Στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα…

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

To κείμενο αυτό συμπίπτει με τη διαδικασία των εκλογών και με ό,τι επακολουθήσει συνεπεία της λαϊκής ετυμηγορίας. Ήδη ο αναγνώστης της παρούσας στήλης γνωρίζει, λόγω προηγούμενων κειμένων μου, ότι το Ανώτατο Όργανο της Πολιτείας είναι το εκλογικό σώμα δια του οποίου νομιμοποιούνται όλα τα όργανα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Συνεπώς στον κάθε πολίτη ανήκει και αναλογεί το αυτό ποσοστό κυριαρχίας. Ως εκ τούτου στον συνειδητοποιημένο και ενεργό πολίτη πρώτιστο καθήκον είναι η συμμετοχή του στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019. Και τούτο επισημειώνεται στο παρόν κείμενο, καθόσον είναι ανεπίτρεπτο να υφίσταται η λεγόμενη «γκρίζα ζώνη» όπου το 25% των ερωτηθέντων σε δημοσκοπήσεις δηλώνει ότι δεν άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα στις ευρωεκλογές, ενώ η αποχή η οποία διαμορφώθηκε στο απαράδεκτο ποσοστό του 42%, αποδεικνύει παρακμιακή αντίληψη των πολιτών για την πολιτική και τα κόμματα.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

Με αναφορά στην συνολικώς ονομαζόμενη «γκρίζα ζώνη»: α) των αναποφάσιστων, και β) αυτών που απέχουν, σε αναφορά με ότι το 38% των πολιτών που κατευθύνονται προς τη Ν.Δ. δεν προσχωρούν κατ’ ουσίαν στη Ν.Δ. αλλά «διαμαρτύρονται», προφανές είναι ότι την παρούσα εκλογική διαδικασία προκριματίζουν τρία δεδομένα: α) η συσπείρωση των κομμάτων β) η συμμετοχή του εκλογικού σώματος στη ψηφοφορία της 7ης Ιουλίου 2019 και γ) το ποσοστό του 38% του «διαμαρτυρόμενου» εκλογικού σώματος που κατευθύνεται στη Ν.Δ., εάν μέρος αυτού ή στο σύνολό του μπορεί να επανέλθει στο ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΕΔΗΛΩΜΕΝΗΣ

Στη Δημοκρατία μας, στο πλαίσιο του πολιτεύματος της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και αναφορικώς με τις αποκλειστικές –ρυθμιστικές αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας, προκριματίζει η Αρχή της Δεδηλωμένης. Αναφορικώς με το ζήτημα αυτό, και επειδή το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019 θα αποτελέσει αφετηρία για την άσκηση των ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, η Αρχή της Δεδηλωμένης θα αποτελέσει σημείο αναφοράς. Εκ προοιμίου δε υπ’ όψιν τα εξής:

Ο Χαρίλαος Τρικούπης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας, είχε την αρμοδιότητα και το καθήκον να συντάξει το κείμενο του «λόγου του Θρόνου», το οποίο ανέγνωσε ο Βασιλιάς Γεώργιος κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της νέας Βουλής της 11ης Αυγούστου 1875. Στο λόγο αυτό καταγράφηκε η ακόλουθη αναφορά με βάση την οποία ο Βασιλιάς έδιδε τη διαβεβαίωση του σεβασμού του στην πλειοψηφία της Βουλής και του Λαού για το παρόν και το μέλλον. Η κρίσιμη αυτή αναφορά, που έκτοτε καθορίζει τη συνταγματική και πολιτειακή τάξη ανεξαρτήτως της μορφής του πολιτεύματος, στη βάση όμως πάντοτε της δημοκρατικής αρχής, έχει ακριβώς ως εξής:

«Απαιτών, ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ’ εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου, την δεδηλωμένην προς αυτούς, εμπιστοσύνην της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους, απεκδέχομαι, ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου, ου άνευ αποβαίνει αδύνατος ή εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος».

Έτσι λοιπόν διακηρύχθηκε η Αρχή της Δεδηλωμένης που αποτελεί τη βάση του κοινοβουλευτικού συστήματος.

Η Αρχή της Δεδηλωμένης και οι ρυθμιστικές αρμοδιότητες του πολιτεύματος δεν ανήκουν πλέον ούτε αφορούν οποιοδήποτε ξενόφερτο Βασιλιά, οιουδήποτε Οίκου, αλλά αφορούν Έλληνα πολίτη. Το Θεσμό σήμερα που αφορά στις ρυθμιστικές αρμοδιότητες του πολιτεύματος υπηρετεί με υποδειγματικό τρόπο ο Προκόπης Παυλόπουλος.

ΟΙ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των εκλογών τα πάντα καθορίζονται από τις πρόνοιες του Συντάγματος. Με προσφυγή στις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 37 του Συντάγματος, υπ’ όψιν τα εξής:

• ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και με πρότασή του διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της Κυβέρνησης και τους Υφυπουργούς.
• Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών –Αρχή της Δεδηλωμένης. Ωστόσο εάν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής.
• Αν και στην περίπτωση αυτή δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή η εντολή, τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Κάθε δε διερευνητική εντολή ισχύει μέχρι και τρεις ημέρες. Δηλαδή ο λαμβάνων την εντολή μπορεί να την καταθέσει χωρίς την εξάντληση του τριημέρου.

• Κρίσιμο όμως για την πολιτική και πολιτειακή τάξη είναι εάν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν. Τότε στην περίπτωση αυτή ισχύουν τα εξής:
• Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων προκειμένου να επιβεβαιωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Αυτή η διαδικασία είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη. Εφόσον όμως δεν επιβεβαιωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιδιώκει το σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών. Εφόσον αποτύχει και αυτή η εκδοχή, τότε ο ρυθμιστής του πολιτεύματος διαλύει τη Βουλή και αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Κυβέρνησης όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, προκειμένου να διενεργηθούν εκλογές.

Τα προαναφερόμενα καταγράφονται ενταύθα καθόσον ο αναγνώστης οφείλει να γνωρίζει τη συνταγματική τάξη, χωρίς να αποκλείονται όλα τα δεδομένα συνεπεία των αποτελεσμάτων της εκλογικής διαδικασίας της 7ης Ιουλίου 2019.

Σε κάθε περίπτωση όμως η ελληνική κοινωνία είναι βεβαία ότι ο Προκόπης Παυλόπουλος και ως προς τις ρυθμιστικές-αποκλειστικές του αρμοδιότητες, αποτελεί εγγύηση για την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

«ο Προκόπης Παυλόπουλος και ως προς τις ρυθμιστικές-αποκλειστικές του αρμοδιότητες, αποτελεί εγγύηση για την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος»

———————————————

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).