Τα κοινωνικά δικαιώματα και το «δόγμα Τ.Ι.Ν.Α.»

Του Πέτρου Μηλιαράκη

Οι ημέρες του Αυγούστου επιβάλουν αναστοχασμούς, αποφόρτιση αλλά και ανασύνταξη δυνάμεων. Ας σκεφτούμε λοιπόν σε ημέρες (έστω ακόμη) ηρεμίας τα παρακάτω χρήσιμα για τον, μετά την περίοδο των διακοπών, χρόνο που έρχεται…

Με δεδομένο ότι ο «νεοφιλελευθερισμός» βάλλει κατά των «κοινωνικών δικαιωμάτων» και με αναφορά στο κράτος δικαίου που εισήγαγε και θεσμοθέτησε το «αμιγώς αστικό κράτος» αλλά και η ενωσιακή έννομη τάξη, χρήσιμα είναι να λεχθούν τα εξής:

Στο σύγχρονο νομικό και πολιτικό πολιτισμό τα κοινωνικά δικαιώματα προκύπτουν από την «θετική κατάσταση» (status positivus), όπου δηλαδή το περιεχόμενο των δικαιωμάτων αυτών είναι «θετικό». Συνεπώς, το άτομο ως φορέας του δικαιώματος απαιτεί από το κράτος ορισμένες κοινωνικές παροχές. Ως εκ τούτου το κράτος επιβάλλεται να προβεί σε θετική ενέργεια για την υλοποίηση «συγκεκριμένου έννομου αγαθού». (πχ εργασίας, κατοικίας , υγείας κτλ).

Από τη θεωρία και την πρακτική των κοινωνικών δικαιωμάτων προκύπτει ότι το κοινωνικό κράτος έχει καθήκον να αποβλέπει έτσι, ώστε, τα δικαιώματα αυτά να αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο. Συνεπώς επιβάλλεται τα δικαιώματα αυτά να τελούν υπό την αιγίδα του κράτους.

• ΤΟ «ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ»

Ας εστιάσουμε όμως, λόγω του «θέματος» στην ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων. Και τούτο γιατί το «δόγμα του νεοφιλελευθερισμού» καλά κρατεί (!) παρά τις ισχύουσες και μάλιστα υπερκείμενες σε ισχύ διατάξεις της ενωσιακής έννομης τάξης, τις οποίες πρέπει να αναδειχθεί οτι το «κρατούν δόγμα» προδήλως παραβιάζει και ως εκ τούτου ασφαλώς κατ´ αυτών παρανομεί!

Υπ´ όψιν λοιπόν τα εξής:

Στη Συνθήκη της Λισαβόνας εισάγονται αυστηρώς νομικοπολιτικές Αρχές Δικαίου με το άρθρο 2 ΣΕΕ. Με βάση τη διάταξη αυτή , η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου , της δημοκρατίας , της αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών, και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης με το άρθρο 3 ΣΕΕ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως σκοπό να προάγει όχι μόνο την ειρήνη (ιδιαίτερο έννομο αγαθό), αλλά και την ευημερία των λαών της, αποβλέπουσα παραλλήλως και στο αγαθό της κοινωνικής συνοχής καθώς και στην ανάγκη της άλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών.

Περαιτέρω, στο ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο εισάγεται το κοινωνικό κράτος δικαίου με προτεραιότητα συνδρομής σε αυτόν που έχει ανάγκη και με στόχο την άρση των κοινωνικών ανισοτήτων, την απαγόρευση των διακρίσεων, ενώ υπερασπίζεται και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς στοχεύει στην δίκαιη επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων. Ειδικότερα με βάση το άρθρο 151 ΣΛΕΕ η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη, υπερασπίζονται τα θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη του 1961 και του Κοινοτικού Χάρτη των Θεμελιωδών Κοινωνικών Δικαιωμάτων των Εργαζομένων του 1989 , με στόχο την πρόοδο, την κοινωνική προστασία, το υψηλό και διαρκές επίπεδο απασχόλησης και την καταπολέμηση του αποκλεισμού!

• ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΔΟΓΜΑ Τ.Ι.Ν.Α.»

Από τα προαναφερόμενα προκύπτουν τα εξής ως προς την ευρωπαϊκή ενωσιακή έννομη τάξη:

Προκύπτει ο θεσπισμένος σεβασμός και η θεσπισμένη προστασία των ατομικών, πολιτικών αλλά και κοινωνικών δικαιωμάτων ως «ενωσιακό κεκτημένο». Ως εκ τούτου:

α) Με βάση τις πρωτογενείς ενωσιακές ρυθμίσεις, το πρωτογενές έλλειμμα που απαιτούν οι δανειστές για την Ελλάδα αφορά υπέρβαση του μέτρου γιατί μέχρι το ποσοστό που αφορά στο μειον (-) 3% (1), το έλλειμμα είναι νόμιμο.

β) Εφόσον είναι νόμιμο το πρωτογενές έλλειμμα έως το μείον (-) 3%, η επιβολή (και μάλιστα από καθέδρας λόγω της ισχύος του δανειστή) της υπέρβασης του μέτρου στο συν (+) 3,5%, αδιστάκτως αφορά επαχθές μέτρο το οποίο παραβιάζει ευθέως την πρωτογενή ενωσιακή έννομη τάξη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να γίνει νομικά αλλά και πολιτικά ανεκτό, καθόσον κατ’ ουσίαν ανατροφοδοτεί την κρίση.

γ) Η αδιαμφισβήτητη (και εξ αντικειμένου) παρανομία κατά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας του συν (+) 3,5% είναι πρόδηλη, καθόσον αφορά ασύμμετρη οικονομική επιβάρυνση και προσβολή των θεσμοθετημένων Αρχών:

• της ευημερίας των Λαών
• της Αναλογικότητας
• της Αλληλεγγύης
• της κοινωνικής συνοχής και
• της ισότητας των πολιτών

Κατάληξη των προαναφερομένων είναι ότι το «κοινωνικό κεκτημένο» όσον αφορά στην «ευρωπαϊκή ενωσιακή έννομη τάξη», αν και θεσπίζεται, εν τούτοις υπάγεται στην πολιτική βούληση της «άρχουσας ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού». Η θεωρία δε και η πράξη του κρατούντος «δόγματος του νεοφιλελευθερισμού» αντιτίθεται στο ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο, πολλώ δε μάλλον όταν:

3) Οι πολιτικές δυνάμεις που υπηρετούν το «νεοφιλελευθερισμό» και η «πολιτική ελίτ» διατυπώνουν απο καθέδρας το «δόγμα Τ.Ι.Ν.Α.» (There Is No Alternative). Ότι δηλαδή δεν υπάρχει εναλλακτική ή άλλως ότι βρισκόμαστε ενώπιον μονόδρομου, οπότε τα κοινωνικά δικαιώματα...σχετικοποιούνται ή και ακυρώνονται! Αυτή δε η σχετικοποίηση και ακύρωση κατά το «κρατούν δόγμα του νεοφιλελευθερισμού» είναι μονόδρομος!.. Μονόδρομος στον οποίο οι Λαοί οφείλουν να αντισταθούν. Ασφαλώς δε και μπορεί να καταστεί πλειοψηφικό ρεύμα και άρχουσα ιδεολογία το παρεμβατικό κοινωνικό κράτος δικαίου, ως θεσμικό αντιστάθμισμα ανάμεσα στο εκκρεμές: της κοινωνικής συνοχής και της ελεύθερης αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση δε το “δόγμα Τ.Ι.Ν.Α.” αφορά μια από τις κύριες αιτίες του ευρωσκεπτικισμού.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

«Σε κάθε περίπτωση το “δόγμα Τ.Ι.Ν.Α.” αφορά μια από τις κύριες αιτίες του ευρωσκεπτικισμού»!

———————————-

* ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).