Παρά την πενιχρή, έως ανύπαρκτη, στήριξη από την Πολιτεία και τα πολλαπλά προβλήματα, που λειτουργούν ως τροχοπέδη καθώς διογκώνονται από μια απίστευτη γραφειοκρατία, το επιστημονικό/ερευνητικό προσωπικό της χώρας κατορθώνει να παραμένει ανταγωνιστικό στον διεθνή στίβο, να εκπαιδεύει τις νέες γενιές επιστημόνων υψηλών προσόντων αλλά και να παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες προς την Κοινωνία σε κάθε δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει (υγεία, σεισμοί, πυρκαγιές, ατυχήματα κ.ά.). 

Στη συνείδηση των πολιτών της χώρας μας έχουν καθιερωθεί και αναγνωριστεί τα Ερευνητικά Κέντρα και το ερευνητικό προσωπικό για τη διαχρονική προσφορά τους στη Κοινωνία. 

Είναι απαραίτητο, για το συμφέρον της κοινωνίας και της οικονομίας, να γίνει συνείδηση όλων όσοι διαχειρίζονται την τύχη αυτής της χώρας, ότι η Έρευνα είναι επένδυση, δεν είναι πολυτέλεια! 

Η ΠΟΕΕΚ-Ι, η ΠΟΣΕΕΙΙΔ, η ΕΕΛΕ και η ΕΕΕ, που εκπροσωπούν το σύνολο του προσωπικού των Ερευνητικών Κέντρων ζητούν: 

• την εγκαθίδρυση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, Έρευνας & Τεχνολογίας και την άμεση θεσμική επαναφορά της εποπτείας της Έρευνας & Τεχνολογίας, της ΓΓΕΚ και των εποπτευόμενων Ερευνητικών Κέντρων στον «φυσικό» τους χώρο, που δεν είναι άλλος από το Υπουργείο Παιδείας, ή σε ένα νέο Υπουργείο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας μαζί με τα ΑΕΙ,
• την άρση του κατακερματισμού του δημόσιου ερευνητικού ιστού και των δημόσιων πόρων,
• τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και τη σταθερή, επαρκή χρηματοδότηση μιας Εθνικής Ερευνητικής Πολιτικής,
• την άμεση ενίσχυση και χρηματοδότηση του ΕΛΙΔΕΚ,
• την εξαίρεση της Έρευνας από το δημόσιο λογιστικό και την εγκαθίδρυση ενός ευέλικτου πλαισίου λειτουργίας και διαχείρισης κονδυλίων έρευνας χωρίς αγκυλώσεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες,
• την άμεση ανανέωση του προσωπικού και την προκήρυξη νέων θέσεων σε όλες τις κατηγορίες προσωπικού.