Απόφαση του ΣτΕ άρει εμπόδια για την επένδυση στο Ελληνικό

Σημαντικά θέματα που συγκαταλέγονταν στα εμπόδια της υλοποίησης της μεγάλης επένδυσης στο Ελληνικό επιλύθηκαν με αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρόεδρο την Πρόεδρο του ανωτάτου δικαστηρίου Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.

Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο απέρριψε προσφυγές κατοίκων και άλλων φορέων της περιοχής που ζητούσαν να μην προχωρήσει η επένδυση και να ακυρωθεί το Προεδρικό Διάταγμα που καθόρισε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την επένδυση κυρίως ως προς το περιβάλλον και τις αρμοδιότητες της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Το ΣτΕ είχε ήδη κρίνει νόμιμο το Διάταγμα για το Ελληνικό και με τις νεότερες δύο αποφάσεις της Ολομέλειας άρει εμπόδια που είχαν υψωθεί και εμπόδιζαν πέραν των άλλων την υλοποίηση της επένδυσης.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια έκρινε ότι νόμιμα έχει προβλεφθεί από το Προεδρικό Διάταγμα η ανέγερση έξι εμβληματικών κτηρίων στο Ελληνικό, κτίσματα που θεωρούνται τοπόσημα, (landmarks στα αγγλικά) δηλαδή διακριτά έργα το ύψος των οποίων φθάνει τα 200 μέτρα.

Η Ολομέλεια έλυσε επίσης θέματα που είχαν προβληθεί από κατοίκους και φορείς της περιοχής, που ισχυρίζονταν ότι υπάρχουν θέματα για υποβάθμιση της ποιότητας της παράκτιας ζώνης με την επένδυση στο Ελληνικό, καθώς και θέματα που σχετίζονταν με την αρχαιολογική υπηρεσία, δηλαδή κατά πόσον έχει αρμοδιότητα να εξετάζει και να καθορίζει τα της διαμορφώσεως του τοπίου.

Η απόφαση ουσιαστικά ορίζει πως η αρχαιολογική υπηρεσία δεν έχει αρμοδιότητα για την προστασία του τοπίου παρά μόνον σε ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους που προστατεύονται με ειδική νομοθεσία.

Οι δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ εκτιμάται ότι είναι εξαιρετικά σημαντικές και εντάσσονται στο πλαίσιο των δικαστικών κρίσεων που θα συμβάλλουν στην υλοποίηση της επένδυσης και στην άρση των όποιων εμποδίων είχαν κατά καιρούς προβληθεί.

Το σκεπτικό

Ειδικότερα, με τις αιτήσεις τους οι κάτοικοι της περιοχής, περί τους 550 και άλλοι φορείς, ζητούσαν, μεταξύ των άλλων, να ακυρωθεί του επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα κατά το σκέλος που προβλέπει την τοποθέτηση έξι ψηλών κτιρίων, ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης, μέγιστου ύψους 200 μέτρων, που γίνονται αντιληπτά ως τοπόσημα (landmarks).

Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου, ερμηνεύοντας τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, σε σχέση με όσα προβλέπονται στο Προεδρικό Διάταγμα για το Ελληνικό και όσα προβλέπουν οι συνταγματικές διατάξεις, έκρινε, αφενός ότι ο αριθμός των έξι ειδικών κτιρίων είναι εύλογος προκειμένου αυτά να επιτελέσουν την αρχιτεκτονική τους λειτουργία ως τοποσήμων και, αφετέρου, ότι από τις συνοδευτικές του σχεδίου αρχιτεκτονικές μελέτες θα εξαρτηθεί αν θα εξαντληθεί το μέγιστο προβλεπόμενο ύψος των 200 μ.

Περαιτέρω κρίθηκε ότι καμία από τις νομοθετικές διατάξεις με τις οποίες κυρώθηκε η Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Φλωρεντίας για το τοπίο, και το άρθρο 22 του ν. 4277/2014 δεν υπάγει στην αρμοδιότητα της αρχαιολογικής αρχής την έγκριση χωρικού σχεδίου για λόγους προστασίας του τοπίου.

Με άλλα λόγια η αρχαιολογική υπηρεσία δεν έχει αρμοδιότητα για την προστασία του τοπίου παρά μόνον σε ειδικές περιπτώσεις όπως είναι οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους που προστατεύονται με ειδική νομοθεσία.

Συνεπώς, αποφάνθηκαν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «είναι απορριπτέοι οι λόγοι ακυρώσεως, σύμφωνα με τους οποίους η πρόβλεψη των συγκεκριμένων υψών κτιρίων είναι αντίθετη με τη συνταγματική επιταγή (άρθρο 24 παρ. 1 Συντ.) της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, μέρος του οποίου αποτελεί το τοπίο και, εν προκειμένω, το αττικό, καθώς και ο λόγος ότι μη νομίμως εκδόθηκε το διάταγμα χωρίς την έγκριση της ΥΠΠΟ», ενώ ως προς το ζήτημα αυτό διατυπώθηκε μειοψηφούσα άποψη από εννέα συμβούλους Επικρατείας.

Ακόμη, έκρινε η Ολομέλεια του ΣτΕ ότι το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα δεν παραβιάζονται οι συνταγματικές επιταγές του άρθρου 24 για το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον που έχει αναχθεί σε συνταγματικά προστατευόμενη αξία.

Τέλος, απορρίφθηκαν και οι ισχυρισμοί των προσφευγόντων, ότι το σχέδιο επιφέρει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στις όμορες περιοχές. Ως προς το τελευταίο διατυπώθηκε μειοψηφία 10 συμβούλων Επικρατείας ειδικά ως προς το παράκτιο μέτωπο της επίμαχης έκτασης.