Πώς ανακοινώνουμε στα παιδιά το διαζύγιο

της Στέλλας  Μυταυτσή*

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται ραγδαία αύξηση των διαζυγίων στη χώρα μας, καθώς τα ζευγάρια αδυνατούν να διαχειριστούν τα προβλήματα της καθημερινότητας και καταφεύγουν στη λύση του διαζυγίου. Τί γίνεται όμως όταν υπάρχουν παιδιά στον γάμο; Πώς αυτά επηρεάζονται από τον χωρισμό των γονιών τους και πώς μπορούν οι γονείς να διαχειριστούν μία τέτοια κατάσταση;

Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, έχουν την ικανότητα να καταλαβαίνουν πότε διαταράσσεται η αρμονία στην οικογένεια, με αποτέλεσμα να στρεσάρονται και αυτό αναπόφευκτα, έχει αντίκτυπο στη συμπεριφόρά τους. Το διαζύγιο, αποτελεί στρεσογόνο παράγοντα, τόσο για τους γονείς, όσο και για τα παιδιά. Οι αντιδράσεις των παιδιών ποικίλλουν και οι γονείς εύλογα αναρωτιούνται ποιός είναι ο κατάλληλος τρόπος να μιλήσουν στα παιδιά γι’αυτήν την απόφαση και πώς μπορούν να διαχειριστούν τις αντιδράσεις τους.

Αρχικά, πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι φυσικό για ένα παιδί να στενοχωρηθεί και να αντιδράσει αρνητικά, έπειτα από μία τέτοια ανακοίνωση. Πρόκειται για μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, που αντιστέκεται σε μία μεγάλη αλλαγή και ταυτόχρονα προσπαθεί να προσαρμοστεί στη καινούρια πραγματικότητα.

Όμως, οσον αφορά στη διαδικασία της ανακοίνωσης, αυτή θα πρέπει να γίνεται και από τους δύο γονείς και να αποφεύγονται λεπτομέρειες που δεν αφορούν τα παιδιά. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να λάβουμε υπόψη την ηλικία και το γνωστικό επίπεδο του κάθε παιδιού και βάσει αυτών, να προσαρμόσουμε τη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσουμε. Καλό θα ήταν, η ομιλία των γονέων να μην αποπνέει άγχος και ανησυχία. Αντίθετα, ένας καθησυχαστικός τόνος, θα ηρεμήσει τα παιδιά από τυχόν προβληματισμούς που μπορεί να προκύψουν κατά τη συζήτηση. 

Φράσεις όπως ‘’η αγάπη μας για σένα δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ’’, ‘’θα είμαστε πάντα εδώ για σένα’’ και ‘’η απόφαση αυτή δεν έχει να κάνει με την αγάπη μας για σένα’’, θα βοηθήσουν το παιδί να αποδεχθεί ευκολότερα την πραγματικότητα, να αισθανθεί ασφάλεια κι όχι ενοχή και παράλληλα θα ενδυναμώσουν την αυτοπεποίθησή του.

Βέβαια, σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπως στην εφηβεία, οι γονείς θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να απαντήσουν σε περισσότερες και πιο πολύπλοκες ερωτήσεις, που μπορεί να κάνει το παιδί. Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό να υπάρχει μία κοινή γραμμή στις απαντήσεις αλλά και στη συμπεριφορά των γονέων απέναντι του.

Θα ήταν σκόπιμο επίσης, να προγραμματιστούν με τον έναν ή και με τους δύο γονείς, δραστηριότητες που ευχαριστούν το παιδί και του δίνουν ικανοποίηση. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνον αποσπάται από το γεγονός του χωρισμού, που του δημιουργεί θλίψη και άγχος, αλλά ταυχτόχρονα, περνάει ποιοτικό χρόνο με τους γονείς του. Παράλληλα, θα ήταν σωστό να οριστούν οι ημέρες που θα περνάει το παιδί με τον κάθε γονιό. 

Ειδικά, οσον αφορά στα μικρότερα παιδιά, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, ούτως ώστε να μην δημιουργείται σύγχυση στην καθημερινή τους ρουτίνα. Η τήρηση ενός τέτοιου προγράμματος, τους δημιουργεί μία αίσθηση ασφάλειας, ενώ παράλληλα μειώνει το άγχος, που ενδεχομένως έχει δημιουργήσει ο χωρισμός των γονιών του.

Τέλος, όποια κι αν είναι η εξέλιξη της συζήτησης, δώστε χρόνο στο παιδί να συνειδητοποιήσει τη νέα πραγματικότητα και μην απαιτείτε να αισθανθεί άμεσα καλύτερα. Αφήστε το να σας εκφράσει τους προβληματισμούς του και καθησυχάστε το με τα λόγια και τις πράξεις σας.

Παρόλα αυτά, εάν σε βάθος χρόνου, δεν παρατηρείτε βελτίωση στα συναισθήματα και στη συμπεριφορά του, θα ήταν σκόπιμο να επισκευθείτε κάποιον παιδοψυχολόγο, ο οποίος θα βοηθήσει το παιδί να διαχειριστεί την κατάσταση, αλλά και τα συναισθήματα του.

* Η Στέλλα Μυταυτσή είναι Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος (MSc), Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια